Από «καλό» παιδί της τρόικας, ο κ. Τόμσεν έχει μετατραπεί σε «κακό» για την ελληνική πλευρά.
Μήπως όμως ο επικεφαλής ελεγκτής της τρόικας έχει δίκαιο σε κάποια από αυτά που ισχυρίζεται;
Ας αφήσουμε στην άκρη τους συναισθηματισμούς και ας ρίξουμε μια ματιά στις θέσεις του..
Δεν πάει πολύς καιρός από τότε που οι Έλληνες επίσημοι στο υπουργείο οικονομικών χαρακτήριζαν τον Δανό Πόουλ Τόμσεν, επικεφαλής ελεγκτή του ΔΝΤ και επιλογή του τότε επικεφαλής του οργανισμού Ντομινίκ Στρος-Καν, τον... «καλό» της τρόικας.
Ο «κακός» ήταν ο τότε Βέλγος επικεφαλής ελεγκτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σερβάς Ντερούζ, ο οποίος αντιλήφθηκε εγκαίρως την κατεύθυνση του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής και την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια.
Ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ θεωρούνταν ότι βρισκόταν κάπου στο μέσον.
Όμως, οι ρόλοι έχουν πλέον αντιστραφεί αφού ο κ. Τόμσεν έχει μετατραπεί σε κόκκινο πανί για την ελληνική πλευρά, που διοχέτευσε στον Τύπο την πρόσφατη έντονη λογομαχία του με τον υπουργό οικονομικών Γ. Στουρνάρα.
Αν όμως αφήσει κάποιος στην άκρη τους συναισθηματισμούς και ρίξει μια ματιά στις θέσεις του, θα πρέπει να παραδεχθεί, ακόμη κι αν δεν του αρέσει, ότι στις περισσότερες έχει δίκιο.
Ξεκινώντας από το πακέτο λιτότητας των 13,5 δισ. ευρώ, ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι η εξοικονόμηση πόρων 2 - 3 δισ. ετησίως από τη διοικητική μεταρρύθμιση και από τομείς όπως η υγεία και η εθνική άμυνα είναι πολύ αμφίβολη έως απίθανη την επόμενη διετία.
Το επιχείρημα ότι μπορεί να προκύψει εξοικονόμηση εκατοντάδων εκατ. ευρώ από το κλείσιμο και τη συγχώνευση δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων χωρίς απολύσεις υπαλλήλων δεν είναι σοβαρό, σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές.
Καλώς ή κακώς, το ταμπού των μη απολύσεων στο δημόσιο που έχει η ελληνική πολιτική ελίτ δεν συμβαδίζει με την επιδιωκόμενη μεγάλης έκτασης αναδιάρθρωση του κράτους.
Επομένως το ΔΝΤ έχει δίκιο από τεχνοκρατικής πλευράς όταν το επισημαίνει, ζητώντας την τήρηση της συμφωνίας που υπογράφηκε τον περασμένο Φεβρουάριο με την απομάκρυνση 15.000 υπαλλήλων τη φετινή χρονιά.
Δεν είναι λοιπόν παράλογο να ζητά ισοδύναμα μέτρα ισόποσης απόδοσης στο έλλειμμα από τη στιγμή που αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα των διαρθρωτικών μέτρων.
Υπό την ίδια έννοια, είναι λογικό να επιζητά την ίση μεταχείριση των κοινωνικών ομάδων σε θέματα περικοπών, π.χ. τα δώρα στις συντάξεις.
Φυσικά, η πολιτική ελίτ δεν έχει κανένα πρόβλημα να τις επιβάλει σε αυτούς που παίρνουν 700 ευρώ τον μήνα, έχοντας πληρώσει εισφορές δεκαετιών, αλλά να μην τις επιβάλει σε άλλους συνταξιούχους που δεν έχουν πληρώσει καθόλου, π.χ. ΟΓΑ, ή να επιβάλει εξαιρέσεις για άλλους, π.χ. συνταξιούχοι αστυνομικοί, στρατιωτικοί.
