- Στον απόηχο της πρόσφατης ανταλλαγής επιστολών μεταξύ των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ, που δεν άλλαξε τα δεδομένα, ο Μάθιου Νίμιτς έρχεται την άλλη εβδομάδα στην Αθήνα και τα Σκόπια για νέο γύρο συνομιλιών.
Ο μεσολαβητής των Ην. Εθνών έχει καταβάλει πολυετείς προσπάθειες για την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Και αν κατά..
την πρώτη περίοδο των διαπραγματεύσεων ο καλόπιστος τρίτος παρατηρητής επέρριπτε την κύρια ευθύνη για τη μη επίτευξη λύσης στην Ελλάδα, σήμερα δεν μπορεί παρά να αποτιμά την πραγματικότητα αντίστροφα.
Οι κακοί χειρισμοί κατά την αρχική περίοδο και η επιμονή στο μέγιστο, που απεδείχθη ανέφικτο, είχαν σαν αποτέλεσμα να χάσουμε το ελάχιστο. Η Ελλάδα έπεσε θύμα της συναισθηματικής φόρτισης που ίσως ήταν αυτονόητη για μας, όχι, όμως, και για τη διεθνή κοινότητα. Αλλά αυτό ήταν τότε. Το θέμα είναι τι γίνεται τώρα.
Ολο και περισσότερες χώρες έχουν αναγνωρίσει τη γειτονική χώρα ως «Μακεδονία». Αλλά η Ελλάδα, που παραμένει ο εν δυνάμει σημαντικότερος εταίρος της, δεν πρόκειται να το πράξει, ενώ και οι δύο κορυφαίοι ευρωατλαντικοί θεσμοί, η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, όπου η ΠΓΔΜ επιθυμεί διακαώς να ενταχθεί, επιμένουν στην ανάγκη ομαλοποίησης των σχέσεων των δύο χωρών και στην εξεύρεση κοινά αποδεκτής ονομασίας.
Από το 2007 η Αθήνα έχει κάνει τεράστια βήματα κινούμενη στη γραμμή που εγκαινίασε το δίδυμο Καραμανλή - Μπακογιάννη, υιοθέτησε ο Γιώργος Παπανδρέου και ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση, Η ελληνική πλευρά έκανε τον συμβιβασμό και έφθασε στο μέσο του δρόμου. Είναι καιρός να ανταποκριθούν και τα Σκόπια.
Για πολλούς ξένους παρατηρητές το θέμα έχει καταντήσει κουραστικό, αλλά έχει πλέον καταστεί σαφές ποια μορφή πρέπει να έχει η λύση. Οχι γιατί το λέει η Αθήνα, αλλά γιατί αυτό επιτάσσει η λογική. Θα είναι μια σύνθετη ονομασία. Η Ελλάδα έχει ταχθεί υπέρ ενός γεωγραφικού προσδιορισμού, όπως το «Βόρεια» ή το «Ανω», ενώ υπάρχουν και άλλες φωνές που προκρίνουν τη χρονική διάσταση, όπως το «Νέα». Αν κρίνει κανείς από την προσέγγιση του κ. Νίμιτς τα τελευταία χρόνια και τις προτάσεις που έχει καταθέσει και ο ίδιος ο μεσολαβητής έχει καταλήξει στον γεωγραφικό προσδιορισμό. Το «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» δεν είναι μια ονομασία που επιθυμούν οι Ελληνες. Είναι μια δύσπεπτη επιλογή, όμως, μπορεί να αποτελέσει βάση για συζήτηση. Ο γεωγραφικός προσδιορισμός έχει λογική, καθώς η αρχαία Μακεδονία, την οποία επιχειρεί να οικειοποιηθεί ο κ. Γκρούεφσκι με τα αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και άλλες υπερβολές που προκαλούν και τον πλέον καλόπιστο παρατηρητή, είναι γεωγραφικά μοιρασμένη ανάμεσα στη σύγχρονη Ελλάδα (50%), την ΠΓΔΜ (40%) και τη Βουλγαρία (10%). Ομως, η τελευταία πρόταση του κ. Νίμιτς (Ανω Δημοκρατία της Μακεδονίας), που έθετε τον γεωγραφικό προσδιορισμό πριν από το πολίτευμα, ήταν ατυχής και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την Αθήνα.
Σε ό,τι αφορά τη χρήση της ονομασίας, η πρακτικότητα της εφαρμογής οδηγεί αβίαστα στην ανάγκη αναγραφής της νέας ονομασίας στα διαβατήρια και της ευρύτερης δυνατής χρήσης. Προφανώς, δεν είναι εύκολο να επιβληθεί σε τρίτες χώρες, όμως μπορεί να υπάρξει απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ην. Εθνών που να την υποστηρίζει και να την εισηγείται στα μέλη του διεθνούς Οργανισμού.
Η Ελλάδα είναι η πρώτη που επιθυμεί τη σταθερότητα της γειτονικής χώρας όπου, άλλωστε, η ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι έντονη, ενώ και η σημαντική αλβανική μειονότητα της χώρας ζητεί λύση χωρίς να δίνει έμφαση στην ονομασία.
Στη σημερινή συγκυρία η διεθνής κοινότητα δεν έχει κανένα λόγο να πιέσει τη δοκιμαζόμενη Ελλάδα και να δυσχεράνει ακόμη περισσότερο την κατάστασή της. Υπό αυτό το πρίσμα ελπίζεται ότι οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι θα αποφασίσουν να στηρίξουν το έργο του κ. Νίμιτς ασκώντας τη σημαντική επιρροή που διαθέτουν στον κ. Γκρούεφσκι ώστε να επιδείξει ευελιξία. Θα έχουν σε αυτό συμμάχους όχι μόνο την Ελλάδα και, ουσιαστικά, τον αλβανικό πληθυσμό της γειτονικής χώρας, αλλά και τη λογική.
Άρθρο του κ.Αθ.Έλλις
αναδημοσιεύεται από την "Καθημερινή"
