Στο γνώριμο από τα ψυχροπολεμικά χρόνια σταυροδρόμι μεταξύ Ρωσίας και Δύσης βρίσκεται για άλλη μια φορά η Κύπρος, που καλείται ν’ αποφασίσει τα επόμενα δύο εικοσιτετράωρα αν η σχέση της με την Ευρώπη θα της στερήσει ένα αξιόπιστο και ισχυρό σύμμαχο ή όχι. Ανάλυση του Κυπριακού Stock Watch:
"Το δίλημμα που τέθηκε από την περασμένη Παρασκευή είναι προφανές: Με το κούρεμα των καταθέσεων η Κύπρος διασαλεύει τις... καλές μέχρι τώρα σχέσεις που είχε με τη Ρωσία, αφαιρώντας σημαντικό μέρος της περιουσίας χιλιάδων ρώσων – όχι μόνο «ολιγαρχών» - που βρίσκονται στο νησί.
Η ρωσική κυβέρνηση έσπευσε χθες να στείλει ξεκάθαρα μηνύματα στην Κύπρο για τις πιθανές συνέπειες του κουρέματος των καταθέσεων που διατηρούν Ρώσοι στο νησί. Ο πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν έκανε λόγο για «άδικη, αντιεπαγγελματική και επικίνδυνη απόφαση», ενώ ο πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ μίλησε για την ανάγκη να επέλθουν «διορθώσεις» στη σχέση της Ρωσίας με την Κύπρο.
Εκμεταλλευόμενοι την ευνοϊκή συμφωνία που υπήρχε με τη Σοβιετική Ένωση και τη σχετικά ψηλή ποιότητα των διεθνών υπηρεσιών που προσφέρει η Κύπρος, οι Ρώσοι έχουν σημαντική παρουσία στο νησί, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες πηγές άμεσων ξένων επενδύσεων στη Ρωσία.
Οι Ρώσοι επενδυτές υπολογίζεται από τους Moody’s ότι έχουν καταθέσεις $19 δισ. στην Κύπρο και οι ρωσικές τράπεζες έχουν χρηματοδοτήσει εταιρείες ρωσικών συμφερόντων που βρίσκονται στην Κύπρο με δάνεια που υπολογίζονται μεταξύ $30-40 δισ.
Η έντονη παρουσία των Ρώσων στο νησί έχει δώσει μεγάλη ώθηση στον τομέα διεθνών υπηρεσιών, που εργοδοτεί χιλιάδες δικηγόρους και λογιστές, και που δίνει σημαντικά κέρδη στις τράπεζες.
Εάν προχωρήσει το κούρεμα ο τομέας αυτός υπολογίζεται ότι θα δεχθεί ανεπανόρθωτο πλήγμα, καθώς τόσο οι ρώσοι καταθέτες όσο και οι ρωσικές επιχειρήσεις θ’ αποχωρήσουν από την Κύπρο.
Πιο σημαντικό όμως είναι ότι η Κύπρος ενδέχεται να χάσει ένα αξιόπιστο και ισχυρό σύμμαχο στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την επίλυση του κυπριακού.
Δεν είναι τυχαίο που από το Σάββατο το πρωί η κυβέρνηση προσπαθεί ν’ αποφύγει με κάθε τρόπο το κούρεμα των ρώσων καταθετών, γνωρίζοντας τις συνέπειες που θα υπάρχουν στον τομέα διεθνών υπηρεσιών και στις σχέσεις με τη Ρωσία.
Το δέλεαρ που προσφέρουν οι ευρωπαίοι για την «αποκοπή» του ομφάλιου λώρου που συνδέει την οικονομία της Κύπρου με τη Ρωσία είναι η απεριόριστη ρευστότητα.
Είτε η Κύπρος κουρέψει τις ανασφάλιστες καταθέσεις μέχρι 10 ή 15%, είτε αποφασίσει να βάλει τις μεγάλες ρωσικές καταθέσεις σε «κακή τράπεζα» με πιθανές απώλειες μέχρι 90%, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπόσχεται απεριόριστη ρευστότητα για ν’ αντιμετωπίσουν οι τράπεζες τη μαζική φυγή ξένων καταθέσεων.
Η εναλλακτική λύση ίσως να βρίσκεται στο Κρεμλίνο: Η Ρωσία να παραχωρήσει στην Κύπρο δάνειο για κάλυψη των δανειακών της αναγκών και των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών.
Η ρωσική λύση είναι πιθανή καθώς πέραν της γεωστρατηγικής της σημασίας και της σημαντικής παρουσίας ρώσων στο νησί, η Κύπρος έχει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου, που δεν πέρασαν απαρατήρητα από τους Ρώσους.
Η συνδεδεμένη με την Gazprom ρωσική εταιρεία Novatek πλειοδότησε για ένα από τα οικόπεδα της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Το πρόβλημα με το ρωσικό σενάριο είναι ότι δεν περιλαμβάνει την απεριόριστη ρευστότητα από την ΕΚΤ στις κυπριακές τράπεζες.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η ρωσική λύση αποκόπτει την Κύπρο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη, περιορίζοντας τις πιθανότητες μελλοντικής στήριξης σε περίπτωση που η Ρωσία αποφασίσει στο μέλλον ν’ αλλάξει στάση ή αν αλλάξει το γεωπολιτικό περιβάλλον.
Η εξάρτηση των κυπριακών τραπεζών στα εργαλεία έκτακτης ρευστότητας της ΕΚΤ περιορίζει σημαντικά τις επιλογές της Κύπρου.
Πολλοί στην Κύπρο εξακολουθούν πάντως να πιστεύουν ότι υπάρχει και ο τρίτος δρόμος, αυτός που ακολουθούσε η Κύπρος τις τελευταίες δεκαετίες, μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας.
Εκτιμούν ότι υπάρχει τρόπος να περιοριστούν ή να εξαλειφθούν οι απώλειες των ρώσων καταθετών και ότι η Ρωσία θα μπορούσε να έχει ρόλο στο πακέτο διάσωσης – όπως ήταν άλλωστε και ο αρχικός σχεδιασμός.
Τα πράγματα δεν είναι όμως εύκολα. Οι ρωσικές αρχές θεωρούν ότι ενώ τους ζητήθηκε στήριξη της Κύπρου από την Ευρώπη, δεν ενημερώθηκαν έγκαιρα – ούτε από τους ευρωπαίους αλλά ούτε από τους κύπριους – για την απόφαση των Ευρωπαίων να ζητήσουν κούρεμα των ρώσων καταθετών.
Η πιο μεγάλη δυσκολία όμως φαίνεται να έχει ιστορικές ρίζες.
Χώρες που έχουν ιστορικά προηγούμενα με τη Ρωσία – όπως η Γερμανία, η Φινλανδία και η Σλοβακία – «διψούν για ρωσικό αίμα», όπως ανέφερε άτομο που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις για τη δανειακή σύμβαση.
Οι χώρες αυτές επιμένουν ότι για να γίνει το κυπριακό χρέος βιώσιμο, η Κύπρος θα πρέπει να κουρέψει τις ρωσικές καταθέσεις, θέτοντας σε κίνδυνο μια από τις πιο ιστορικές και πολιτικά σημαντικές διμερείς σχέσεις που ανέπτυξε τις τελευταίες δεκαετίες.
