Αφορά όσους υπέστησαν σημαντικές απώλειες εισοδημάτων το 2020 λόγω της πανδημίας.
Εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 2020 επλήγησαν οικονομικά από την επιδημία του κορονοϊού και απαλλάσσονται από τα τεκμήρια διαβίωσης με διατάξεις που ψηφίστηκαν πρόσφατα από τη Βουλή θα πληρώσουν φέτος Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) μειωμένο κατά 50% ή ακόμη και θα απαλλαγούν πλήρως από την υποχρέωση πληρωμής του φόρου αυτού για φέτος. Πρόκειται για ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων, εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα και εκμισθωτές ακινήτων που κατά τη διάρκεια του 2020 υπέστησαν σημαντικές απώλειες εισοδημάτων και περιλαμβάνονται στις «πληττόμενες» επιχειρήσεις και οικογένειες, οι οποίες έχουν λάβει οικονομικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις για τα χαμένα τους εισοδήματα.
Τα ετήσια φορολογητέα οικογενειακά εισοδήματα των συγκεκριμένων φορολογουμένων, λόγω της πολύ μεγάλης μείωσης που υπέστησαν κατά τη διάρκεια του 2020, έχουν υποχωρήσει κάτω από τα εισοδηματικά όρια που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για τη χορήγηση απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ. Επίσης τα τεκμήρια διαβίωσης, τα οποία προσδιορίζουν φέτος τα οικογενειακά εισοδήματά τους σε πολύ πιο υψηλά επίπεδα τόσο από τα πραγματικά όσο και από τα όρια για τη χορήγηση των απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ, δεν πρόκειται να ισχύσουν για τους συγκεκριμένους φορολογούμενους. Δηλαδή τα εξωπραγματικά τεκμαρτά εισοδήματα τα οποία προκύπτουν φέτος από την εφαρμογή των τεκμηρίων δεν πρόκειται να ληφθούν υπόψη για να κριθεί εάν πληρούνται τα εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγηση απαλλαγών από τον ΕΝΦΙΑ. Το αποτέλεσμα των εξελίξεων αυτών θα είναι οι εν λόγω φορολογούμενοι να απαλλαγούν φέτος, για πρώτη φορά, από το 50% ή ακόμη και από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία τους.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με την ισχύουσα νομοθεσία, δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ είναι κάθε φορολογούμενος που, μεταξύ άλλων, είχε κατά το προηγούμενο έτος «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» μέχρι 9.000 ευρώ. Το όριο αυτό προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο τέκνο της οικογένειας.
Επιπλέον, στις οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν ανάπηρα άτομα κατά ποσοστό 80% και άνω χορηγείται πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ εφόσον, μεταξύ άλλων, το «συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα» του προηγούμενου έτους δεν έχει υπερβεί τις 12.000 ευρώ. Το όριο αυτό προσαυξάνεται κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η σημαντική μείωση των πραγματικών ετήσιων φορολογητέων εισοδημάτων εκατομμυρίων φορολογουμένων κατά τη διάρκεια του 2020 σε συνδυασμό με τη μη εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης, που κάθε χρόνο προσδιορίζουν σε πολλούς τεκμαρτά ετήσια φορολογητέα οικογενειακά εισοδήματα πολύ μεγαλύτερα από τα πραγματικά, θα έχει ως συνέπεια πάρα πολλοί εκ των φορολογουμένων αυτών να εμφανίσουν για πρώτη φορά ετήσια οικογενειακά εισοδήματα χαμηλότερα των εισοδηματικών ορίων που προβλέπονται για μερική ή ολική απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ. Το αποτέλεσμα θα είναι να αυξηθεί φέτος σημαντικά ο αριθμός των φυσικών προσώπων που θα πληρώσουν ΕΝΦΙΑ μειωμένο κατά 50% καθώς και ο αριθμός των τριτέκνων και των πολυτέκνων που θα απαλλαγούν πλήρως από τον ΕΝΦΙΑ.
Η περσινή χορήγηση απαλλαγών
Σύμφωνα με τα στοιχεία από τη στατιστική επεξεργασία των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ του έτους 2020, τα οποία έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), πέρυσι απαλλάχθηκαν από το 50% ή ακόμη κι από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ που αναλογούσε στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους 1.220.476 φυσικά πρόσωπα. Οι απαλλαγές χορηγήθηκαν στα πρόσωπα αυτά με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. Δηλαδή τα ετήσια εισοδήματα των φορολογουμένων αυτών ήταν μικρότερα από τα όρια εισοδήματος που προβλέπει η νομοθεσία.
Φέτος, που οι απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ θα χορηγηθούν με βάση τα εισοδήματα του 2020 τα οποία δηλώνονται στις φετινές φορολογικές δηλώσεις, ο αριθμός των φορολογουμένων που θα καταστούν δικαιούχοι μειώσεων κατά 50% ή ακόμη και κατά 100% στον ΕΝΦΙΑ θα είναι κατά πολύ μεγαλύτερος (πιθανότατα να προσεγγίσει ή ακόμη και να ξεπεράσει τα 2.000.000), καθώς θα προστεθούν εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις νοικοκυριών που, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, υπέστησαν σημαντικές μειώσεις εισοδημάτων λόγω αναστολών στη λειτουργία των ατομικών επιχειρήσεών τους ή λόγω αναστολών στις συμβάσεις εργασίας τους.
Τα παραδείγματα
Για να γίνει αντιληπτό καλύτερα αυτό που αναφέρουμε παραθέτουμε τα παρακάτω παραδείγματα:
α) Έγγαμος μισθωτός εργαζόμενος σε ιδιωτική επιχείρηση, με δύο εξαρτώμενα ανήλικα τέκνα και ετήσιο πραγματικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα 15.000 ευρώ και τεκμαρτό βάσει τεκμηρίων διαβίωσης 12.600 ευρώ το 2019 δεν είχε δικαίωμα απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ του 2020. Ο λόγος είναι ότι το ετήσιο πραγματικό εισόδημά του για το 2019, με βάση το οποίο κρίθηκε το εάν δικαιούται ή όχι απαλλαγής κατά 50% απ’ τον ΕΝΦΙΑ του 2020, ήταν υψηλότερο από το εισοδηματικό όριο των 12.000 ευρώ, το οποίο προβλέπεται για την απαλλαγή ενός εγγάμου φορολογούμενου με 2 παιδιά από το 50% του ΕΝΦΙΑ. Αλλά κι αν το πραγματικό του εισόδημα ήταν κάτω από τα 12.000 ευρώ, θα «μετρούσε» το τεκμαρτό και θα έχανε πάλι την απαλλαγή.
Το 2020, λόγω αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης στην οποία εργάζεται για 6 μήνες συνολικά, η σύμβαση εργασίας του ανεστάλη και λάμβανε, αντί των κανονικών μισθών του, αποζημιώσεις ειδικού σκοπού 534 ευρώ ανά μήνα, οι οποίες δεν προσμετρώνται στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα. Ως εκ τούτου, το ετήσιο πραγματικό φορολογητέο εισόδημά του μειώθηκε σημαντικά το 2020 και περιορίστηκε στα 8.571,42 ευρώ. Το τεκμαρτό του εισόδημα, το οποίο προσδιορίζεται με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, παρέμεινε ωστόσο στα 12.600 ευρώ, δηλαδή σε επίπεδο πολύ πιο υψηλό από το πραγματικό του εισόδημα. Όμως το τεκμαρτό εισόδημα δεν θα ληφθεί φέτος υπόψη, κι ας είναι σημαντικά υψηλότερο του πραγματικού, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος απαλλάσσεται φέτος από τα τεκμήρια διαβίωσης.
Ως εκ τούτου θα ληφθεί υπόψη μόνο το πραγματικό του εισόδημα των 8.571,42 ευρώ το οποίο είναι κάτω από το εισοδηματικό όριο των 12.000 ευρώ που ισχύει για τη χορήγηση απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ σε έγγαμο φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα. Συνεπώς, ο εν λόγω φορολογούμενος θα καταστεί φέτος, με βάση τη φορολογική δήλωση που θα υποβάλει για το 2020, δικαιούχος απαλλαγής από το 50% του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία του.
β) Έγγαμος μισθωτός εργαζόμενος σε ιδιωτική επιχείρηση, πολύτεκνος με έξι εξαρτώμενα ανήλικα τέκνα και ετήσιο πραγματικό φορολογητέο εισόδημα 22.500 ευρώ και τεκμαρτό εισόδημα βάσει τεκμηρίων διαβίωσης 20.000 ευρώ το 2019 δεν είχε δικαίωμα απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ του 2020. Ο λόγος είναι ότι το ετήσιο πραγματικό εισόδημά του για το 2019, με βάση το οποίο κρίθηκε το εάν δικαιούται ή όχι απαλλαγής από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ του 2020, ήταν υψηλότερο από το εισοδηματικό όριο των 19.000 ευρώ, το οποίο προβλέπεται για την περίπτωση ενός εγγάμου φορολογούμενου με 6 παιδιά από τον ΕΝΦΙΑ.
Το 2020, λόγω αναστολής της λειτουργίας της επιχείρησης στην οποία εργάζεται, για 4 μήνες συνολικά, η σύμβαση εργασίας του ανεστάλη και ελάμβανε, αντί των κανονικών μισθών του, αποζημιώσεις ειδικού σκοπού 534 ευρώ τον μήνα, οι οποίες δεν προσμετρώνται στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα. Ως εκ τούτου, το ετήσιο πραγματικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημά του μειώθηκε το 2020 και περιορίστηκε στα 16.071,43 ευρώ.
Το τεκμαρτό του εισόδημα, το οποίο προσδιορίζεται με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, ανήλθε και πάλι στα 20.000 ευρώ και αυτή τη φορά διαμορφώθηκε σε επίπεδο πιο υψηλό από το πραγματικό του εισόδημα. Όμως το τεκμαρτό εισόδημα δεν θα ληφθεί φέτος υπόψη, κι ας είναι υψηλότερο του πραγματικού, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος απαλλάσσεται φέτος από τα τεκμήρια διαβίωσης. Ως εκ τούτου θα ληφθεί υπόψη το πραγματικό του εισόδημα των 16.071,43 ευρώ, το οποίο είναι κάτω από το εισοδηματικό όριο των 19.000 ευρώ, που ισχύει για τη χορήγηση πλήρους απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ σε έγγαμο φορολογούμενο με έξι εξαρτώμενα τέκνα. Ως εκ τούτου ο εν λόγω φορολογούμενος θα καταστεί φέτος, με βάση τη φορολογική δήλωση που θα υποβάλει για το 2020, δικαιούχος απαλλαγής από το σύνολο του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στην ακίνητη περιουσία του./πηγή Ναυτεμπορική
