Του Γ.Γιανναράκη.Το 2011 θα είναι μια περίεργη χρονιά..
Δεν διαθέτει τίποτε από τη γοητεία και τον συμβολισμό του 2001, το οποίο για την ανθρωπότητα φάνταζε ως το υπέρτατο σύνορο ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον.
Το 2011 δεν έχει γίνει- ακόμη- ταινία, δεν αναφέρεται συχνά, δεν το προσμένουμε... Μοιάζει μια χρονιά χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, που δεν έχουμε λόγο να μιλάμε- και να γράφουμε- από τώρα για αυτήν.
Και όμως το 2011 είναι μια χρονιά ξεχωριστή ακριβώς επειδή η φαντασία μας δεν πλάθει εικόνες για αυτήν, δύσκολα φτιάχνουμε σχέδια για μετά από αυτήν, λες και το τέλος του χρόνου βρίσκεται στο 2010. Αν δεν το καταλάβατε ακόμη, πλησιάζουμε στην αρχή της επόμενης δεκαετίας. Ναι, σε λιγότερο από δύο χρόνια θα έχουμε αφήσει πίσω μας τη δεκαετία-γέφυρα με τον περασμένο αιώνα και θα βαδίζουμε ολοταχώς προς το μέλλον.
Το 2011 είναι η πραγματική αρχή του... 21ου αιώνα, η αρχή της νέας εποχής την οποία σχηματικά ονομάζουμε εποχή της Κοινωνίας της Γνώσης και της Πληροφορίας, σε αντιδιαστολή με τις προηγούμενες Εποχές του Χαλκού, του Σιδήρου, του ατμού και του πετρελαίου. Της εποχής όπου η ανάπτυξη και η επιβίωση κάθε κοινωνίας θα καθορίζονται πολύ περισσότερο από τις επιδόσεις τους στους δείκτες του Ιnternet, της αξιοποίησης των επικοινωνιακών τεχνολογιών και της διάχυσης της γνώσης παρά από τους ατμόιππους, τα ενεργειακά αποθέματα και τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Και οι επιδόσεις αυτές στην Ευρώπη μετρούνται με τους περίφημους δείκτες i2010.
Τo σημείο εκκίνησής μας το 2011 εν πολλοίς καθορίζεται από το πού είμαστε τώρα και πόσο μπορούμε να εξελιχθούμε στον ενάμιση χρόνο που απομένει έως εκείνη την Πρωτοχρονιά.
Δυστυχώς σήμερα όλα δείχνουν πως η Ελλάδα θα εμφανιστεί στην αφετηρία του 2011 πολύ καθυστερημένη και βαθιά διχασμένη. Πρακτικώς δύο διαφορετικές Ελλάδες θα ανταγωνίζονται για μια θέση στον 21ο αιώνα. Δύο Ελλάδες που ξεχωρίζουν περισσότερο από την ηλικία παρά από τις οικονομικές και τις άλλες κοινωνικές διαφοροποιήσεις. Η Ελλάδα των νέων της οποίας οι επιδόσεις προσεγγίζουν και πολλές φορές ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και η Ελλάδα των παλαιοτέρων που υπολείπεται σημαντικά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Στην Ελλάδα των νέων το Διαδίκτυο και η επικοινωνία συνιστούν στοιχείο της καθημερινής ζωής των πολλών αφού οι εννέα (9) στους 10 νέους ηλικίας 16-23 ετών χρησιμοποιούν πλέον το Ιnternet όχι μόνο για e-mail και απλή αναζήτηση πληροφοριών αλλά και με το να αξιοποιούν τις νέες δυνατότητες επικοινωνίας και ψυχαγωγίας που προσφέρει το Διαδίκτυο. Ετσι, το 2008 η πλειονότητα των χρηστών δηλώνει ότι κάνει χρήση «προχωρημένων» υπηρεσιών επικοινωνίας: πραγματοποιεί τηλεφωνικές κλήσεις και βιντεοκλήσεις μέσω Διαδικτύου, επικοινωνεί μέσω στιγμιαίων μηνυμάτων, συζητεί σε ηλεκτρονικά fora, επισκέπτεται ιστολόγια (blogs), ενώ παράλληλα ένας στους δύο «κατεβάζει» και ακούει μουσική και ταινίες και ένας στους πέντε παίζει διαδικτυακά παιχνίδια.
Αντίθετα στις μεγαλύτερες ηλικίες εμφανίζεται έντονη καθυστέρηση και σαφής διαχωρισμός βάσει της οικονομικής κατάστασης, του μορφωτικού επιπέδου, του τόπου διαμονής και του φύλου. Αυτή η καθυστέρηση είναι εμφανής ακόμη και στην ηλικιακή ομάδα 35-54 ετών, η οποία ενώ ως σύνολο φαίνεται να υστερεί σημαντικά, σε πιο λεπτομερή ανάλυση δείχνει να περιλαμβάνει αρκετούς διαδικτυακούς πρωταθλητές αλλά και πολλούς ψηφιακά αναλφάβητους.
Αυτή η κατάσταση που αποτυπώνεται στις σχετικές έρευνες γίνεται ήδη αντιληπτή από τον μέσο πολίτη ο οποίος αντιμετωπίζει με δέος τη μεταμορφωτική επίδραση των νέων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή. Και φοβάται πως αν δεν κάνει κάτι κινδυνεύει να βρεθεί ανάμεσα στους νέους αναλφάβητους του 21ου αιώνα. Αυτόν τον κίνδυνο πρέπει άμεσα να αντιμετωπίσει η πολιτεία, κατευθύνοντας τα απαιτούμενα κονδύλια- τα οποία ευτυχώς υπάρχουν- στην επιμόρφωση των πολιτών και στην εξοικείωσή τους με τα εργαλεία του 21ου αιώνα.
Αυτή θα είναι η καλύτερη επένδυση της κοινωνίας μας για το μέλλον.
Το κοντινό μέλλον του 2011...
