δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "The Guardian".
.Πριν από τη δίκη-παρωδία του το 1948 στην Ουγγαρία, ο Ρόμπερτ Βόγκελερ πέρασε τρεις μήνες στα μπουντρούμια της μυστικής αστυνομίας, υφιστ
άμενος σωματική και ψυχολογική βία. «Είναι θέμα χρόνου μέχρι να ομολογήσεις. Μερικοί αντέχουν λίγο περισσότερο από άλλους, αλλά κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί για πάντα. Οι ομολογίες μας, που μας δόθηκαν προκαταβολικά, έδειχναν ότι οι Σοβιετικοί ανακριτές μας ενδιαφέρονταν περισσότερο να προβάλουν την εικόνα που είχαν επινοήσει για εμάς, παρά να αποδείξουν ότι διαπράξαμε συγκεκριμένα εγκλήματα. Κάθε ένας από εμάς υποχρεώθηκε να “ξεσκεπάσει” τον εαυτό του ενώπιον των σοβιετικών ΜΜΕ», διηγείται ο κ. Βόγκελερ.
Ανάλογη τακτική ακολουθούν και οι ΗΠΑ στη φυλακή του Γκουαντάναμο στην Κούβα. Η σκοπιμότητα της κράτησης των υπόπτων στο Γκουαντάναμο δεν έχει τίποτα να κάνει με την απόδοση δικαιοσύνης, καθώς επιδιώκει μόνο να λειτουργήσει διδακτικά για το τι περιμένει όσους απειλήσουν τα αμερικανικά συμφέροντα στην εποχή του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας. Οι ΗΠΑ αναζητούσαν -και βρήκαν στο Γκουαντάναμο- μία φυλακή που θα μπορούσε να λειτουργεί όχι μόνο εκτός των ορίων της διεθνούς νομιμότητας, αλλά και πέρα από το δίκαιο των ΗΠΑ, ένα σημείο, όπου η Αμερική θα μπορούσε να επιδεικνύει την ισχύ της, περιφρονώντας ανοιχτά τη διεθνή πρακτική.
Η ωμότητα του Γκουαντάναμο δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά αποκαλύπτει τον κανόνα: ένα... έκδηλο παράδειγμα της αντανακλαστικής και καιροσκοπικής αντίδρασης της κυβέρνησης Μπους στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, που περιλαμβάνει τον βομβαρδισμό του Ιράκ και την υποκλοπή τηλεφωνικών συνδιαλέξεων Αμερικανών πολιτών. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτές που σημειώθηκαν στο Αμπού Γκραΐμπ και στις μυστικές φυλακές της CIA, υπήρξαν συστηματικές και εγκεκριμένες από το σύστημα, ενώ όπως και όλος ο Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας, χαρακτηρίζονται από ανικανότητα και εγκληματικές συμπεριφορές.
«Οι διαμαρτυρίες στο όνομα της ηθικής που κάνουν λόγο για “υπερβολές” και “παραβιάσεις” είναι άστοχες και ενέχουν ίχνη συνέργειας. Δεν υπάρχουν υπερβολές και παραβιάσεις, το μόνο που υπάρχει είναι ένα συνολικό σύστημα βασανισμού», είχε πει η Σιμόν ντε Μποβουάρ, αναφορικά με τη δράση της Γαλλίας στην Αλγερία.
Η απουσία νομιμότητας και η ελευθερία κινήσεων, που εξασφάλισε ο αμερικανικός στρατός, οδήγησαν εντέλει στην παρέμβαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, που αποφάσισε ότι οι κρατούμενοι του Γκουαντάναμο πρέπει να απολαμβάνουν των δικαιωμάτων κάθε αιχμαλώτου πολέμου.
Ανάλογη αποτρόπαιη πολιτική ακολούθησαν, όμως, όλα τα αποικιακά κράτη, όπως η Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία και το Βέλγιο στο Κονγκό. Η χρήση στρατού κατοχής οδηγεί αναπόδραστα στην αποσάθρωση των δημοκρατικών ελευθεριών στη χώρα, που τα έστειλε εκεί. Η μόνη διαφορά των ΗΠΑ με τις παραπάνω αποικιακές δυνάμεις είναι το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον θέτει στον εαυτό της πολύ υψηλότερα ηθικά πρότυπα, πράγμα που οδηγεί σε ραγδαία εξάντληση του μοναδικού ανανεώσιμου πόρου που διαθέτει: της αθωότητάς της. «Πώς στο καλό φθάσαμε στο σημείο να ακούμε από κυβερνητικό στέλεχος και νομικό ότι τα βασανιστήρια είναι ζήτημα αντίληψης και ερμηνείας;» αναρωτιόταν την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυνας της Γερουσίας των ΗΠΑ, Καρλ Λέβιν.
Οπως είπε κάποτε ένας κρατούμενος σε Αμερικανό διπλωμάτη, αφού επιτέλους είχε αποφυλακισθεί, ύστερα από δίκη-παρωδία και βασανισμό: «Κάθε Αμερικανός πολίτης θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που μου έτυχε εμένα μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε». Το όνομά του ήταν Ρόμπερτ Βόγκελερ.
