Η νίκη του Μάριο Ντράγκι έναντι της μέχρι πριν από λίγα 24ωρα... αήττητης Γερμανίας διαμορφώνει συνθήκες για ένα νέο μείγμα οικονομικής πολιτικής στην ΕΕ και δημιουργεί στις αγορές προσδοκίες για χρήση του τελευταίου μεγάλου «μπαζούκα» που διαθέτει στο οπλοστάσιό του: την αγορά κρατικών ομολόγων.
Σημαντική μερίδα αναλυτών, που χαρακτηρίζει τις κινήσεις της.. Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας «βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», εκτιμά πως για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ο κίνδυνος αποπληθωρισμού και να τονωθεί η ανάπτυξη, η ΕΚΤ θα πρέπει να προχωρήσει σε απεριόριστη ποσοτική χαλάρωση αγοράζοντας και κρατικά ομόλογα, κάτι που θεωρείται επί της ουσίας έμμεση χρηματοδότηση των κρατών.
Η υιοθέτηση αντισυμβατικών μέτρων χωρίς την έγκριση της Γερμανίας, την οποία είχε προαναγγείλει ο 67χρονος Ντράγκι σε πρόσφατη ομιλία του στο Τζάκσον Χολ εξοργίζοντας το δίδυμο Μέρκελ - Σόιμπλε που έσπευσαν να ζητήσουν... εξηγήσεις, σηματοδοτεί μια ιστορική στροφή της ΕΚΤ στην προσπάθεια οριστικής «πυρόσβεσης» της κρίσης.
Ταυτόχρονα σε πολιτικό επίπεδο ενισχύει τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχουν ταχθεί υπέρ της ανάπτυξης κι επιθυμούν την κατάρριψη του δόγματος της αυστηρής λιτότητας που έχει επιβάλλει απ' άκρου σ' άκρο της γηραιάς ηπείρου η καγκελαρία.
Το γεγονός όμως ότι ο Μάριο Ντράγκι προχωρά και αποφασίζει ερήμην του Βερολίνου προκαλεί δυσφορία στις χώρες του «σκληρού πυρήνα» του ευρώ και σχολιάζεται έντονα αρνητικά από τον γερμανικό οικονομικό και πολιτικό Τύπο που εμφανίζεται επιφυλακτικός έως εχθρικός, με την πλειονότητα των δημοσιευμάτων να θεωρεί την κίνηση αυτή ως άμυνα στην απειλή της ύφεσης στην ΕΕ.
«Η σωτηρία αργεί»
Την άποψη ότι όλο το ρίσκο ανήκει στην ΕΚΤ κατόπιν των αποφάσεών της εκφράζει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. Σύμφωνα με το δημοσίευμα: «Ο Μάριο Ντράγκι πρέπει να είναι απελπισμένος. Παρά την πρόθεση του προέδρου της ΕΚΤ να κάνει τα πάντα για να σώσει το ευρώ, η σωτηρία αργεί».
Σχολιάζοντας τις πρωτοβουλίες της ΕΚΤ, ο καθηγητής Αξελ Βέμπερ, πρώην διοικητής της Μπούντεσμπανκ, υποστηρίζει ότι τα μέτρα που αποφάσισε το κεντρικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Ευρώπης «θεσμοποιούν την κοινοτικοποίηση της ευθύνης στην Ευρωζώνη μέσω του ισολογισμού της ΕΚΤ. Αυτή η αρμοδιότητα ανήκει στα εθνικά κοινοβούλια και στη γερμανική Βουλή. Οι ενέργειες της ΕΚΤ για τη διάσωση του ευρώ κινούνται στα όρια της δημοσιονομικής πολιτικής».
Μοναδική επιλογή
Την ίδια ώρα, στελέχη των ομίλων ING και Hermes επισημαίνουν ότι «με μία ακόμα μείωση επιτοκίων, ένα πρόγραμμα αγοράς ABS και ένα νέο πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολόγων, η ΕΚΤ έχει φτάσει πλέον στο σημείο όπου ένα μέτρο ποσοτικής χαλάρωσης QE, με απευθείας αγορές κρατικών ομολόγων, είναι η μοναδική επιλογή που της απομένει».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται οι Financial Times, υπογραμμίζοντας σε κύριο άρθρο πως το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε δεν έχει την ίδια εμβέλεια με το «QE», με το οποίο στις ΗΠΑ και τη Βρετανία οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν τεράστιες ποσότητες κρατικών ομολόγων.
Ο αρθρογράφος προσθέτει πάντως πως αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι τελευταίες ενέργειες της ΕΚΤ, που περιλάμβαναν επίσης πρόσθετες περικοπές στα βασικά επιτόκια, αξίζουν την απαξίωση, καθώς η ραγδαία υποχώρηση του ευρώ καταδεικνύει τη μεγάλη βαρύτητα Ντράγκι στις αγορές.
Από την άλλη η Citigroup σημειώνει: «Για να είμαστε ξεκάθαροι, η ΕΚΤ είναι η πρώτη κεντρική τράπεζα που ανακοινώνει μεγάλης κλίμακας αγορές τίτλων και αρνητικά επιτόκια καταθέσεων. Πρόκειται για QE-τούρμπο, που δεν έχουμε ξαναδεί».
Η ώρα των πολιτικών
Αρκετοί πάλι είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως η ΕΚΤ δεν μπορεί να είναι εσαεί ο «πυροσβέστης» της Ευρωζώνης, τονίζοντας ότι έφτασε επιτέλους η ώρα να αναλάβουν οι πολιτικές ηγεσίες τις ευθύνες τους, δίνοντας ώθηση στην ανάπτυξη, υλοποιώντας τις δέουσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και επανεξετάζοντας τις δημοσιονομικές προτεραιότητες. Αναφέρουν συγκεκριμένα πως «το μπαλάκι είναι τώρα στην πλευρά των πολιτικών».
Σε ανάλυσή του το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg εκτιμά στο μεταξύ ότι το πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολόγων και ABS θα μπορούσε να φτάσει στα 700 δισ. ευρώ τουλάχιστον, συμπληρώνοντας ότι ο λόγος για τον οποίο η ΕΚΤ δεν ανακοίνωσε ένα πλήρες πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο θα περιελάμβανε και αγορές κρατικών ομολόγων, στα πρότυπα της Fed και της Ιαπωνίας, είναι η διαφωνία του διοικητή της γερμανικής Μπούντεσμπανκ Γενς Βάιντμαν.
Διαχειριστής της Pimco πιστεύει επίσης πως οι αποφάσεις της ΕΚΤ ενδεχομένως αντανακλούν την έλλειψη ομοφωνίας στους κόλπους της όσον αφορά το QE. Τονίζει ωστόσο ότι η ευρωτράπεζα είναι έτοιμη να προχωρήσει στο επόμενο βήμα, εφόσον χρειαστεί.
Της κ.Κ. Κοσμά
