Εκατομμύρια Έλληνες καταναλωτές αγοράζουν καθημερινά γάλα, πληρώνοντας μία από τις υψηλότερες τιμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ οι παραγωγοί εισπράττουν μία από τις υψηλότερες.
Δεν είναι σωστό και δίκαιο αυτό το καθεστώς να συνεχιστεί.
Ένας τρόπος για να ενισχυθούν τα λαϊκά εισοδήματα είναι η μείωση των τιμών που πληρώνουν για να αγοράσουν βασικά αγαθά, π.χ. διατροφής, χωρίς υποβάθμιση της ποιότητάς τους.
Το γάλα είναι... ένα από τα βασικά αγαθά που οι Έλληνες καταναλωτές αγοράζουν σε καθημερινή βάση, πληρώνοντας μία από τις υψηλότερες τιμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να έχει ακουστεί κάποια φωνή διαμαρτυρίας από τις εγχώριες καταναλωτικές οργανώσεις.
Επομένως, η συμπίεση της τιμής του γάλακτος, έστω κατά 5, 10 ή 20 λεπτά του ευρώ το λίτρο, έχει σημασία γιατί αυξάνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
Από την άλλη πλευρά, ο κτηνοτρόφος εισπράττει μία από τις υψηλότερες τιμές παραγωγού στην Ε.Ε.
Φυσικά, αυτό ισχύει αν εισπράττει τα λεφτά πραγματικά.
Κι αυτό γιατί υπάρχουν φήμες στην πιάτσα που θέλουν κάποιοι να πουλάνε στην πράξη φθηνότερα το γάλα απ΄ ό,τι αναφέρουν τα τιμολόγια, π.χ. δίνοντας μεγαλύτερη ποσότητα.
Τα επίσημα στοιχεία της Ε.Ε. δείχνουν ότι η μέση τιμή του αγελαδινού γάλακτος σε ευρώ ανά 100 κιλά διαμορφώθηκε σε 44,22 ευρώ στην Ελλάδα έναντι 35,78 ευρώ που ήταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. των 27 χωρών το 2013.
Η διαφορά των δύο τιμών είναι στο 24% υπέρ του Έλληνα αγελαδοτρόφου και τον κατατάσσει στην 4η θέση ανάμεσα σε 27 χώρες με βάση την ακρίβεια.
Η ψαλίδα ήταν ακόμη μεγαλύτερη το 2012 αφού διαμορφώθηκε στο 38%, με τον Έλληνα αγελαδοτρόφο να εισπράττει 45 ευρώ ανά 100 κιλά έναντι 33 ευρώ που ήταν η μέση τιμή στην Ε.Ε. των 27.
Ο Έλληνας κτηνοτρόφος κατέλαβε την 3η θέση της γενικής κατάταξης με βάση την τιμή που εισέπραξε.
Παρ' όλα αυτά ο αριθμός των παραγωγών μειώνεται σταθερά από τις 5.074 την περίοδο 2008-2009 στις 3.667 το 2013.
Ίσως γιατί οι πιο παλιοί κτηνοτρόφοι συνταξιοδοτούνται και δεν υπάρχουν νέοι για να κάνουν τη δουλειά.
Επίσης, πτωτική τάση καταγράφει η εθνική παραγωγή γάλατος αφού υποχώρησε στους 627 χιλιάδες τόνους το 2013 από 699 χιλιάδες το 2008-2009, μείωση που ισοδυναμεί με 10%.
Από την άλλη πλευρά, κάποιος θα πρέπει να ζυγίσει τις υψηλές τιμές παραγωγού με την αύξηση του κόστους, π.χ. εισροές όπως λίπασμα κ.τ.λ., πριν βγάλει ασφαλή συμπεράσματα.
Όμως, η πτωτική τάση της εθνικής παραγωγής γάλακτος κι ο συνεχώς μειούμενος αριθμός των παραγωγών παρά τις υψηλές τιμές θα έπρεπε να είχαν κινητοποιήσει την πολιτεία για να λάβει μέτρα προκειμένου να σταματήσει η κατηφόρα της κτηνοτροφίας πριν ακόμη δημιουργηθεί θέμα με το γάλα.
Από την άλλη πλευρά, το τυπικό ελληνικό νοικοκυριό πληρώνει επίσης στα ράφια πιο ακριβά το γάλα σε σχέση με το αντίστοιχο σε άλλες χώρες της Ε.Ε.
Είναι επίσης οξύμωρο να χαρακτηρίζεται «φρέσκο» ένα γάλα που έχει υποστεί θερμική επεξεργασία (παστερίωση) και διατηρείται στο ψυγείο μέχρι 5 μέρες όπως συμβαίνει σήμερα.
Παλαιότερα, η διάρκεια ήταν ακόμη μικρότερη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αύξηση της διάρκειας συντήρησης παστεριωμένου γάλακτος στις 11 ή 12 μέρες θα ευνοήσει κάποιες εταιρείες που δεν μπορούσαν να φέρουν το γάλα νωρίτερα στην Ελλάδα, κυρίως από το εξωτερικό.
Ο ανταγωνισμός θα συμπιέσει λογικά τις τιμές λιανικής και δεν αποκλείεται κάποιες ελληνικές εταιρείες να ζητήσουν από τους κτηνοτρόφους που συνεργάζονται να ρίξουν τις τιμές τους.
Όμως, μια πιθανή αύξηση των εισαγωγών θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί από τις εγχώριες εταιρείες.
Τόσο με το ελληνικό σήμα που θα δείχνει την προέλευση του γάλακτος όσο και με την αυτοδέσμευση για γάλα μικρότερης διάρκεια ζωής, π.χ. 5 ή 6 ημερών, και την ανάλογη σήμανση που πολλοί καταναλωτές θα προτιμούν έναντι άλλου γάλακτος.
Παρεμβάσεις θα έπρεπε επίσης να γίνουν σε όλο το κύκλωμα μεταποίησης, διανομής λιανεμπορίου και κατανάλωσης γάλακτος για να μην επιβαρύνεται τόσο πολύ ο καταναλωτής.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν κι άλλα ζητήματα σχετικά με το γάλα με τα οποία θα έπρεπε να καταπιαστούμε.
Όμως, σε αυτήν τη φάση είναι σημαντικό να ελαφρύνει το καλάθι της νοικοκυράς που ενδιαφέρει εκατομμύρια κόσμο με μείωση των τιμών του γάλακτος.
Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει συμπίεση των τιμών των γαλακτοπαραγωγών, που είναι από τις υψηλότερες στην Ε.Ε.
Dr. Money
