Ακολουθεί ένα ενδιαφέρον άρθρο του πρώην υπουργού Γιάννου Παπαντωνίου, το οποίο αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα "Το Βήμα της Κυριακής":Παγκόσμια κρίση, αλλαγή στις ΗΠΑ, Σύνοδος του G20: οριοθετούν νέες γεωπολιτικές ισορροπίες, μόλις είκοσι χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Τόσο, τελικά, διήρκεσε η κυριαρχία της μιας και μοναδικής υπερδύναμης.
Ο πλανήτης βιώνει την πρώτη κρίση της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή ενός συστήματος όπου ο βαθμός αλληλεξάρτησης είναι τόσο υψηλός ώστε καμία χώρα δεν διαφεύγει από την κοινή μοίρα. Η πραγματικότητα αυτή αναδείχθηκε στη Σύνοδο του G20. Αναζητήθηκαν παγκόσμιες λύσεις για την αναθέρμανση των οικονομιών και τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ενισχύθηκαν οι θεσμοί της παγκόσμιας οικονομικής διακυβέρνησης. Δεν αντιμετωπίστηκε, όμως, το... πρόβλημα της εξυγίανσης των τραπεζών, το οποίο συνεχίζει να σκιάζει την προοπτική της ανάκαμψης. Το βάρος των αποφάσεων έπεσε στην ενίσχυση της ζήτησης, όπως ζητούσαν οι ΗΠΑ και η Βρετανία, και όχι στην ανασυγκρότηση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Το φιλελεύθερο αγγλοσαξονικό μοντέλο επιβιώνει και θα συνεχίσει να διατρέχει κινδύνους απορρύθμισης και εκτροπής όπως η σημερινή. Η κρίση ανέδειξε αδύναμους κρίκους στο σύστημα, επιδεινώνοντας τους όρους δανεισμού για χώρες που δεν κρίνονται ικανές να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της παγκοσμιοποίησης, είτε διότι είναι υπερχρεωμένες είτε διότι δεν είναι ανταγωνιστικές. Η Ελλάδα υστερεί σήμερα και στους δύο τομείς, με αποτέλεσμα να «τιμωρηθεί» από την Ευρωπαϊκή Ενωση με την υποχρέωση λήψης αυστηρών μέτρων μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος, που αυξάνουν την ανεργία και καθυστερούν την ανάκαμψη.
Η «καταδίκη» της Ελλάδας είναι εμφανής από το ότι οι διεθνείς φορείς οι οποίοι πριν από μερικά χρόνια την εκθείαζαν ως ανερχόμενη δύναμη της Νότιας Ευρώπης σήμερα την αποκαλούν «μαύρο πρόβατο» της ευρωζώνης.
Εξάλλου η ενδυνάμωση της Κίνας και της Ινδίας μεταφέρει το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας στην ασιατική ήπειρο. Η καθοριστική σημασία του πετρελαίου στα ενεργειακά ισοζύγια, το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στο Μεσανατολικό, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός, τα ανοικτά μέτωπα στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν και η πυρηνική απειλή του Ιράν αναβαθμίζουν τη στρατηγική σημασία των σχέσεων με το Ισλάμ. Είναι ενδεικτικό των νέων προτεραιοτήτων της αμερικανικής πολιτικής ότι πρώτος προορισμός της νέας υπουργού Εξωτερικών ήταν η Ασία, ενώ η πρώτη διμερής επίσκεψη του προέδρου Ομπάμα πραγματοποιήθηκε στην ισλαμική Τουρκία.
Η θέση της Ελλάδας στο νέο τοπίο έχει επιδεινωθεί. Η περιθωριοποίησή της στο πλαίσιο της ευρωζώνης έχει μειώσει δραματικά το κύρος και την επιρροή της. Μια χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας δεν έχει το ανάστημα να στηρίξει αποτελεσματικά τα εθνικά της συμφέροντα, ιδιαίτερα απέναντι σε μια Τουρκία που εξελίσσεται σε περιφερειακή δύναμη.
