Σε περίοδο σκληρής δοκιμασίας έχει μπει η ελληνική οικονομία, με τους επόμενους τρεις μήνες να προβλέπονται ιδιαίτερα δύσκολοι. Η χώρα απειλείται με νέα επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πανάκριβα τα δάνεια για την κάλυψη των αναγκών του Δημοσίου, με ραγδαία υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης και, τέλος, με αυστηρά μέτρα λιτότητας για να αποφύγει την κατάρρευση. Κρίσιμη παράμετρος στις εξελίξεις θα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αφ΄ ενός περιμένει από την Ελλάδα- όπως και από τα άλλα κράτη-μέλη- μέσα στον Δεκέμβριο το αναθεωρημένο πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2008-2010 και αφ΄ ετέρου θα ανακοινώσει στις 19 Ιανουαρίου τις δικές της αναθεωρημένες προβλέψεις, με βάση τα νέα δυσμενέστερα σενάρια που προκαλεί η διεθνής κρίση.
Στο Πρόγραμμα Σταθερότητας η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί, όπως όλα δείχνουν, να ανατρέψει τις ίδιες τις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2009, του οποίου η συζήτηση αρχίζει την Τετάρτη στη Βουλή, καθώς αυτός θεωρείται ήδη ξεπερασμένος από πλευράς προβλέψεων και μη ρεαλιστικός. Όμως ο εκτροχιασμός του προϋπολογισμού θα γίνει φανερός ήδη από φέτος, καθώς εκτιμάται ότι το έλλειμμα θα αυξηθεί πάνω από 3% του ΑΕΠ, έναντι πρόβλεψης της κυβέρνησης για 2,5%. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα στοιχεία του 9μήνου. Αρκεί να αναφερθεί ότι ο ρυθμός αύξησης των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού εκινείτο στο 9μηνο στο 4,1%, έναντι εκτίμησης του προϋπολογισμού που κατατέθηκε τον περασμένο μήνα στη Βουλή- όταν η κυβέρνηση προφανώς ήταν εν γνώσει των στοιχείων αυτών- για 10,1%. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, σημειώνει χαρακτηριστικά ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Δημ. Κουσελάς, ο ρυθμός αύξησης των εσόδων το τελευταίο δίμηνο πρέπει να φτάσει το 35%, αφού τον Οκτώβριο, για τον οποίον έχουν ήδη γίνει γνωστά τα στοιχεία, ήταν μόλις 6%. Αν επιβεβαιωθεί η υπέρβαση του ορίου του 3% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό του 2008, η Ελλάδα βαδίζει ξανά σε καθεστώς επιτήρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από το οποίο βγήκε μόλις το 2007. Άλλωστε, ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης, που ρωτήθηκε σχετικά, δεν απέκλεισε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Η τιμωρία των αγορών Η επιτήρηση, μ
άλιστα, ίσως αποδειχθεί «επιεικής» αντιμετώπιση της χώρας, σε σύγκριση με την τιμωρία που επιβάλλουν τώρα οι αΤΟ ΜΑΥΡΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Σε κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζητούν την ανάγκη υπαγωγής της Ελλάδας σε πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου γορές, σε ό,τι αφορά το επιτόκιο δανεισμού, το οποίο έφτασε την περασμένη Παρασκευή να διαμορφώνεται 2,1% υψηλότερα από το αντίστοιχο γερμανικό. Η υπέρβαση του ορίου του 2% επανέφερε την Ελλάδα σε καθεστώς προ της ένταξης στην ευρωζώνη, αφού για την ένταξη υπήρχε όρος να βρίσκεται κάτω από το συγκεκριμένο όριο. Οι αγορές αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως χώρα με χαμηλό επίπεδο ασφάλειας- το είπε και αυτό ο κ. Αλογοσκούφης - με αποτέλεσμα να ξεπουλάνε ελληνικούς τίτλους. Όμως, οι ανάγκες του Ελληνικού Δημοσίου είναι μεγάλες και στο υπουργείο Οικονομικών τρέμουν τις επόμενες δημοπρασίες ομολόγων, τις οποίες προγραμματίζουν να είναι μικρές και μικρής διάρκειας, για να αποφύγουν τα χειρότερα. Συνολικά το 2009 το Δημόσιο θα χρειαστεί τουλάχιστον 51 δισ. ευρώ και αυτά δύσκολα θα τα εξασφαλίσει με ανώδυνο τρόπο, καθώς η χώρα έχει μπει στο στόχαστρο των αγορών. Δεν είναι τυχαίο ότι σε κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συζητούν την ανάγκη υπαγωγής της Ελλάδας σε πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ώστε να εφαρμόσει συνταγή λιτότητας, να ελέγξει τα ελλείμματα και να καθησυχάσει τις αγορές. Αν και θεωρείται υπερβολικό αυτό το ενδεχόμενο, λόγω της συμμετοχής της χώρας στην ευρωζώνη, είναι βέβαιο ότι συνταγή λιτότητας θα υποχρεωθεί να εφαρμόσει, αν όχι του ΔΝΤ, υπό την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κρίσιμη η 19η Ιανουαρίου Κρίσιμη ημερομηνία θα είναι η 19η Ιανουαρίου, οπότε και θα φανεί αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι θα υπερβεί το 3% το έλλειμμα του προϋπολογισμού της. Σε αυτήν την περίπτωση η χώρα θα ακολουθήσει τον δρόμο της επιτήρησης και των συστάσεων, που θα ισοδυναμούν με αυστηρά περιοριστικούς όρους άσκησης της οικονομικής πολιτικής. Οι όροι αυτοί θα συμπέσουν, όμως, με μια καθοδική πορεία της οικονομικής δραστηριότητας. Ήδη ο ρυθμός ανάπτυξης έχει υποχωρήσει στο 3,1% το τρίτο τρίμηνο του 2008 και η κατηφόρα προβλέπεται να συνεχιστεί στο 2% το 2009 σύμφωνα με το ΔΝΤ, ενώ υπάρχουν και πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα κατρακυλάει όλο και χαμηλότερα κάθε μήνα (-6,7% τον Σεπτέμβριο) και προβλέπεται να υποστεί καθίζηση το 2009, ενώ η ναυτιλία και ο τουρισμός αναμένεται επίσης να υποστούν σοβαρά πλήγματα, λόγω της διεθνούς κρίσης. Το ΔΝΤ βλέπει και την ανεργία να ανεβαίνει στο 9,2% το 2009. Ενώ οι άλλες χώρες της ευρωζώνης θα επιχειρήσουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κρίσης με μέτρα τόνωσης της ζήτησης ή της προσφοράς, η Ελλάδα θα είναι ίσως η μόνη χώρα μαζί με την Ιταλία στην οποία δεν θα επιτραπεί κάτι τέτοιο, λόγω ελλειμμάτων. Κι αυτό κάνει την απειλή της στασιμότητας ακόμη πιο έντονη.
