Αν υποθέσουμε ότι Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Κύπρος, Σλοβενία και Ιταλία χρειαστούν εντέλει διάσωση, υπαγόμενες σε κάποιο πρόγραμμα ανάλογο με το ελληνικό μνημόνιο, τότε αυτομάτως μειώνεται κατά 27% η χρηματοδοτική ικανότητα της Ε.Ε.
Σε... επικίνδυνη ισορροπία βρίσκονται η ανικανότητα ορισμένων χωρών-μελών της Ευρωζώνης, κυρίως του Νότου, να εξυπηρετούν το χρέος τους και η ικανότητα των... υπόλοιπων χωρών να “σηκώσουν” το βάρος της χρηματοδότησης των ελλειμματικών εταίρων.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φέρεται να πιέζει για νέο “κούρεμα” του ελληνικού χρέους, ενώ η ΕΚΤ έχει δεσμευτεί να δράσει μέσα στον Σεπτέμβριο. Η Nomura από την πλευρά της εκτιμά ότι ο ESM δεν μπορεί να επιφέρει βιώσιμη σταθεροποίηση στις αγορές ομολόγων και προβλέπει ότι οι εντάσεις στις χρηματαγορές θα κλιμακωθούν κατά τους επόμενους μήνες, μετά από μία σύντομη ανάπαυλα λόγω ΕΚΤ.
Όπως όλα δείχνουν, οι Ευρωπαίοι αναζητούν άμεση λύση για την εξισορρόπηση του “ζυγού” των κρατικών χρεών, πριν η κατάσταση ξεφύγει, αν δεν έχει ήδη ξεφύγει, από τον έλεγχο. Ωστόσο οι πολιτικές προεκτάσεις καθιστούν πολύ δύσκολο το έργο τόσο της ΕΚΤ όσο και της Κομισιόν.
Στην Ευρωζώνη υπάρχουν δύο είδη μελών... τα κράτη που χρηματοδοτούν και τα κράτη που δανείζονται. Οι φόβοι πλέον αφορούν πιθανή στροφή των αγορών κατά του πυρήνα, καθώς το κόστος χρηματοδότησης των “προβληματικών” κρατών είναι τεράστιο. Η.... καμπάνα χτυπάει τόσο για τη Γερμανία, όσο και για τη Γαλλία των οποίων το ΑΕΠ ανέρχεται σε 2,57 τρισ. ευρώ και 2,27 τρισ. ευρώ αντίστοιχα.
Στις Βρυξέλλες γνωρίζουν πως ένα από τα σημαντικά προβλήματα της Ευρώπης στην καταπολέμηση της κρίσης είναι ότι ο ισολογισμός της ΕΚΤ ξεπερνάει ήδη τα 3 τρισ. ευρώ, όντας μεγαλύτερος κατά 45% από τον αντίστοιχο της αμερικανικής Federal Reserve. Και στην περίπτωση που αποφασιστούν μαζικές αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ, τότε είναι πολύ πιθανό να φτάσει το άθροισμα του ΑΕΠ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών της ένωσης. Σημειώνεται ότι οι συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ισπανίας και της Ιταλίας φτάνουν το 1 τρισ. ευρώ έως το 2015.
Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι οι τράπεζες στην Ευρώπη ξεπερνούν κατά πολύ τους ισολογισμούς των κρατών. Οι ισολογισμοί των τραπεζών είναι τρεις φορές μεγαλύτεροι από το συνολικό μέγεθος των χωρών της Ε.Ε. και αυτή τη στιγμή δύο από τις χώρες με τις μεγαλύτερες τράπεζες κινδυνεύουν να... σκορπίσουν ζημιές στο ευρωσύστημα, η Ιταλία και η Ισπανία.
Επίσης, οι μηχανισμοί διάσωσης δείχνουν να μην επαρκούν. ΟEFSF δεν θα έχει περισσότερα από 80 δισ. ευρώ διαθέσιμα, μετά την εκταμίευση των 100 δισ. ευρώ για τις ισπανικές τράπεζες, ενώ η λειτουργία του ESM θα κριθεί στις 12 Σεπτεμβρίου από το γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο.
Και οι δύο μηχανισμοί πρέπει να σηκώσουν το βάρος διάσωσης της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας αρχικά, ενώ είναι πιθανό να χρειαστούν πολύ σύντομα μερική ή πλήρη διάσωση η Ισπανία, η Κύπρος, η Σλοβενία ή ακόμη και η Ιταλία.
Αν υποθέσουμε ότι όλες οι παραπάνω χώρες, θα χρειαστούν εντέλει διάσωση, υπαγόμενες σε κάποιο πρόγραμμα ανάλογο με το ελληνικό μνημόνιο, τότε αυτομάτως μειώνεται κατά 27% η ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρηματοδοτεί έργα και άλλες λειτουργίες, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, καθώς οι συγκεκριμένες χώρες πολύ απλά δεν θα μπορούν να βοηθήσουν.
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η “ανικανότητα” των χωρών αυτών αντιστοιχεί σε μείωση της ικανότητας της ΕΚΤ κατά 26%, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας. Γίνεται λοιπόν κατανοητό, ότι η “ενσωμάτωση” της Ισπανίας και της Ιταλίας στην... τρελή πορεία της κρίσης χρέους περιπλέκει την κατάσταση.
Και οι τρομακτικοί αριθμοί δεν έχουν τέλος. Στο ενδεχόμενο που η Ελλάδα κηρύξει στάση πληρωμών, τότε η ΕΚΤ θα δεχτεί ισχυρό πλήγμα, καθώς έχει στην κατοχή της μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους, που εκτιμάται περί τα 230 δισ. ευρώ. Το σύστημα διασυνοριακών συναλλαγών Target2 επίσης θα βρισκόταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης αφού περίπου 100 δισ. ευρώ έχουν δεσμευτεί σε ενέχυρα των ελληνικών τραπεζών ή με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.
Και το... τρενάκι του τρόπου συνεχίζεται. Τα ελληνικά δάνεια από τον EFSF ξεπερνούν τα 110 δισ. ευρώ, ποσά που θα χαθούν στο χειρότερο σενάριο της στάσης πληρωμών, ενώ θα πρέπει να συνυπολογστούν και άλλα "είδη" χρέους.
Το συνολικό δημόσιο χρέος της Ελλάδας, στο οποίο περιλαμβάνεται το άμεσο κρατικό χρέος και το χρέος που έχει την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, εκτινάσσεται στα 580 δισ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι θέσεις σε παράγωγα συμβόλαια που εκτιμώνται άνω των 70 δισ. ευρώ καθώς και το ιδιωτικό χρέος.
Θα αντέξουν οι χώρες του πυρήνα να "ταΐζουν" τις χρηματοδοτικές ανάγκες των υπερχρεωμένων;
Κ.Μαριολής
