Για μένα η Τουρκία δεν έχει ούτε πήλινα ούτε γυάλινα αλλά σακατεμένα αν όχι διαλυμένα «πόδια», όπου για να φαίνεται πως είναι ακόμα μέσα στο παιχνίδι των εξελίξεων και πως μπορεί να τρέχει μαραθώνιους χρησιμοποιεί πατερίτσες.
Μπορεί η Τουρκία να εμφανίζεται ως μια πανίσχυρη πολεμική μηχανή, μια μεγάλη πολιτική δύναμη τεραστίων διαστάσεων κι ένας «μεγάλος παίκτης» της ευρύτερης περιοχής που έχει ισχυρές βάσεις, η αλήθεια, όμως, είναι πολύ διαφορετική. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας πολιτικός γίγαντας με…τις πατερίτσες, καθώς τον τελευταίο καιρό ο δημοσιονομικός (και όχι μόνο) εκτροχιασμός της χώρας είναι γεγονός.
Οι οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει ότι η τουρκική οικονομία κινδυνεύει να «υπερθερμανθεί» εξαιτίας κυβερνητικών κινήτρων για την τόνωση της ανάπτυξης τα οποία όμως έχουν προκαλέσει πληθωρισμό και εξασθένιση της τουρκικής λίρας. Πολλοί μάλιστα οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να έρθει μια σκληρή προσγείωση για την Τουρκική οικονομία αργότερα μέσα στο χρόνο, ίσως και μετά τις δημοσκοπήσεις.
Η Τουρκία βιώνει μια κατάρρευση. Η κρίση στην πραγματική οικονομία μετατράπηκε σε χρηματοπιστωτική κρίση. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής είναι και το γεγονός ότι την περασμένη εβδομάδα, η λίρα έφτασε τα ιστορικά χαμηλά 4,17 έναντι του δολαρίου. Οι μεγαλύτερες εταιρείες της Τουρκίας μετακινούνται στο εξωτερικό. Αυτό είναι κάτι που και ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας το δήλωσε.Ειδικότερα, σύμφωνα με το Bloomberg, το χρέος των τουρκικών εταιρειών σε ξένο νόμισμα έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2009 και μετά, και πλέον ανέρχεται στο 40% του ΑΕΠ. Σε αυτό το διάστημα η τουρκική λίρα έχει χάσει περισσότερη από τη μισή αξία της έναντι του ευρώ και του δολαρίου, γεγονός που σημαίνει πως έχει αυξηθεί το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους σε αυτά τα νομίσματα.
Επιπλέον, σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Ηurriyet μέσα στο 2017 οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Τουρκία μειώθηκαν σε 8,3 δις δολάρια γεγονός που σημαίνει ότι λιγότερο από το 20% του τουρκικού ελλείμματος χρηματοδοτείται από μακροπρόθεσμες επενδύσεις.
Άλλα σημάδια που υποδηλώνουν την κατάρρευση της Τουρκικής οικονομίας θα μπορούσαν να είναι φυσικά η απόδοση του δεκαετούς τουρκικού ομολόγου το οποίο σκαρφάλωσε στο 12,73% προ ολίγων ημερών καθώς επίσης και τα ασφάλιστρα κινδύνου (γνωστά και ως CDS) αυξάνονται δραματικά έναντι έκθεσης σε τουρκικό χρέος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της IHS Markit το CDS για τα πενταετή ομόλογα ανήλθε στις 200 μονάδες βάσης ενώ σύμφωνα με στοιχεία από τον ΟΟΣΑ ο ετήσιος πληθωρισμός για το έτος 2017 ήταν 11,2% (αρκετά μεγαλύτερος από τον επιβεβλημένο στόχο του 7%).Μάλιστα, ο οργανισμός πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s δήλωσε αυτό το μήνα ότι η σταθερότητα («σταθερότητα») της τουρκικής οικονομίας θα μπορούσε να κλονισθεί εάν η πολιτική αποδειχθεί ανεπαρκής για να περιορίσει τον πληθωρισμό και τις πιέσεις των νομισμάτων.
Όλοι αυτοί λοιπόν παραπάνω λόγοι θα μπορούσαν κάλλιστα να βυθίσουν τη χώρα σε μία ακόμα βαθύτερη κρίση κιόλας το επόμενο έτος.
Το AKP δεν είναι σε θέση να εμποδίσει αυτήν την οικονομική κατάρρευση. Οι τρέχουσες πολιτικές της κυβέρνησης έχουν αφήσει τη χώρα ευάλωτη στις παγκόσμιες αγορές. Απλά το μόνο που θέλουν/μπορούν είναι να χρησιμοποιήσουν τους τελευταίους πόρους τους για να δημιουργήσουν μια θετική μεν πλασματική δε ατμόσφαιρα.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν προέβη τις προάλλες σε πρόωρη ανακοίνωση κοινοβουλευτικών και προεδρικών εκλογών, σχεδόν 1,5 χρόνο πριν τις προκαθορισμένες από τον νόμο εκλογές. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδουν τουρκικά ΜΜΕ, ο Ερντογάν δήλωσε: «Τώρα θέλουμε ειρήνη… Η ειρήνη με την Ελλάδα αξίζει όσο καμία άλλη», προσθέτοντας ότι δεν επιθυμεί άλλες εντάσεις. Δηλαδή εγκαταλείπει την πολεμική ρητορική του, ο Τούρκος πρόεδρος, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του για εκλογές. Μπορεί εύκολα λοιπόν να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι ο Ερντογάν έχει την ελπίδα της επικράτησης του πριν από την απώλεια κάθε ελέγχου...
του κ.Δ.Αναστασίου
Υποψήφιου Διδάκτορος Χρηματοοικονομικής
στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
