Ή αν προτιμάτε με ταξίδι σε αχαρτογράφητα νερά.
Είναι σαφές ότι όλοι θα θέλαμε να μπορούμε να πανηγυρίσουμε για την πρώτη εκτός Μνημονίων ημέρα, όμως δυστυχώς τα δεδομένα δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη αισιοδοξία. Όπως άλλωστε αναλυτικά περιέγραψε στο πρώτο του θέμα το "Κεφάλαιο" του περασμένου Σαββάτου, μετά από 8 χρόνια και τρία σκληρά Μνημόνια εκ των οποίων το 3ο πραγματικά δυσβάσταχτο, η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας εξακολουθεί να βρίσκεται, παρά τα προφανή βήματα που έχουν γίνει και τις μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις, σε αρκετά κρίσιμη κατάσταση.
Κατάσταση που επισημαίνουν και οι τελευταίες εκθέσεις που δημοσιεύτηκαν παρά το γεγονός ότι τονίζουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Καθώς η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία σειρά από απειλές και προβλήματα που δεν λύθηκαν στα χρόνια των Μνημονίων. Όπως η χαμηλή ακόμα ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, η αδυναμία σοβαρής ενίσχυσης των εξαγωγών, η απειλή της έκρηξης των εξαγωγών, η υψηλή ανεργία και το brain drain, τα προβλήματα με τα κόκκινα δάνεια και την επάρκεια του τραπεζικού συστήματος, το υψηλό ιδιωτικό χρέος και γενικότερα η εμπέδωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, καθώς και η αμφίβολη βιωσιμότητα του Χρέους.
Η Ελλάδα στο εξής καλείται να χρηματοδοτείται από τις αγορές, "ξεχνώντας" τα δανεικά. Και μπορεί να υπάρχει το "μαξιλάρι ρευστότητας" με αφαίμαξη της ελληνικής κοινωνίας, ωστόσο δεν διασφαλίζει σε καμιά περίπτωση μεσοπρόθεσμα την κανονικότητα χρηματοδότησης των αναγκών της χώρας. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με άλλα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Τη στιγμή που διεθνώς οι συνθήκες δανεισμού παραμένουν ιδιαίτερα εύθραυστες λόγω "εσωτερικών" και "εξωτερικών" οικονομικών κινδύνων που απειλούν την ευρωζώνη.
Το διεθνές περιβάλλον πράγματι εμφανίζεται επισφαλές και σχετικά ασταθές όχι μόνο οικονομικά σε σχέση με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα (Ιταλία) και τους τριγμούς σε οικονομίες που μπορούν να προκαλέσουν συστημικά επεισόδια (Τουρκία), αλλά και πολιτικά. Με την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού και των ακραίων ρητορικών καθώς και την αστάθεια σε ηγέτιδες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γερμανία.
Σε αυτό το περιβάλλον και με αυτές τις παραμέτρους στην οικονομία της με πόση ασφάλεια άραγε μπορεί να πορευτεί η Ελλάδα εκτός Μνημονίων; Δύσκολα... Αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι η χώρα θα έπρεπε να παραμένει αενάως στη μέγγενη των σταθεροποιητικών προγραμμάτων. Απλά θα ήταν πολύ ασφαλέστερο για το μέλλον της και για τη διασφάλιση ότι δεν θα ξαναεμπλακεί σε ένα ντόμινο κατάρρευσης, να έχει προέλθει η έξοδος από τα Μνημόνια ως αποτέλεσμα πραγματικής προόδου και με σαφή αναπτυξιακή κατεύθυνση και όχι ως ένας πολιτικός συμβιβασμός αμοιβαίου συμφέροντος στη δεδομένη συγκυρία μεταξύ κυβέρνησης και εταίρων.
Σε ανάλογο μήκος κύματος, κινείται και η έκθεση του οίκου Fitch που συνόδευε την εντυπωσιακή αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας κατά δύο βαθμίδες. Έκανε λόγο για 3 μεγάλες απειλές λόγω των "κόκκινων" δανείων, του κινδύνου έκρηξης εισαγωγών, αλλά και πιθανών αναταράξεων στο πολιτικό σκηνικό.
Για έκρηξη εισαγωγών, αν δεν στηριχθεί η οικονομία στο μέλλον, αναφέρθηκε προ ημερών και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ζητώντας άμεση στήριξη της εγχώριας επιχειρηματικότητας. Παρουσίασε στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι παρά τις πολυάριθμες παρεμβάσεις του Μνημονίου η παραγωγικότητα βελτιώθηκε μεν, αλλά στηρίχθηκε κυρίως στις τεράστιες μειώσεις αμοιβών και όχι σε τομές στην οικονομία.
Αλλά και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεσή του εξηγεί ότι η ανάπτυξη μπορεί να αποδειχθεί χαμηλότερη από τις προσδοκίες, λόγω των δυσμενέστερων (από τις αναμενόμενες) επιπτώσεων από τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στην ανάπτυξη ή χαμηλότερων επιδόσεων στην ανάκαμψη των επενδύσεων. Κάτι τέτοιο, θα μπορούσε να υπονομεύσει τις δημοσιονομικές επιδόσεις και να διαιωνίσει τα προβλήματα χρέους, εκτίμησε. Το Ταμείο έκανε λόγο ακόμη και για σενάριο ύφεσης 0,7% μακροπρόθεσμα, αν δεν γίνουν μεγάλες μεταρρυθμίσεις, βάζοντας στο "χαρτί" επιτακτικά και το θέμα της γήρανσης του πληθυσμού το οποίο αποδέχεται πλέον και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Κομισιόν εκτιμά στην Έκθεση Βιωσιμότητας Χρέους ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα κινηθεί το πολύ στο 1% του ΑΕΠ, καθιστώντας άπιαστο όνειρο την πραγματική σύγκλιση...
του κ.Δ.Παπακωνσταντίνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου