Πέρα από τη μείωση καθαρής αποταμίευσης τον Ιανουάριο, που αποτελεί παραδοσιακό φαινόμενο ως ξεφούσκωμα του Δεκεμβρίου, οι τράπεζες διαπιστώνουν σαφείς ενδείξεις κόπωσης του ρυθμού αποταμίευσης των νοικοκυριών και ειδικότερα των νεότερων ηλικιών, λόγω υψηλών λογαριασμών ενέργειας και γενικότερα της ακρίβειας, κάτι το οποίο αναμένεται να αποτυπωθεί και στα επίσημα στοιχεία του Φεβρουαρίου που θα ανακοινωθούν επισήμως από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μεγάλη ροή μεταβίβασης καταθέσεων και πλούτου από τις μεγαλύτερες ηλικίες προς τις μικρότερες που εντάθηκε κυρίως τους τελευταίους μήνες του προηγούμενου έτους με τις μεταβιβάσεις και τις αφορολόγητες γονικές παροχές. Η στεγαστική και καταναλωτική πίστη ζωντάνεψε ύστερα από χρόνια υποχώρησης και έφτασε να τρέχει τα τελευταία τρία χρόνια με ετήσιους ρυθμούς 30% και με συνολικές νέες εκταμιεύσεις το 2021 στα 1,2 δισ. ευρώ, όταν το ποσό αυτό, πριν από μερικές δεκαετίες αντιστοιχούσε σε χορηγήσεις ενός ή δύο μηνών. Αυτό, σε συνδυασμό με τη χορήγηση των νέων δανείων με συνεισφορά κυρίως από γονείς, αλλά και από τις πρόσφατες μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων, έδειξαν με τον πιο έκδηλο τρόπο το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα κυρίως των νεότερων. Οι φόροι εισοδήματος, ο ΕΝΦΙΑ και τα ακριβά τιμολόγια ενέργειας τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο αποτυπώθηκαν στους λογαριασμούς των τραπεζών.
Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις διατηρούν σχεδόν με αμείωτο ρυθμό την αύξηση της ρευστότητάς τους (αυτές που έχουν), χωρίς, όμως, να προχωρούν σε επενδύσεις.
Αυτά είναι τα κύρια συμπεράσματα τραπεζικών στελεχών αρμόδιων στις καταθέσεις και στα δάνεια λιανικής από τις πρώτες ενδείξεις από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα και από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τις ίδιες τραπεζικές πηγές, μόνο ο πληθωρισμός, η ακρίβεια, τα υψηλά τιμολόγια ενέργειας και η αβεβαιότητα από τις γεωπολιτικές εξελίξεις είναι αρκετές αιτίες για να παρατηρηθούν ταυτόχρονα κόπωση στις καταθέσεις, αναβολή επενδυτικών σχεδίων και μείωση στη ζήτηση για δάνεια.
Τα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι η διάρκεια και ο βαθμός των επιπτώσεων θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια του πολέμου και των ανατιμήσεων στην ενέργεια και του κόστους που θα μετακινηθεί σε άλλα προϊόντα. Το αισιόδοξο σενάριο προβλέπει αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων στο διαθέσιμο εισόδημα και τη ρευστότητα από τον τουρισμό, μολονότι αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά από τους Ρώσους τουρίστες.
Τα επίσημα στοιχεία είναι ενδεικτικά:
Η καθαρή αποταμίευση των επιχειρήσεων ήταν αρνητική τον Ιανουάριο κατά 2,4 δισ. ευρώ, έναντι καθαρής αύξησης 2,3 δισ. τον Δεκέμβριο. Η αντίστοιχη καθαρή μείωση στην αποταμίευση των νοικοκυριών ήταν τον Ιανουάριο 447 εκατ. ευρώ, έναντι αύξησης 2,7 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο. Οι μεταβολές του Ιανουαρίου αποδίδονται στο παραδοσιακό "ξεφούσκωμα” των λογαριασμών μετά τον Δεκέμβριο, αλλά και στις πληρωμές φόρων εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων, ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ. Όμως, τα στοιχεία που βλέπουν οι τράπεζες και δεν έχουν ανακοινωθεί επισήμως ακόμα από την ΤτΕ, η καθαρή αποταμίευση, κυρίως από τα νοικοκυριά παρουσιάζει κόπωση κυρίως λόγω των υψηλών λογαριασμών από την ακρίβεια και κυρίως από την ενέργεια.
