Ας αρχίσουμε από εκείνα στα οποία υπάρχει γενική συμφωνία. Αυτές οι σφαίρες σίγουρα δεν «εξοστρακίστηκαν». Και δεν ήταν μία ούτε τρεις αλλά τριάντα μία (οι
δράστες δεν σταμάτησαν στο δεκατέσσερα). Με στόχο να σκοτώσουν. Από εδώ και μετά αρχίζουν οι διαφωνίες. Με πρώτη το κατά πόσον αυτή ήταν η πρώτη δολοφονική απόπειρα κατά αστυνομικών τις τελευταίες εβδομάδες. Γιατί μάλλον είχαμε σειρά επιθέσεων, αν και με ενδεχόμενο δόλο παρά με προμελέτη: όχι μόνο τις σφαίρες στο αυτοκίνητο των ΜΑΤ αλλά και τις μολότοφ κατά αστυνομικών- ή και τα αγκωνάρια, είτε τα εκτόξευαν κουκουλοφόροι είτε «άδολοι» νεαροί. Τα νομικά βιβλία διαβεβαιώνουν: όποιος καίει ένα κτίριο χωρίς να έχει καθόλου ερευνήσει αν κινδυνεύουν να καούν άνθρωποι είναι φονιάς, αν καεί κάποιος. Και οι λιθοβόλοι το ίδιο, αν ανοίξουν κάποιο κεφάλι στα δύο.
Δεύτερη διαφωνία, τα περί «τρομοκρατίας». Παλαιότερη έκθεση του Γενικού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ άρχιζε με τον... σχετικό ορισμό του εκεί υπουργείου Αμυνας. Πρόκειται, σημειωνόταν, για την «υπολογισμένη χρήση βίας ή απειλή βίας για την πρόκληση φόβου, με πρόθεση τον εξαναγκασμό ή τον εκφοβισμό κυβερνήσεων ή κοινωνιών να επιδιώξουν στόχους που είναι γενικώς πολιτικοί, θρησκευτικοί ή ιδεολογικοί. Η τάση να βάζουμε την ετικέτα της τρομοκρατίας σε κάθε βίαιη πράξη που δεν εγκρίνουμε είναι εσφαλμένη». Υπό τον ορισμό αυτόν θα ήταν π.χ. τρομοκρατία αν κάποιος ανατίναζε τρένα στην Τσεχία (όπως είχε συμβεί στην Ισπανία), για να αλλάξει η φιλοϊσραηλινή πολιτική της, όπως επίσης είναι τρομοκρατική η σφαγή αμάχων από το Ισραήλ, παραμένει όμως αμφίβολο αν ήταν «τρομοκρατική» η «17 Νοέμβρη» ή αν είναι οι νυν καλασνικοφόροι- ή τα ΜΑΤ όποτε το παρακάνουν. Κατά διαφορετική διατύπωση, τείνουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο «τρομοκρατία» ευρύτερα από το νόημά του για να χαρακτηρίσουμε κάθε εγκληματική πράξη της οποίας ο στόχος έχει πολιτική χροιά. Το γεγονός δεν θα είχε ιδιαίτερη σημασία αν η τρομοκρατία δεν συνοδευόταν από ιδιαίτερα αρνητικό αξιολογικό φορτίο ώστε να διαστέλλουμε ενδομύχως κάθε τέτοια πράξη από κάθε «μη τρομοκρατικό» έγκλημα. Στην Ελλάδα τού σήμερα αυτό μπορεί να είναι σφαλερό, με την έννοια ότι δεν γνωρίζουμε αν αυτοί που πυροβόλησαν απευθείας τους αστυνομικούς είναι τόσο διαφορετικοί από εκείνους που «απλώς» άνοιξαν πυρ κατά της κλούβας των ΜΑΤ (εδώ υπάρχει, άλλωστε, η ταυτότητα του όπλου) ή από εκείνους που έχουν κατά καιρούς επιχειρήσει να κάψουν αστυνομικούς με μολότοφ. Για να το πούμε αλλιώς, η στάση του τύπου «να απαντήσουμε δυναμικά στις δολοφονικές επιθέσεις των μπάτσων, να αντισταθούμε δυναμικά στη διαδικασία εκφοβισμού» (δεν μοιάζει πολύ αυτό το απόσπασμα από προκήρυξη της «17Ν» του 1985 με ορισμένες δημόσιες τοποθετήσεις του τελευταίου μήνα;) μπορεί να ενθαρρύνει και τους λιθοβολισμούς και τα Καλάσνικοφ- και αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος να προσέχουμε τι δικαιολογούμε ή έστω τι υποβαθμίζουμε. Η πολιτική βία αντλεί νομιμοποίηση από τον στόχο της, στη δε Ελλάδα του σήμερα είναι άκρως αμφίβολο αν υπάρχει έστω κάποια αξιοσημείωτη μειοψηφία που να συμμερίζεται στόχους ανατροπής, πολλώ μάλλον διά της βίας. Αντιθέτως, φαίνονται πολλοί εκείνοι που αισθάνονται ανασφάλεια από το έλλειμμα αστυνόμευσης και θα ήθελαν να εκριζωθούν και οι κουκουλοφόροι και οι κοινοί ποινικοί με τα Καλάσνικοφ, όπως και εκείνοι με τις μολότοφ και τα μαχαίρια. Αυτό δεν σημαίνει πράσινο φως στην αυθαιρεσία. Σημαίνει όμως αστυνομικούς ελέγχους και χρήση βίας σε όποιον δεν σταματά σε αυτούς, είτε στο Ζεφύρι είτε στα Εξάρχεια. Οσοι μεταξύ Καλάσνικοφ και Αστυνομίας έβλεπαν αποκλειστικά τη βία της τελευταίας καλούνται τώρα να ξαναδούν τα πράγματα και να επιλέξουν απαρχής. Νομοθετικά όρια στη δράση της, πάντως, μόνο η Αστυνομία έχει.
δράστες δεν σταμάτησαν στο δεκατέσσερα). Με στόχο να σκοτώσουν. Από εδώ και μετά αρχίζουν οι διαφωνίες. Με πρώτη το κατά πόσον αυτή ήταν η πρώτη δολοφονική απόπειρα κατά αστυνομικών τις τελευταίες εβδομάδες. Γιατί μάλλον είχαμε σειρά επιθέσεων, αν και με ενδεχόμενο δόλο παρά με προμελέτη: όχι μόνο τις σφαίρες στο αυτοκίνητο των ΜΑΤ αλλά και τις μολότοφ κατά αστυνομικών- ή και τα αγκωνάρια, είτε τα εκτόξευαν κουκουλοφόροι είτε «άδολοι» νεαροί. Τα νομικά βιβλία διαβεβαιώνουν: όποιος καίει ένα κτίριο χωρίς να έχει καθόλου ερευνήσει αν κινδυνεύουν να καούν άνθρωποι είναι φονιάς, αν καεί κάποιος. Και οι λιθοβόλοι το ίδιο, αν ανοίξουν κάποιο κεφάλι στα δύο.Δεύτερη διαφωνία, τα περί «τρομοκρατίας». Παλαιότερη έκθεση του Γενικού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ άρχιζε με τον... σχετικό ορισμό του εκεί υπουργείου Αμυνας. Πρόκειται, σημειωνόταν, για την «υπολογισμένη χρήση βίας ή απειλή βίας για την πρόκληση φόβου, με πρόθεση τον εξαναγκασμό ή τον εκφοβισμό κυβερνήσεων ή κοινωνιών να επιδιώξουν στόχους που είναι γενικώς πολιτικοί, θρησκευτικοί ή ιδεολογικοί. Η τάση να βάζουμε την ετικέτα της τρομοκρατίας σε κάθε βίαιη πράξη που δεν εγκρίνουμε είναι εσφαλμένη». Υπό τον ορισμό αυτόν θα ήταν π.