Είναι φανερό ότι αν συνεχιστεί η σημερινή καθοδική πορεία θα υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις σε όλη την κλίμακα των εθνικών μας θεμάτων.
Χρειάζεται νέα στρατηγική, προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα. Προαπαιτούμενο είναι η ανάκτηση των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τη συμμετοχή στην ευρωζώνη και τη- δυνητικά- ηγετική θέση στα Βαλκάνια. Πρέπει να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και να επανέλθει η χώρα στην τροχιά της ισχυρής ανάπτυξης σε συνθήκες σταθερότητας, όπως είχε επιτευχθεί κατά την περίοδο ένταξης στην ΟΝΕ. Η ανάληψη ηγετικού ρόλου στα Βαλκάνια προϋποθέτει επίλυση του Σκοπιανού.
Ανακτώντας κύρος και επιρροή θα πρέπει να ενσωματώσουμε τα συμφέροντά μας στο πλαίσιο των ευρύτερων επιδιώξεων των εταίρων μας στα μεγάλα διεθνή ζητήματα.
Η «καταδίκη» της Ελλάδας είναι εμφανής από το ότι οι διεθνείς φορείς οι οποίοι πριν από μερικά χρόνια την εκθείαζαν ως ανερχόμενη δύναμη της Νότιας Ευρώπης σήμερα την αποκαλούν «μαύρο πρόβατο» της ευρωζώνης.
Εξάλλου η ενδυνάμωση της Κίνας και της Ινδίας μεταφέρει το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας στην ασιατική ήπειρο. Η καθοριστική σημασία του πετρελαίου στα ενεργειακά ισοζύγια, το συνεχιζόμενο αδιέξοδο στο Μεσανατολικό, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός, τα ανοικτά μέτωπα στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν και η πυρηνική απειλή του Ιράν αναβαθμίζουν τη στρατηγική σημασία των σχέσεων με το Ισλάμ. Είναι ενδεικτικό των νέων προτεραιοτήτων της αμερικανικής πολιτικής ότι πρώτος προορισμός της νέας υπουργού Εξωτερικών ήταν η Ασία, ενώ η πρώτη διμερής επίσκεψη του προέδρου Ομπάμα πραγματοποιήθηκε στην ισλαμική Τουρκία.
Η θέση της Ελλάδας στο νέο τοπίο έχει επιδεινωθεί. Η περιθωριοποίησή της στο πλαίσιο της ευρωζώνης έχει μειώσει δραματικά το κύρος και την επιρροή της. Μια χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας δεν έχει το ανάστημα να στηρίξει αποτελεσματικά τα εθνικά της συμφέροντα, ιδιαίτερα απέναντι σε μια Τουρκία που εξελίσσεται σε περιφερειακή δύναμη.
Είναι φανερό ότι αν συνεχιστεί η σημερινή καθοδική πορεία θα υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις σε όλη την κλίμακα των εθνικών μας θεμάτων.
Χρειάζεται νέα στρατηγική, προσαρμοσμένη στα νέα δεδομένα. Προαπαιτούμενο είναι η ανάκτηση των πλεονεκτημάτων που απορρέουν από τη συμμετοχή στην ευρωζώνη και τη- δυνητικά- ηγετική θέση στα Βαλκάνια. Πρέπει να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και να επανέλθει η χώρα στην τροχιά της ισχυρής ανάπτυξης σε συνθήκες σταθερότητας, όπως είχε επιτευχθεί κατά την περίοδο ένταξης στην ΟΝΕ. Η ανάληψη ηγετικού ρόλου στα Βαλκάνια προϋποθέτει επίλυση του Σκοπιανού.
Ανακτώντας κύρος και επιρροή θα πρέπει να ενσωματώσουμε τα συμφέροντά μας στο πλαίσιο των ευρύτερων επιδιώξεων των εταίρων μας στα μεγάλα διεθνή ζητήματα.
