Το 2013 προμηνύεται ακόμη πιο δύσκολο για την Ελλάδα και τις πιο ευάλωτες οικονομίες της Ευρωζώνης -ειδικότερα την Ισπανία- που καλούνται να αντιμετωπίσουν παρατεταμένη ύφεση και μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας, όπως εκτιμούν αναλυτές σε δημοσκόπηση του Reuters.
Τα συμπεράσματα της δημοσκόπησης αποτελούν ακόμη ένα... επιχείρημα, ότι τα μέτρα λιτότητας επιβαρύνουν δυσανάλογα τις υπερχρεωμένες χώρες, λίγες ημέρες αφότου το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο υποστήριξε ότι θα πρέπει να τους δοθεί περισσότερος χρόνος για τη μείωση των ελλειμμάτων, μια πρόταση που βρίσκει σύμφωνους όλους τους ερωτηθέντες στη δημοσκόπηση. Οι οικονομολόγοι αναθεώρησαν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για τις οικονομικές προοπτικές Ελλάδας, Πορτογαλίας και Ισπανίας το 2013, ενώ κάπως πιο ευοίωνες είναι οι προοπτικές της Ιρλανδίας.
Βαθιά ύφεση
Οσον αφορά στην Ελλάδα, οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η οικονομία θα παραμείνει σε βαθιά ύφεση και το 2013, προβλέποντας συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας κατά 3%, υποβαθμίζοντας για έκτη φορά τις προβλέψεις τους για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Η ανεργία στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα εκτοξευθεί στο 26,1% μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς, από 25,1% τον Ιούλιο, με τη χώρα να εμφανίζει το μεγαλύτερο ποσοστό ανέργων στην Ευρώπη.
Οι αναλυτές προβλέπουν δυναμικότερη ανάπτυξη της ιρλανδικής οικονομίας με ρυθμούς 1,5% το 2013, έναντι οριακής ανάπτυξης 0,3% φέτος. Η ανεργία εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 14,2%, από 14,8%.
Στον αντίποδα, οι χώρες του Νότου θα βρεθούν αντιμέτωπες με βαθύτερη ύφεση. Η ισπανική οικονομία εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί 1,5% την επόμενη χρονιά -και κατά 1,6% φέτος- ποσοστό τρεις φορές μεγαλύτερο έναντι των προβλέψεων της ισπανικής κυβέρνησης για 0,5% συρρίκνωση του ΑΕΠ. Οι αναλυτές στη δημοσκόπηση προβλέπουν ότι η ανεργία θα ανέλθει στο 25,8% μέχρι τα τέλη της επόμενης χρονιάς. Παράλληλα, η πλειονότητα των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η Μαδρίτη θα υποβάλει αίτημα συνολικής διάσωσης, ενδεχομένως και έως τα τέλη Δεκεμβρίου.
Οπως η γειτονική Ισπανία, έτσι και η οικονομία της Πορτογαλίας εκτιμάται ότι θα συρρικνωθεί 1,5% το 2013, έπειτα από ύφεση 3% φέτος. Ομως, εν αντιθέσει με την Ισπανία, οι αναλυτές θεωρούν ότι η Λισαβόνα να εκπληρώσει τους στόχους για έλλειμμα στο 5% του ΑΕΠ φέτος και 4,5% το 2013. Οπως σε Ελλάδα και Ισπανία, έτσι και στην Πορτογαλία εκτιμάται ότι θα αυξηθεί ο αριθμός των ανέργων, αγγίζοντας το 16,4% μέχρι τα τέλη του 2013.