Το ΔΝΤ προβλέπει επίσης μεγαλύτερη ύφεση της εκτιμώμενης από την ελληνική πλευρά και την Ε.Ε. το 2013, με βάση το πακέτο των μέτρων λιτότητας ύψους 7,5-8 δισ. ευρώ που εκτιμάτο αρχικά και τις επιβαρύνσεις από μέτρα του 2012 και του 2011 που «ωριμάζουν».
Πόσο μάλλον αν το φετινό πακέτο ανέβει στα 9 δισ. ευρώ το 2013, κατά την ταπεινή μας άποψη.
Οι ελληνικές αρχές προβλέπουν ύφεση της τάξης του 3,8%, αλλά το ταμείο την τοποθετεί στο 5%.
Μπορεί να μην αρέσει γιατί επιβαρύνει την άσκηση φερεγγυότητας του ελληνικού χρέους, όμως το ΔΝΤ έχει δίκιο και εδώ κατά την ταπεινή μας άποψη.
Όπως άλλωστε είχε φέτος την άνοιξη όταν οι αναλυτές του προέβλεπαν ύφεση άνω του 6% για ολόκληρη τη χρονιά -6,7% ήταν η ακριβής εκτίμηση τον περασμένο Απρίλιο-, ενώ η επίσημη εκτίμηση της τρόικας ήταν 4,8%.
Υπό αυτές τις συνθήκες, το ΔΝΤ έχει δίκιο όταν επισημαίνει ότι το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα ξεπεράσει κατά πολύ το 120% το 2020, δημιουργώντας εμπόδια στη συνέχιση της χρηματοδότησης από το ίδιο.
Όλες οι μελέτες φερεγγυότητας του ελληνικού χρέους καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα, με βάση τα σημερινά δεδομένα.
Έχει λοιπόν δίκιο όταν το ΔΝΤ θέτει θέμα «μείωσης του χρέους» για να προσγειωθεί κάτω από το 120% του ΑΕΠ το 2020.
Πρακτικά, η μείωσή του μέσω «κουρέματος» διακρατικών δανείων ή άλλων τρόπων είναι κάτι που συμφέρει την ελληνική πλευρά.
Όμως, όλοι γνωρίζουν, και φυσικά και το ΔΝΤ, ότι τέτοιου είδους ασκήσεις με φόντο το μέλλον εμπεριέχουν μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας.
Γι' αυτό μικρές αλλαγές στον μέσο ρυθμό ανάπτυξης, στο μέσο επιτόκιο δανεισμού και στο πρωτογενές αποτέλεσμα του προϋπολογισμού μπορούν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα.
Επιπλέον, δεν υπάρχει ένας και μοναδικός ορισμός της φερεγγυότητας του χρέους (DSA).
Γιατί το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα πρέπει να υποχωρήσει στο 120% το 2020 και όχι στο 100% ή στο 90%;
Ή ακόμη καλύτερα γιατί να προσδιορίζεται η φερεγγυότητα με αυτόν τον τρόπο κι όχι με κάποιον άλλον, π.χ. με το ύψος του πρωτογενούς ελλείμματος σε συνάρτηση με τον μέσο χρόνο αποπληρωμής και το επιτόκιο;
Εν πάση περιπτώσει, ο «κακός» κ. Τόμσεν έχει δίκιο στις επισημάνσεις του για τα ανωτέρω ζητήματα.
Φυσικά, οι παραπάνω ενστάσεις του ΔΝΤ μπορεί κάλλιστα να έχουν πολιτικά και άλλα κίνητρα και να αποσκοπούν αλλού.
Όμως, το ΔΝΤ και ο κ. Τόμσεν έχουν δίκιο στα προαναφερθέντα θέματα από αυστηρά τεχνοκρατική σκοπιά, κατά την ταπεινή μας άποψη.
Dr. Money
