Όποια και αν είναι η τελική αποτύπωση –η οποία όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα έχει περισσότερο επικοινωνιακό και πολιτικό χαρακτήρα και λιγότερο οικονομικό.
Προσχέδιο προϋπολογισμού «δύο σε ένα» ετοιμάζεται να καταθέσει εντός της ημέρας στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει από τις χθεσινές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ο οποίος μίλησε για «σενάρια»: ένα με κομμένες τις συντάξεις και ενεργά τα αντίμετρα το οποίο ουσιαστικά είναι η εικόνα του μεσοπρόθεσμου και ένα δεύτερο που αποτυπώνει τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη.
Πρακτικά, με το προσχέδιο η κυβέρνηση θέλει να στείλει ένα και μόνο μήνυμα: ότι και στη μια και στην άλλη περίπτωση, το πρωτογενές πλεόνασμα θα κλείσει πάνω από το συμφωνηθέν όριο του 3,5%. Κατά τα λοιπά, όποια και αν είναι η τελική αποτύπωση –η οποία όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα έχει περισσότερο επικοινωνιακό και πολιτικό χαρακτήρα και λιγότερο οικονομικό.
Και αυτό διότι το περιεχόμενο του προσχεδίου δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για την κυβέρνηση η οποία μπορεί άλλα νούμερα να στείλει σήμερα στη Βουλή, άλλα να παρουσιάσει στις 15 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες και άλλα να ψηφίσει τελικώς η Βουλή τον Δεκέμβριο.
Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο πώς θα αποτυπωθεί τελικώς το «διπλό σενάριο». Από τη μία ο προϋπολογισμός δεν μπορεί παρά να κινηθεί με βάση τα όσα έχει ψηφίσει η ελληνική Βουλή: την περικοπή των συντάξεων μέσα από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς αλλά και την ενεργοποίηση αντιμέτρων συνολικού προϋπολογισμού περίπου δύο δις. ευρώ.
Από την άλλη, η κυβέρνηση θέλει να μην εφαρμόσει τα αντίμετρα και να χρησιμοποιήσει τη δαπάνη των δύο δις. ευρώ για να διασώσει τις συντάξεις. Επίσης, θέλει να αξιοποιήσει το υπερπλεόνασμα για να χρηματοδοτήσει τις εξαγγελίες Τσίπρα το κόστος των οποίων ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά, τα μέτρα που θέλει να ενεργοποιήσει η κυβέρνηση, είναι τα εξής:
1. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κύριας ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους, έχει δημοσιονομικό κόστος της τάξεως των 186 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για την εξαγγελία μείωσης του συντελεστή υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοπασχολούμενους (τουλάχιστον αυτούς που δεν πληρώνουν το κατώτατο ποσό δηλαδή όσους δηλώνουν κέρδη άνω των 7000 ευρώ) από το 20% που είναι σήμερα στο 13,33%.
2. Η μείωση των εισφορών επικουρικής ασφάλισης.
Είναι το μέτρο που θα ισχύσει αναδρομικά από την 1/1/2017 και θα επιτρέπει σε περίπου 200.000 αυτοαπασχολούμενους (σ.σ δικηγόρους μηχανικούς κλπ) να πληρώνουν για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ μόνο το ελάχιστο ποσό των 64,5 ευρώ ανά μήνα. Το συγκεκριμένο μέτρο, έχει δημοσιονομικό κόστος 44 εκατ. ευρώ.
3. Η μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ θα έχουν δημοσιονομικό κόστος της τάξεως των 270-320 εκατ. ευρώ (σ.σ το ακριβές ποσό εξαρτάται από το αν θα αποτυπωθεί σε όρους είσπραξης ή σε όρους βεβαίωσης εσόδων).
Το μέτρο αφορά σε μεσοσταθμική μείωση της τάξεως του 10-11% ενώ η μείωση αυτή θα επέλθει με την εφαρμογή νέας κλίμακας η οποία θα έχει μειωτικούς συντελεστές από 10% έως 30%. Οι συντελεστές αυτοί θα εφαρμόζονται με κριτήριο την ατομική περιουσία του κάθε ιδιοκτήτη ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις (30%) θα ισχύσουν γι’ αυτούς που έχουν ατομική περιουσία έως και 60.000 ευρώ.
4. Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού περιλαμβάνουν και τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των νομικών προσώπων κατά μία μονάδα δηλαδή από το 29% που είναι σήμερα, στο 28%.
Το μέτρο αυτό θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του 2019 μόνο αν αποφασιστεί η μείωση να ισχύσει για τη φορολόγηση των κερδών του 2018. Δεδομένου ότι εκτός από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων της τρέχουσας χρήσης θα επηρεαστούν και οι εισπράξεις από την προκαταβολή φόρου, το δημοσιονομικό κόστος της μιας μονάδας εκτιμάται στα περίπου 150-160 εκατ. ευρώ.
5. Το δημοσιονομικό κόστος για την καταβολή του επιδόματος στέγασης, μπορεί να κυμανθεί στα 300-350 εκατ. ευρώ ή και ακόμη χαμηλότερα καθώς εξαρτάται αποκλειστικά από τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα τεθούν ώστε να προκύψει ο τελικός αριθμός των δικαιούχων.
Υπενθυμίζεται ότι στην αρχική του μορφή, το επίδομα των 70-210 ευρώ ανά μήνα για ενοικιαστές και δανειολήπτες, ήταν προγραμματισμένο να καταβληθεί σε 600.000 νοικοκυριά με πάνω από 1,2 εκατομμύρια μέλη. Ωστόσο, ο αριθμός των δικαιούχων θα περιοριστεί κατά τουλάχιστον 50% αν προχωρήσει η διατήρηση των συντάξεων στα σημερινά επίπεδα.
Για να ισχύσει το σενάριο που θέλει η κυβέρνηση, θα πρέπει να συμβούν δύο πράγματα: πρώτον να συμφωνήσουν οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί στην μη αναγκαιότητα περικοπής των συντάξεων και δεύτερον να απαντήσουν θετικά στις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την παραγωγή πρωτογενούς υπερπλεονάσματος το 2019 ύψους τουλάχιστον 900 εκατ. ευρώ το οποίο μάλιστα θα κριθεί και ως μόνιμο και διαρκές. Και οι δύο αυτές παράμετροι, αυτή τη στιγμή είναι στον αέρα.
Προσχέδιο προϋπολογισμού «δύο σε ένα» ετοιμάζεται να καταθέσει εντός της ημέρας στη Βουλή το υπουργείο Οικονομικών. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει από τις χθεσινές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ο οποίος μίλησε για «σενάρια»: ένα με κομμένες τις συντάξεις και ενεργά τα αντίμετρα το οποίο ουσιαστικά είναι η εικόνα του μεσοπρόθεσμου και ένα δεύτερο που αποτυπώνει τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη.
Πρακτικά, με το προσχέδιο η κυβέρνηση θέλει να στείλει ένα και μόνο μήνυμα: ότι και στη μια και στην άλλη περίπτωση, το πρωτογενές πλεόνασμα θα κλείσει πάνω από το συμφωνηθέν όριο του 3,5%. Κατά τα λοιπά, όποια και αν είναι η τελική αποτύπωση –η οποία όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα έχει περισσότερο επικοινωνιακό και πολιτικό χαρακτήρα και λιγότερο οικονομικό.
Και αυτό διότι το περιεχόμενο του προσχεδίου δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα για την κυβέρνηση η οποία μπορεί άλλα νούμερα να στείλει σήμερα στη Βουλή, άλλα να παρουσιάσει στις 15 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες και άλλα να ψηφίσει τελικώς η Βουλή τον Δεκέμβριο.
Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο πώς θα αποτυπωθεί τελικώς το «διπλό σενάριο». Από τη μία ο προϋπολογισμός δεν μπορεί παρά να κινηθεί με βάση τα όσα έχει ψηφίσει η ελληνική Βουλή: την περικοπή των συντάξεων μέσα από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς αλλά και την ενεργοποίηση αντιμέτρων συνολικού προϋπολογισμού περίπου δύο δις. ευρώ.
Από την άλλη, η κυβέρνηση θέλει να μην εφαρμόσει τα αντίμετρα και να χρησιμοποιήσει τη δαπάνη των δύο δις. ευρώ για να διασώσει τις συντάξεις. Επίσης, θέλει να αξιοποιήσει το υπερπλεόνασμα για να χρηματοδοτήσει τις εξαγγελίες Τσίπρα το κόστος των οποίων ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά, τα μέτρα που θέλει να ενεργοποιήσει η κυβέρνηση, είναι τα εξής:
1. Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κύριας ασφάλισης για τους αυτοαπασχολούμενους, έχει δημοσιονομικό κόστος της τάξεως των 186 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για την εξαγγελία μείωσης του συντελεστή υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοπασχολούμενους (τουλάχιστον αυτούς που δεν πληρώνουν το κατώτατο ποσό δηλαδή όσους δηλώνουν κέρδη άνω των 7000 ευρώ) από το 20% που είναι σήμερα στο 13,33%.
2. Η μείωση των εισφορών επικουρικής ασφάλισης.
Είναι το μέτρο που θα ισχύσει αναδρομικά από την 1/1/2017 και θα επιτρέπει σε περίπου 200.000 αυτοαπασχολούμενους (σ.σ δικηγόρους μηχανικούς κλπ) να πληρώνουν για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ μόνο το ελάχιστο ποσό των 64,5 ευρώ ανά μήνα. Το συγκεκριμένο μέτρο, έχει δημοσιονομικό κόστος 44 εκατ. ευρώ.
3. Η μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ θα έχουν δημοσιονομικό κόστος της τάξεως των 270-320 εκατ. ευρώ (σ.σ το ακριβές ποσό εξαρτάται από το αν θα αποτυπωθεί σε όρους είσπραξης ή σε όρους βεβαίωσης εσόδων).
Το μέτρο αφορά σε μεσοσταθμική μείωση της τάξεως του 10-11% ενώ η μείωση αυτή θα επέλθει με την εφαρμογή νέας κλίμακας η οποία θα έχει μειωτικούς συντελεστές από 10% έως 30%. Οι συντελεστές αυτοί θα εφαρμόζονται με κριτήριο την ατομική περιουσία του κάθε ιδιοκτήτη ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις (30%) θα ισχύσουν γι’ αυτούς που έχουν ατομική περιουσία έως και 60.000 ευρώ.
4. Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού περιλαμβάνουν και τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης των νομικών προσώπων κατά μία μονάδα δηλαδή από το 29% που είναι σήμερα, στο 28%.
Το μέτρο αυτό θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του 2019 μόνο αν αποφασιστεί η μείωση να ισχύσει για τη φορολόγηση των κερδών του 2018. Δεδομένου ότι εκτός από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων της τρέχουσας χρήσης θα επηρεαστούν και οι εισπράξεις από την προκαταβολή φόρου, το δημοσιονομικό κόστος της μιας μονάδας εκτιμάται στα περίπου 150-160 εκατ. ευρώ.
5. Το δημοσιονομικό κόστος για την καταβολή του επιδόματος στέγασης, μπορεί να κυμανθεί στα 300-350 εκατ. ευρώ ή και ακόμη χαμηλότερα καθώς εξαρτάται αποκλειστικά από τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα τεθούν ώστε να προκύψει ο τελικός αριθμός των δικαιούχων.
Υπενθυμίζεται ότι στην αρχική του μορφή, το επίδομα των 70-210 ευρώ ανά μήνα για ενοικιαστές και δανειολήπτες, ήταν προγραμματισμένο να καταβληθεί σε 600.000 νοικοκυριά με πάνω από 1,2 εκατομμύρια μέλη. Ωστόσο, ο αριθμός των δικαιούχων θα περιοριστεί κατά τουλάχιστον 50% αν προχωρήσει η διατήρηση των συντάξεων στα σημερινά επίπεδα.
Για να ισχύσει το σενάριο που θέλει η κυβέρνηση, θα πρέπει να συμβούν δύο πράγματα: πρώτον να συμφωνήσουν οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί στην μη αναγκαιότητα περικοπής των συντάξεων και δεύτερον να απαντήσουν θετικά στις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης για την παραγωγή πρωτογενούς υπερπλεονάσματος το 2019 ύψους τουλάχιστον 900 εκατ. ευρώ το οποίο μάλιστα θα κριθεί και ως μόνιμο και διαρκές. Και οι δύο αυτές παράμετροι, αυτή τη στιγμή είναι στον αέρα.