Τα υπόλοιπα των καταθέσεων των νοικοκυριών μπορεί να έχουν αυξηθεί κατά 15 δισ. από την αρχή της πανδημίας και να έχουν ανέλθει σε ρεκόρ 20ετίας (135 δισ.), αλλά υπολείπονται ακόμα κατά 71 δισ. ευρώ (196 δισ.) από τον Δεκέμβριο του 2019.
Οι νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων μπορεί να ξεκίνησαν από το επίπεδο των 250 εκατ. ευρώ πριν από τρία χρόνια και να έφτασαν στο 1 δισ. το 2021, ωστόσο το επίπεδο αυτό αντιστοιχεί σε δάνεια ενός μηνός το 2007 ή 15 ημερών το 2016.
Οι καταθέσεις επιχειρήσεων μπορεί να αυξήθηκαν άνω των 10 δισ. από την πανδημία και να στηρίχθηκαν με σημαντικά πακέτα στήριξης, ωστόσο το σύνολο των καταθέσεων (το σύνολο δεν αντιπροσωπεύει κάθε περίπτωση ξεχωριστά) βρίσκεται σε ιστορικό ρεκόρ (39 δισ.), ακολουθώντας μια συνεχή ανοδική πορεία που ξεκίνησε από τον Ιούνιο του 2015 (16 δισ), χωρίς να μετατρέπεται σε αντίστοιχης αξίας επενδύσεις. Το σημερινό ποσό καταθέσεων έχει φτάσει και οριακά ξεπεράσει τα ανώτατα επίπεδα από το 2020 και κατά την περίοδο πριν από τη 10ετή κρίση και τη φυγή καταθέσεων.
Στα μη επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία, τα οποία οι τράπεζες πιστεύουν ότι θα αποτυπωθούν στους επόμενους μήνες εφόσον συνεχιστούν οι ανατιμήσεις και οι γεωπολιτικές εξελίξεις περιλαμβάνονται τα εξής:
1. Στεγαστικά δάνεια από νεότερες γενικές με σχεδόν αποκλειστική προϋπόθεση τη συνεισφορά της παλαιότερης γενεάς. Δηλαδή, η μεταβίβαση πλούτου από τις ηλικίες 65-68+ προς 25 και άνω που ήταν έντονη το δ’ τρίμηνο του 2021 θα συνεχιστεί και το 2022.
2. Περιορισμός δαπανών, λόγω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος, με συνέπεια τη συρρίκνωση του ρυθμού αποταμίευσης που είχε εμφανιστεί από την αρχή της πανδημίας λόγω των μέτρων στήριξης.
3. Η απόσυρση των μέτρων στήριξης (επιδόματα, επιστρεπτέες, μορατόρια, προγράμματα Γέφυρες, Συν-εργασία κλπ) έχει ήδη εμφανιστεί στις καταθέσεις και την αγορά, μολονότι όλα τα προγράμματα ακόμα δεν έχουν λήξει απολύτως.
4. Καμπανάκι στα συστήματα των τραπεζών για πιθανότητα δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων κυρίως στην καταναλωτική πίστη, λόγω ακρίβειας και μείωσης διαθέσιμου εισοδήματος -ειδικά αν η κρίση διαρκέσει- μολονότι ακόμα δεν έχουν υπάρχουν τέτοιες πρόδρομες ενδείξεις./πηγή capital
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου