- Δεν υπάρχει περισσότερο άστοχη, υποκριτική και επιβλαβής προσέγγιση από το να κατηγορείται η Κύπρος για τον υπέρογκο χρηματοοικονομικό της τομέα.
- Οι "ευλογίες", τα λάθη και το ελληνικό "κούρεμα".
Το ακούσαμε πολλές φορές το τελευταίο χρονικό διάστημα, από Ευρωπαίους (και όχι μόνο) παράγοντες: η Κύπρος ευθύνεται γιατί είχε διογκωμένο τραπεζικό σύστημα, το οποίο ήταν πολλαπλάσιο του ΑΕΠ της χώρας.
Ίσως να μην υπάρχει περισσότερο υποκριτική και εσφαλμένη... προσέγγιση στο θέμα.
Πρώτα απ’ όλα, γιατί η επέκταση των κυπριακών τραπεζών δεν έγινε μια… νύχτα με σκοτάδι, αλλά έλαβε χώρα σε βάθος χρόνου και πάντοτε με την έγκριση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Στην οποία μάλιστα, την επίμαχη περίοδο, τον πρώτο λόγο τον είχαν οι Γερμανοί και οι Γάλλοι (Ντούιζεμπεργκ και Τρισέ οι πρόεδροι).
Υπό την έγκριση μάλιστα της ΕΚΤ έλαβε χώρα και το πάρτι της άκρατης πιστωτικής επέκτασης στη Νότια Ευρώπη, αλλά ας μην αναφερθούμε τώρα στο συγκεκριμένο ζήτημα. Επίσης, την περίοδο της διεθνούς επέκτασης, το σύνολο σχεδόν των επενδυτικών οίκων -των γερμανικών συμπεριλαμβανομένων- επικροτούσε τις κυπριακές τράπεζες και πρότεινε την αγορά τους.
Δεύτερον, οι κυπριακές τράπεζες ούτε διέθεταν τοξικά προϊόντα, ούτε είχαν ακραία έκθεση στο real estate, ή σε άλλες μορφές επικίνδυνων δανείων.
Αντίθετα, το λάθος τους ήταν ότι πίστεψαν τις πάγιες διακηρύξεις της Γερμανίας και των άλλων χωρών του Ευρωπαϊκού Βορρά ότι το ευρώ είναι βιώσιμο νόμισμα, πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελέγχει αποτελεσματικά τις χώρες-μέλη για τα στατιστικά τους στοιχεία και πως δεν εννοείται κούρεμα κρατικών ομολόγων σε καμιά χώρα της ευρωζώνης.
Με βάση αυτήν την παραδοχή επένδυσαν και επεκτάθηκαν στην Ελλάδα. Η πιο επικίνδυνη τοποθέτησή τους ήταν η αγορά ομολόγων ενός κράτους της ευρωζώνης αξιολογημένων με 3 Άλφα.
Οι Γερμανοί λοιπόν τα γύρισαν στη συνέχεια στην περίπτωση της Ελλάδας και η… εφεύρεσή τους για τη... συμμετοχή των ιδιωτών στο ελληνικό χρέος -σε συνδυασμό με μια σειρά καθυστερήσεων και υπαναχωρήσεων που οι ίδιοι προκάλεσαν- υποχρέωσε τις κυπριακές τράπεζες σε απώλειες που υπερβαίνουν κατά πολύ τα 5 δισ. ευρώ (κουρέματα ομολόγων και επισφαλή δάνεια στην Ελλάδα λόγω υπέρμετρης ύφεσης).
Με άλλα λόγια, δηλαδή, οι κυπριακές τράπεζες δεν θα είχαν σοβαρό πρόβλημα αν οι Γερμανοί είχαν επιλέξει έναν διαφορετικό τρόπο διάσωσης (τρόπος του λέγειν...) της Ελλάδας. Απόδειξη είναι πως τόσο η Ελληνική Τράπεζα που είχε μικρή έκθεση στην Ελλάδα, όσο και τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα δεν ζήτησαν καμίας μορφής κρατική στήριξη. Επιπλέον, το δημόσιο χρέος της Κύπρου ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από αυτό της Γερμανίας, αν δεν συνυπολογιστεί η «κεφαλαιακή τρύπα» των τραπεζών.
Και τρίτον, μια Κύπρος με περιορισμένο τραπεζικό σύστημα, άρα χωρίς τη δυνατότητα να παίξει τον ρόλο περιφερειακού κέντρου υπηρεσιών, δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί περισσότερο, λόγω του μικρού της πληθυσμού και των υψηλών αμυντικών της δαπανών.
Με άλλα λόγια, οι Γερμανοί ήταν εκείνοι που αρχικά έδωσαν το Ο.Κ. στη διεθνοποίηση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, στη συνέχεια όμως άλλαξαν μόνοι τους τους κανόνες του παιχνιδιού και τώρα απλώς κουνάνε το δάχτυλο…
Και έρχονται να θέσουν εν αμφιβόλω -και μάλιστα μέσα σε μία μόνο ημέρα- το 20% - 25% του ΑΕΠ της Κύπρου, κινδυνεύοντας να μετατρέψουν τη χώρα σε… Ρουμανία και Ρωσία του 1991!
Του Στ.Κοτζαμάνη