άμενος σωματική και ψυχολογική βία. «Είναι θέμα χρόνου μέχρι να ομολογήσεις. Μερικοί αντέχουν λίγο περισσότερο από άλλους, αλλά κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί για πάντα. Οι ομολογίες μας, που μας δόθηκαν προκαταβολικά, έδειχναν ότι οι Σοβιετικοί ανακριτές μας ενδιαφέρονταν περισσότερο να προβάλουν την εικόνα που είχαν επινοήσει για εμάς, παρά να αποδείξουν ότι διαπράξαμε συγκεκριμένα εγκλήματα. Κάθε ένας από εμάς υποχρεώθηκε να “ξεσκεπάσει” τον εαυτό του ενώπιον των σοβιετικών ΜΜΕ», διηγείται ο κ. Βόγκελερ.Ανάλογη τακτική ακολουθούν και οι ΗΠΑ στη φυλακή του Γκουαντάναμο στην Κούβα. Η σκοπιμότητα της κράτησης των υπόπτων στο Γκουαντάναμο δεν έχει τίποτα να κάνει με την απόδοση δικαιοσύνης, καθώς επιδιώκει μόνο να λειτουργήσει διδακτικά για το τι περιμένει όσους απειλήσουν τα αμερικανικά συμφέροντα στην εποχή του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας. Οι ΗΠΑ αναζητούσαν -και βρήκαν στο Γκουαντάναμο- μία φυλακή που θα μπορούσε να λειτουργεί όχι μόνο εκτός των ορίων της διεθνούς νομιμότητας, αλλά και πέρα από το δίκαιο των ΗΠΑ, ένα σημείο, όπου η Αμερική θα μπορούσε να επιδεικνύει την ισχύ της, περιφρονώντας ανοιχτά τη διεθνή πρακτική.
Η ωμότητα του Γκουαντάναμο δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά αποκαλύπτει τον κανόνα: ένα... έκδηλο παράδειγμα της αντανακλαστικής και καιροσκοπικής αντίδρασης της κυβέρνησης Μπους στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, που περιλαμβάνει τον βομβαρδισμό του Ιράκ και την υποκλοπή τηλεφωνικών συνδιαλέξεων Αμερικανών πολιτών. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτές που σημειώθηκαν στο Αμπού Γκραΐμπ και στις μυστικές φυλακές της CIA, υπήρξαν συστηματικές και εγκεκριμένες από το σύστημα, ενώ όπως και όλος ο Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας, χαρακτηρίζονται από ανικανότητα και εγκληματικές συμπεριφορές.
«Οι διαμαρτυρίες στο όνομα της ηθικής που κάνουν λόγο για “υπερβολές” και “παραβιάσεις” είναι άστοχες και ενέχουν ίχνη συνέργειας. Δεν υπάρχουν υπερβολές και παραβιάσεις, το μόνο που υπάρχει είναι ένα συνολικό σύστημα βασανισμού», είχε πει η Σιμόν ντε Μποβουάρ, αναφορικά με τη δράση της Γαλλίας στην Αλγερία.
Η απουσία νομιμότητας και η ελευθερία κινήσεων, που εξασφάλισε ο αμερικανικός στρατός, οδήγησαν εντέλει στην παρέμβαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, που αποφάσισε ότι οι κρατούμενοι του Γκουαντάναμο πρέπει να απολαμβάνουν των δικαιωμάτων κάθε αιχμαλώτου πολέμου.
Ανάλογη αποτρόπαιη πολιτική ακολούθησαν, όμως, όλα τα αποικιακά κράτη, όπως η Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία και το Βέλγιο στο Κονγκό. Η χρήση στρατού κατοχής οδηγεί αναπόδραστα στην αποσάθρωση των δημοκρατικών ελευθεριών στη χώρα, που τα έστειλε εκεί. Η μόνη διαφορά των ΗΠΑ με τις παραπάνω αποικιακές δυνάμεις είναι το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον θέτει στον εαυτό της πολύ υψηλότερα ηθικά πρότυπα, πράγμα που οδηγεί σε ραγδαία εξάντληση του μοναδικού ανανεώσιμου πόρου που διαθέτει: της αθωότητάς της. «Πώς στο καλό φθάσαμε στο σημείο να ακούμε από κυβερνητικό στέλεχος και νομικό ότι τα βασανιστήρια είναι ζήτημα αντίληψης και ερμηνείας;» αναρωτιόταν την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της Επιτροπής Αμυνας της Γερουσίας των ΗΠΑ, Καρλ Λέβιν.
Οπως είπε κάποτε ένας κρατούμενος σε Αμερικανό διπλωμάτη, αφού επιτέλους είχε αποφυλακισθεί, ύστερα από δίκη-παρωδία και βασανισμό: «Κάθε Αμερικανός πολίτης θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που μου έτυχε εμένα μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε». Το όνομά του ήταν Ρόμπερτ Βόγκελερ.
