Χαλάρωσε η αποταμίευση από τα νοικοκυριά, ξεκίνησε η πληρωμή δανείων που ήταν σε αναστολή. Ο κίνδυνος της πανδημίας αύξησε τα επιτόκια χορηγήσεων, παρά την άπλετη ρευστότητα από την ΕΚΤ.
Καθρέφτης των επιδημιολογικών δεδομένων, των lockdown και των κινδύνων από τη διάρκεια της πανδημίας αποτελούν οι καταθέσεις και οι χορηγήσεις του ιδιωτικού τομέα. Τόσο, σε ό,τι αφορά στα υπόλοιπα, όσο και στα επιτόκια. Τα στοιχεία του Ιανουαρίου είναι αποκαλυπτικά.
Τα καλά νέα είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας ξεκίνησε να πληρώνει τις δόσεις των δανείων που ήταν σε 9μηνη αναστολή (μορατόρια). Αυτό φαίνεται από τη μείωση των καταθέσεων του επιχειρηματικού τομέα, μολονότι τα υπόλοιπα μέτρα στήριξης συνεχίζουν να ισχύουν. Η μείωση του ρυθμού αποταμίευσης των νοικοκυριών, που παρατηρείται για πρώτη φορά ύστερα από πολλούς μήνες, οφείλεται κατά ένα μέρος στην πληρωμή δανείων, μετά τη λήξη των αναστολών. Ωστόσο, όπως εκτιμούν στελέχη της τραπεζικής αγοράς, η αυξημένη κόπωση των νοικοκυριών από τα περιοριστικά μέτρα φάνηκε από τις αρχές του έτους καθώς διαπιστώθηκε αύξηση της κίνησης στους δρόμους, του click away αλλά και των δαπανών μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου -από είδη λιανικής μέχρι ντελίβερι για τρόφιμα κά. Μολονότι η πληρωμή των δανείων μετά τη λήξη των αναστολών αποτελεί θετική ένδειξη, εντούτοις δείχνει πόσο εύκολα μπορεί να εξαφανιστεί το λεγόμενο μαξιλάρι των 21 δισ. καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα που είχε δημιουργηθεί το 2020.
Τα κακά νέα είναι ότι οι ενέσεις ρευστότητας από την ΕΚΤ ήταν ικανές να μειώσουν τα επιτόκια καταθέσεων, αλλά όχι των χορηγήσεων. Έτσι, η ψαλίδα επιτοκίων μεταξύ νέων καταθέσεων και νέων δανείων τον Ιανουάριο μεγάλωσε κατά περίπου 10 μονάδες βάσης. Η αύξηση, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη και αναλυτές, αντανακλά την αύξηση των κινδύνων λόγω της εμμονής της πανδημίας. Δηλαδή, το τραπεζικό σύστημα αύξησε αντανακλαστικά τα επιτόκια δανεισμού προκειμένου να προστατευτεί από ένα νέο κύμα κόκκινων δανείων ή να ενισχύσει το επιτοκιακό του περιθώριο ώστε να απορροφήσει ζημιές από προηγούμενες χορηγήσεις. Διότι, κατά τα άλλα, δεν παρουσιάζεται ζήτηση για δάνεια που να εξηγεί κάποιον παράγοντα ανόδου των επιτοκίων στα νέα δάνεια.
Δάνεια
Σε ό,τι αφορά στα δάνεια που ήταν σε καθεστώς αναστολής, αυτά αφορούσαν κατά 60% σε επιχειρηματικά και 40% σε φυσικά πρόσωπα. Το συνολικό ποσό έφτασε τα 21 δισ. ευρώ και αποτελούσε σχεδόν στο 12% όλων των δανείων το 2020. Μάλιστα, από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι το 80% των δανείων σε αναστολή ήταν ενήμερα (15% των συνολικών ενήμερων δανείων). Ωστόσο, τα φυσικά πρόσωπα δέχτηκαν επιπλέον στήριξη με το πρόγραμμα επιδότησης δανείων ("Γέφυρα”) κάτι το οποίο ξεκινά και για τις μικρομεσαίες. Τόσο οι αναστολές όσο και τα προγράμματα της Γέφυρας είχαν εννεάμηνη διάρκεια, η οποία για το μεγαλύτερο όγκο δανείων ξεκίνησε να λήγει από τέλη του 2020 με αρχές του 2021.
Αποταμίευση
Αυτό αποτυπώθηκε κυρίως στις καταθέσεις των επιχειρήσεων. Έτσι, ύστερα από ανοδικές τάσεις κατά τους προηγούμενους μήνες -κυρίως λόγω των μέτρων στήριξης και των αναστολών και παρά τα lockdown-, τον Ιανουάριο σημειώθηκε καθαρή μείωση στις καταθέσεις επιχειρήσεων κατά 1,9 δισ. ευρώ. Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο είχαν αυξηθεί κατά 3,1 δισ. ευρώ (1,9 δισ. τον Νοέμβριο και 1,2 δισ. τον Δεκέμβριο). Στα νοικοκυριά, υπήρξε άνοδος στις καταθέσεις, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θυμίζει τα ποσά των προηγούμενων μηνών. Οι καταθέσεις των νοικοκυριών τον Ιανουάριο αυξήθηκαν κατά 655 εκατ. ευρώ, έναντι 3,4 δισ. τον Δεκέμβριο και 1,3 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο 2020. Μάλιστα, το ποσό της αύξησης των καταθέσεων των νοικοκυριών τον Ιανουάριο κατά 655 εκατ. ευρώ είναι πολύ κοντά στο ποσό της μείωσης των καταθέσεων της Γενικής Κυβέρνησης (-750 εκατ. ευρώ).
Αν επιστρέψουμε στις καταθέσεις των νοικοκυριών θα δούμε μείωση των προθεσμιακών κατά περίπου 700 εκατ ευρώ, αλλά αύξηση του ταμιευτηρίου κατά 917 εκατ. ευρώ και των όψεως κατά 435 εκατ. ευρώ. Η μείωση των προθεσμιακών καταθέσεων τον Ιανουάριο κυμάνθηκε κοντά στα επίπεδα των προηγούμενων μηνών, ενώ η άνοδος των καταθέσεων ταμιευτηρίου και όψεως ήταν στο μισό ή το ένα τρίτο από τους προηγούμενους μήνες. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι αφενός ενισχύονται από τα μέτρα στήριξης και τον περιορισμό της κατανάλωσης λόγω των lockdown όπως συνέβη τους προηγούμενους μήνες. Από την άλλη πλευρά, η μείωση του ρυθμού ανόδου μπορεί να εξηγηθεί από τη σταδιακή πληρωμή δανείων σε αναστολή ή επιδοτούμενων δανείων, αλλά και τη μικρή αύξηση της κατανάλωσης.
Αναλυτές και φορείς της αγοράς εκτιμούν ότι θα πρέπει να δούμε την εξέλιξη και τους επόμενους μήνες, ειδικά μετά την κλιμάκωση των κρουσμάτων και του παρατεταμένου lockdown από αρχές Φεβρουαρίου. Επίσης, τα επίσημα στοιχεία για τις καταθέσεις και τα δάνεια, μπορεί να δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για το ποσό και τα επιτόκια ανά κατηγορίες (πχ επιχειρήσεις, μη χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, βιομηχανία, εμπόριο, νοικοκυριά, κλπ), αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία σε μεγαλύτερο βάθος για πιο συγκεκριμένα συμπεράσματα. Για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε το κατά πόσο έχει επηρεάσει αρνητικά η αναστολή πληρωμής ενοικίου στους ιδιοκτήτες ακινήτων από επιχειρήσεις ή άλλες ευάλωτες ομάδες. Δεν υπάρχει εικόνα, για παράδειγμα, για τις επαγγελματικές κατηγορίες ή άλλα κριτήρια (πχ, δημόσιοι υπάλληλοι, ιδιωτικοί υπάλληλοι, άνεργοι, μεγαλύτερης ή μικρότερης ηλικίας κλπ). Ωστόσο, υπάρχει η κατηγορία για τους ελεύθερους επαγγελματίες και για το εμπόριο, αλλά μόνο για τις χορηγήσεις. Εκεί διαπιστώνεται μία μικρή αύξηση των δανείων κατά περίπου 10 εκατ. ευρώ σε κάθε κατηγορία τον Ιανουάριο./Πηγή Capital
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου