- Το Κουρδικό διεθνώς έχει αλλάξει μορφή.
- Οι Κούρδοι του Βορείου Ιράκ και της Συρίας μάχονται εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.
- Το «μέτωπο» όμως εναντίον του Ισλαμικού Κράτους δεν περιλαμβάνει προς το παρόν την Τουρκία
Το Κουρδικό, με την εσωτερική και τη διεθνή διάσταση, και η κατάσταση με το λεγόμενο «Ισλαμικό Κράτος», τη Συρία και το Ιράκ είναι τα περίπλοκα και...καυτά ζητήματα απέναντι στα οποία καλείται να σταθεί όρθια η Αγκυρα.
Ο Κούρδος μαχητής στη Συρία είναι ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος αλλά οι ομοεθνείς του στην Τουρκία φαίνεται να έχουν άλλη γνώμη Πρόκειται για το σημαντικότερο και ζωτικό πλέγμα ζητημάτων που έχει να αντιμετωπίσει η τουρκική πολιτική ηγεσία με τη νέα της μορφή. Με πρωθυπουργό τον Αχμέτ Νταβούτογλου και πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος στοχεύει τη μετάβαση σε προεδρικό σύστημα.
Η ζωτική σημασία έγκειται στο γεγονός ότι το όλο πλέγμα μπορεί να ενισχύσει αλλά και να καταστρέψει την εξουσία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Ως προς το Κουρδικό, οι διαστάσεις είναι μεν δύο, αλλά έχουν πολλές προεκτάσεις, οι οποίες συνδέονται.
Ο στόχος περί προεδρικού συστήματος επιβάλλει σαρωτική νίκη του κυβερνώντος κόμματος στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές. Κι αυτό για να καταστεί δυνατή η αλλαγή στο Σύνταγμα και η μετάβαση σε προεδρικό σύστημα. Ανεξάρτητα από το αν θα υπάρχουν δυνατότητες σαρωτικής νίκης, το σίγουρο είναι ότι η πλευρά Ερντογάν προσβλέπει στη συνεργασία με τους Κούρδους, για να αλλάξει το Σύνταγμα.
Οι Κούρδοι, μέσω του ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτζαλάν και του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών, έχουν δείξει ότι η υποστήριξή τους θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο θα προχωρήσει η διαδικασία επίλυσης του Κουρδικού. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές κυβέρνηση και Κούρδοι άρχισαν να προφέρουν αρκετά ηχηρά τα περί «διαδικασίας».
Οι εξελίξεις θα επηρεαστούν κι από την επίδοση των Κούρδων στις προσεχείς εκλογές. Αυτό που διαφαίνεται όμως είναι ότι το κουρδικό κίνημα μαζεύεται και πάλι για να προτάξει το Κουρδικό ως σημαντικότερο πρόβλημα της Τουρκίας και ως μοναδικό ζήτημα που απασχολεί τους Κούρδους.
Κι αυτό, σε αντίθεση με το πνεύμα που ακολούθησε εν όψει των προεδρικών εκλογών της 10ης Αυγούστου ο υποψήφιος του φιλοκουρδικού κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Το άνοιγμα και σε άλλες εθνοτικές και θρησκευτικές ταυτότητες ήταν ο άξονας της προεκλογικής εκστρατείας. Αυτό έφερε αρκετές ψήφους, οι οποίες μπορεί να φύγουν αν οι Κούρδοι περιχαρακωθούν και πάλι.
Το Κουρδικό όμως διεθνώς έχει αλλάξει μορφή. Οι Κούρδοι του Βορείου Ιράκ και της Συρίας μάχονται εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Κι αυτό το κάνουν από κοινού με τους Αμερικανούς. Το «μέτωπο» όμως εναντίον του Ισλαμικού Κράτους δεν περιλαμβάνει προς το παρόν την Τουρκία. Αντ' αυτού υπάρχουν ενδείξεις, υποψίες και ρητορική περί ανοχής ή υποστήριξης της Αγκυρας προς τους τζιχαντιστές.
Είναι ανοιχτά πολλά ερωτήματα σχετικά με την αποστολή οπλισμού και βοήθειας από την Τουρκία προς τους τζιχαντιστές, από την εποχή που αυτοί μάχονταν εναντίον του Ασαντ. Τώρα τα πράγματα πήραν διαστάσεις, αφού το Ισλαμικό Κράτος θεωρεί φυσικό χώρο του τα εδάφη και της Συρίας και του Ιράκ.
Εδώ και περίπου 2,5 μήνες το Ισλαμικό Κράτος κρατά ομήρους 49 Τούρκους πολίτες και η Αγκυρα δεν έχει κάνει τίποτε. Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα, ο τουρκικός Τύπος έγραψε ότι σε αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των ομήρων, οι τζιχαντιστές ζήτησαν από την Τουρκία να αποσύρει τη μικρή στρατιωτική της δύναμη, η οποία φρουρεί το μνημείο του Σουλεϊμάν Σαχ. Πρόκειται για μνημείο που βρίσκεται στο Χαλέπι της Συρίας, αλλά θεωρείται τουρκικό έδαφος, πράγμα που αναγνωρίζεται και από τουρκοσυριακές συμφωνίες.
Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τα δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για «παζάρι» της Αγκυρας με τους τζιχαντιστές για το μνημείο. Ηταν μια κλασική περίπτωση διάψευσης χωρίς διάψευση.
Πιέσεις και μέτωπα
Με δεδομένη την προοπτική επέκτασης του μετώπου εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, η Αγκυρα θα βρεθεί κάτω από μεγάλη πίεση. Ηδη συζητείται το ενδεχόμενο να περιληφθεί στο «μέτωπο» η Αγγλία. Ο κλασικός ωφελιμισμός της τουρκικής διπλωματίας θα πρέπει να αναζητήσει φόρμουλες στροφής, όσο κόστος κι αν έχουν αυτές. Διότι, σε αντίθετη περίπτωση, το κόστος μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερο.
Τη στιγμή που η αντιπολίτευση στην Τουρκία επικρίνει σύσσωμη τους χειρισμούς της πολιτικής εξουσίας σε θέματα Συρίας, Ιράκ και Ισλαμικού Κράτους, ακόμη κι αν η ισχύς της εξουσίας μετριέται με ποσοστά της τάξης του 50%, η κυβέρνηση δεν θα έχει τόσο ισχυρά χαρτιά, τουλάχιστον ως προς το εξωτερικό.
Ενα ενδιαφέρον ερώτημα που τίθεται είναι το αν οι Κούρδοι της Τουρκίας θα παραβλέψουν τη διεθνή συγκυρία, τη συμμαχία της Ουάσιγκτον με τους ομοεθνείς τους στο Ιράκ και τη Συρία και θα προτιμήσουν τη συνεργασία με τον Ερντογάν.
Δίκοπο μαχαίρι και για τον Οτζαλάν και για το κουρδικό κίνημα στην Τουρκία. Βλέπετε όμως υπάρχουν και σημεία ανταγωνισμού ως προς την πρωτοκαθεδρία μεταξύ των Κούρδων, ειδικά της Τουρκίας και του Ιράκ. Η διαμάχη Οτζαλάν-Μπαρζανί είναι κάτι που συζητείται εδώ και καιρό.
Του κ.Α.Αμπατζή
