Οι μεν πρώτοι φέρουν μέχρι στιγμής σχεδόν το σύνολο του βάρους της ύφεσης. Δεν είναι μόνο η μείωση των μισθών και η κατάργηση ουσιαστικά όλων των προστατευτικών για την εργασία τους νόμων που τους πλήττει, αλλά και η αβεβαιότητα για το αν αύριο θα έχουν ή όχι δουλειά, αλλά και για το αν και πότε θα πληρωθούν τα δεδουλευμένα..
Οι δημόσιοι υπάλληλοι απο την άλλη, έχουν μεν υποστεί μειώσεις αποδοχών, αλλά είναι σίγουροι μέχρι στιγμής για την πληρωμή των μισθών τους στην ώρα τους και αρκετά σίγουροι οτι... δεν θα απολυθούν.
Μπορεί ακόμη ο διχασμός αυτός να μην φαίνεται στο πεζοδρόμιο (και μακάρι να μην φανεί ποτέ εκεί) αλλά είναι περισσότερο απο προφανής αν διαβάσει κανείς τις αντιπαραθέσεις μεταξύ των δυο κατηγοριών στα κοινωνικά μήντια και στις επιστολές και στα σχόλια που δημοσιεύονται στον Τύπο και στο ίντερνετ.
Σε κάθε άρθρο που αφορά την οικονομία, η αντιπαράθεση είναι διαρκής.
Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι θεωρούν οτι υφίστανται όλα αυτά τα δεινά επειδή σύσσωμο το πολιτικό σύστημα «προσαττεύει» τους δημοσίους υπαλλήλους και αφήνει στην τύχη τους τους ιδιωτικούς. Θεωρούν επίσης οτι οι ίδιοι, δηλαδή οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, πληρώνουν μέσω των φόρων τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι απο την άλλη απαντούν οτι για την κατάντια της χώρας δεν φταίει ο δημόσιος τομέας, αλλά η φοροδιαφυγή που γίνεται απο τον ιδιωτικό τομέα και κυρίως απο τους ελεύθερους επαγγελματίες. Υποστηρίζουν επίσης οτι αν απολυθούν και οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν θα υπάρχει καθόλου χρήμα για κατανάλωση και τότε θα διαλυθεί εντελώς και ότι απέμεινε απο τον ιδιωτικό τομέα.
Και οι μεν και οι δε έχουν τα επιχειρήματα τους και τα δίκια τους. Κανείς όμως δεν θα βρεί το δίκιο του, όσο η αντιπαράθεση αυτή γίνεται χωρίς μέτρο, χωρίς λογική και με φανατισμό.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, οτι το πολιτικό σύστημα δημιούργησε και μεγέθυνε αυτόν τον τερατώδη δημόσιο τομέα ο οποίος και διεφθαρμένος και αντιπαραγωγικός είναι. Και δεν μπορεί σήμερα να τον αντιμετωπίσει, αφενός διότι η γραφειοκρατία έχει φτιάξει ένα πανίσχυρο νομικό πλέγμα για την αυτοπροστασία της και, αφετέρου, διότι οι λαμβάνοντες τις αποφάσεις πολιτικοί, έχουν ίδιο συμφέρον (ευθέως ή εμμέσως) απο την διατήρηση αυτού του δημοσίου τομέα.
Όμως αυτός ο διχασμός είναι εξαιρετικά επικίνδυνος για την κοινωνική συνοχή η οποία υφίσταται διαρκώς και νέα πλήγματα. Και το πολιτικό σύστημα αλλά και η «δημόσια διοίκηση» πρέπει να τον αποφύγουν άμεσα και αποτελεσματικά.
Για να τον αποφύγουμε μια λύση υπάρχει: Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων και ο περιορισμός του αριθμού τους με βάση αξιολογικά κριτήρια.
Οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων είναι νομοτελειακή εξέλιξη. Θα γίνουν εκ των πραγμάτων διοτι το Δημόσιο δεν θα έχει λεφτά για να τους πληρώσει. Ήδη δεν πληρώνει κανέναν απο τους ιδιώτες προμηθευτές του (σε λίγο δεν θα υπάρχουν ιδιώτες προμηθευτές καθόλου) και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων πληρώνονται με δανεικά που αυξάνουν διαρκώς το δημόσιο χρέος.
Βεβαίως οι αποχωρήσεις απο το δημόσιο λόγω συνταξιοδότησης αρκετών χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων κάθε χρόνο, μειώνει τον αριθμό τους εφόσον δεν γίνονται αντικαταστάσεις. Όμως αυτό δεν αρκεί. Τα νούμερα δεν βγαίνουν – τουλάχιστον όσο είμαστε στο ευρώ και δεν έχουμε δικό μας πληθωριστικό νόμισμα να τυπώνουμε και να τους πληρώνουμε.
Δεν είναι όμως μόνο αριθμητικό το πρόβλημα. Είναι κυρίως ποιοτικό.
Είναι αδιανόητο σήμερα, (όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά γενικότερα) να υπάρχει μια τεράστια πληθυσμιακή ομάδα η οποία ποτέ δεν αξιολογείται και ποτέ δεν μπορεί να απολυθεί, ακόμη και αν δεν εργαζεται ή αν παρανομεί.
Δεν στέκει λογικά και δεν το αντέχει η υπόλοιπη κοινωνία.
Οι ίδιοι οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν συμφέρον να αλλάξει το καθεστώς εργασίας τους. Προσωπικά θεωρώ οτι κάθε κράτος χρειάζεται κάποιους μονίμους υπαλλήλους. Δεν πιστεύω όμως οτι πρέπει όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι να είναι μόνιμοι. Ασφαλώς και δεν πρέπει σε κάθε αλλαγή κυβέρνησης να αλλάζουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και να αντικαθίστανται απο τους ημέτερους. Χρειάζεται όμως απο την άλλη μια πολύ αυστηρή αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, σαφής προσδιορισμός του ποιός είναι μόνιμος και ποιός όχι και φυσικά ούτε οι μόνιμοι θα μπορούν να παραμείνουν αν αποδειχθεί οτι δεν αποδίδουν ή οτι είναι διεφθαρμένοι.
Στην ιστορία αυτή πρέπει να επικρατήσει η λογική και το εθνικό συμφέρον.
Δεν πρέπει να απολύονται αυθαίρετα και κατά δεκάδες χιλιάδες οι δημόσιοι υπάλληλοι, ούτε όμως πρέπει να είναι στο απυρόβλητο. Κάποιοι δημόσιοι οργανισμοί θα πρέπει να καταργηθούν διότι είναι άχρηστοι. Κάποιοι υπεράριθμοι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να μετακινηθούν σε άλλες υπηρεσίες ή και σε άλλες περιοχές, όπου υπάρχει ανάγκη. Κάποιοι πρέπει να φύγουν, όλοι πρέπει να αξιολογούνται και να κρίνονται και το καθεστώς της γενικής μονιμότητας πρέπει να αλλάξει.
Και καθώς περιθώρια διαλόγου (χρονικά, ή λογικά) δεν υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα (ούτε μεταξύ των κομμάτων, ούτε μεταξύ των «κοινωνικών εταίρων») η κυβέρνηση πρέπει να πάρει επιτέλους μια απόφαση.
Να αποφασίσει πώς και με ποιά κριτήρια θα αλλάξει το καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων και να το κάνει.
Άμεσα. Πριν η διαμάχη μεταξύ δημοσίων υπαλλήλων και της υπόλοιπης κοινωνίας μεταφερθεί απο τα σχόλια του ίντερνετ στο πεζοδρόμιο. Διότι τότε δεν θα υπάρχει ούτε δημόσιος τομέας, ούτε ιδιωτικός.
Γ.Νικολόπουλος