χ. τρομοκρατία αν κάποιος ανατίναζε τρένα στην Τσεχία (όπως είχε συμβεί στην Ισπανία), για να αλλάξει η φιλοϊσραηλινή πολιτική της, όπως επίσης είναι τρομοκρατική η σφαγή αμάχων από το Ισραήλ, παραμένει όμως αμφίβολο αν ήταν «τρομοκρατική» η «17 Νοέμβρη» ή αν είναι οι νυν καλασνικοφόροι- ή τα ΜΑΤ όποτε το παρακάνουν. Κατά διαφορετική διατύπωση, τείνουμε να χρησιμοποιούμε τον όρο «τρομοκρατία» ευρύτερα από το νόημά του για να χαρακτηρίσουμε κάθε εγκληματική πράξη της οποίας ο στόχος έχει πολιτική χροιά. Το γεγονός δεν θα είχε ιδιαίτερη σημασία αν η τρομοκρατία δεν συνοδευόταν από ιδιαίτερα αρνητικό αξιολογικό φορτίο ώστε να διαστέλλουμε ενδομύχως κάθε τέτοια πράξη από κάθε «μη τρομοκρατικό» έγκλημα. Στην Ελλάδα τού σήμερα αυτό μπορεί να είναι σφαλερό, με την έννοια ότι δεν γνωρίζουμε αν αυτοί που πυροβόλησαν απευθείας τους αστυνομικούς είναι τόσο διαφορετικοί από εκείνους που «απλώς» άνοιξαν πυρ κατά της κλούβας των ΜΑΤ (εδώ υπάρχει, άλλωστε, η ταυτότητα του όπλου) ή από εκείνους που έχουν κατά καιρούς επιχειρήσει να κάψουν αστυνομικούς με μολότοφ. Για να το πούμε αλλιώς, η στάση του τύπου «να απαντήσουμε δυναμικά στις δολοφονικές επιθέσεις των μπάτσων, να αντισταθούμε δυναμικά στη διαδικασία εκφοβισμού» (δεν μοιάζει πολύ αυτό το απόσπασμα από προκήρυξη της «17Ν» του 1985 με ορισμένες δημόσιες τοποθετήσεις του τελευταίου μήνα;) μπορεί να ενθαρρύνει και τους λιθοβολισμούς και τα Καλάσνικοφ- και αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος να προσέχουμε τι δικαιολογούμε ή έστω τι υποβαθμίζουμε. Η πολιτική βία αντλεί νομιμοποίηση από τον στόχο της, στη δε Ελλάδα του σήμερα είναι άκρως αμφίβολο αν υπάρχει έστω κάποια αξιοσημείωτη μειοψηφία που να συμμερίζεται στόχους ανατροπής, πολλώ μάλλον διά της βίας. Αντιθέτως, φαίνονται πολλοί εκείνοι που αισθάνονται ανασφάλεια από το έλλειμμα αστυνόμευσης και θα ήθελαν να εκριζωθούν και οι κουκουλοφόροι και οι κοινοί ποινικοί με τα Καλάσνικοφ, όπως και εκείνοι με τις μολότοφ και τα μαχαίρια. Αυτό δεν σημαίνει πράσινο φως στην αυθαιρεσία. Σημαίνει όμως αστυνομικούς ελέγχους και χρήση βίας σε όποιον δεν σταματά σε αυτούς, είτε στο Ζεφύρι είτε στα Εξάρχεια. Οσοι μεταξύ Καλάσνικοφ και Αστυνομίας έβλεπαν αποκλειστικά τη βία της τελευταίας καλούνται τώρα να ξαναδούν τα πράγματα και να επιλέξουν απαρχής. Νομοθετικά όρια στη δράση της, πάντως, μόνο η Αστυνομία έχει.