Σφοδρές αντιδράσεις
Οι κυβερνήσεις του Νότου έρχονται αντιμέτωπες με σφοδρές αντιδράσεις για το κύμα φορολογικών αυξήσεων και τα άλλα επώδυνα μέτρα, που προωθούν. Στην Πορτογαλία, η Ενωση Δικαστών αμφισβήτησε ευθέως τη συνταγματικότητα του σχεδίου του προϋπολογισμού για το 2013, διαμηνύοντας μάλιστα ότι, εάν δεν υπάρξουν τροποποιήσεις, θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο. «Εάν ο προϋπολογισμός περάσει στη σημερινή του μορφή, θα εκκινήσουμε διαδικασία για την αξιολόγησή του από το Συνταγματικό Δικαστήριο, όπως έχουμε πράξει και στο παρελθόν», τόνισε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της ένωσης, Χοσέ Μουράζ Λόπες. «Προωθείται ένα τεράστιο φορολογικό βάρος, το οποίο φαίνεται να έρχεται σε σύγκρουση με τις συνταγματικές επιταγές», διευκρίνισε, υπενθυμίζοντας ότι το Σύνταγμα προβλέπει ότι η φορολογία εισοδήματος οφείλει να περιορίζει τις ανισότητες.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Χόρχε Μιράντα, γνωστός στη χώρα και ως «πατέρας του Συντάγματος» για τη συμμετοχή του στην κατάρτιση του Συντάγματος του 1976, είχε επίσης χαρακτηρίσει αντισυνταγματικό τον προωθούμενο προϋπολογισμό. Η κυβέρνηση του Πέδρο Πάσος Κοέλιο δεν μπορεί να αγνοήσει τις προειδοποιήσεις αυτές. Και τούτο γιατί το Συνταγματικό Δικαστήριο έχει και στο παρελθόν βάλει «φρένο» στα σχέδιά της. Τον Ιούλιο, ανέτρεψε απόφασή της για περικοπή των επιδομάτων διακοπών των δημοσίων υπαλλήλων, κρίνοντας ότι πρόκειται για αντισυνταγματική διάκριση εις βάρος τους. Θα πρέπει άλλωστε να σημειωθεί ότι και ο πρόεδρος της χώρας, Καβάκο Σίλβα, έχει τη δυνατότητα να παραπέμψει προληπτικά τον προϋπολογισμό στο Συνταγματικό Δικαστήριο.
Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός του 2013 προβλέπει εξοικονόμηση 5,3 δισ. ευρώ, τα οποία κατά το 80% θα καλυφθούν από τη φορολογία. Ο Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών, Βίτορ Γκασπάρ, υπεραμύνθηκε των κυβερνητικών σχεδίων, τονίζοντας ότι «έχουν προσαρμοστεί στις υφιστάμενες οικονομικές συνθήκες». Σημείωσε δε ότι, παρά τις φορολογικές αυξήσεις, που προωθούνται για το 2013, στο σύνολό του πρόγραμμα προσαρμογής και σταθεροποίησης βασίζεται κατά 61% στις δαπάνες. Η υστέρηση των φορολογικών εσόδων είναι το μεγάλο «αγκάθι» στην προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής της Πορτογαλίας. Το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, τα φορολογικά έσοδα σημείωσαν πτώση 4,9%, στα 23,88 δισ. ευρώ. Η ανάκαμψή του είναι κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση, από τη στιγμή που η πορτογαλική οικονομία έχει βυθιστεί στη βαθύτερη ύφεση από τη δεκαετία του '70.
Σημαντικές τροποποιήσεις στον προϋπολογισμό του 2013 ζητεί την ίδια ώρα η αντιπολίτευση στην Ισπανία. Η Κάτω Βουλή, ωστόσο, στην οποία έχει την πλειοψηφία το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα, απέρριψε χθες και τις 11 τροποποιήσεις, που προτάθηκαν από αντιπολιτευόμενους βουλευτές.
Στην Ιταλία
Την ίδια ώρα, στην Ιταλία, η κυβέρνηση του Μάριο Μόντι δηλώνει αποφασισμένη να επιμείνει στο δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας, υποσχόμενη παράλληλα αναπτυξιακού χαρακτήρα μέτρα, σε μία προσπάθεια να κάμψει τις αντιδράσεις
