ή "όταν μια χώρα με 10 εκατ. κατοίκους συνολικά, έφτασε να έχει 1,1 εκατ. ενεργούς επενδυτές μέσα σ’ ένα καλοκαίρι").
Επέτειο της βιβλικής φούσκας που δημιουργήθηκε το Σεπτέμβριο του ’99 είχαμε χθες , καθώς στις 17/9/99 ο Γενικός Δείκτης του ΧΑ – αγνοώντας σεισμούς και καταποντισμούς – αναρριχήθηκε στις 6.355,04 μονάδες!
Αυτά τα επίπεδα έμελλε να είναι και το ιστορικό υψηλό (ακόμη) του ελληνικού χρηματιστηρίου, το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ μακριά από αυτά τα επίπεδα.
Όταν ο ιστορικός του μέλλοντος ασχοληθεί με το λήμμα Ελληνικό Χρηματιστήριο, Περίοδος 1998–2000, σίγουρα θα έχει πολλά να γράψει. Θα...γράψει για μια τρελή άνοδο, σχεδόν 4.600 μονάδων μέσα σε διάστημα 10 μηνών και για μια εξίσου τρελή πτώση μέσα στους επόμενους 24 μήνες. Θα αναφερθεί στις μεγάλες υπερβολές στις τιμές των μετοχών, στις ιλιγγιώδεις κούρσες ορισμένων εξ αυτών, στις κατακόρυφες πτώσεις. Κυρίως όμως θα αναφερθεί στις μεγάλες «φούσκες» και στο «ράδιο αρβύλα» των φημών και των σεναρίων.
Ήταν ένα ράλι το οποίο «άνθισε» κάτω από ιδιάζουσες συνθήκες, καθώς οι Έλληνες ανακάλυψαν ξαφνικά το χρηματιστήριο, ανοίγοντας κατά ορδές κωδικούς, χωρίς όμως πρότερη χρηματιστηριακή εμπειρία. Με την παντελή άγνοια και την αφέλεια του πρωτάρη, βρέθηκαν άθελά τους μέσα σ’ ένα πρωτοφανές «παιχνίδι» χειραγώγησης, που μέσα σε ελάχιστους μήνες προκάλεσε τη μεγαλύτερη αναδιάταξη πλούτου στην ιστορία της χώρας. Μια χώρα με 10 εκατ. κατοίκους συνολικά, έφτασε να έχει 1,1 εκατ. ενεργούς επενδυτές μέσα σ’ ένα καλοκαίρι!!
Μέσα από μια… βιομηχανία πληροφόρησης έλαβε χώρα ένα φεστιβάλ φημολογίας που οδήγησε τους απαίδευτους έλληνες επενδυτές σε επιλογές που σε καμιά περίπτωση δεν σχετίζονταν με τους κανόνες των αγορών και τους νόμους των επενδύσεων. Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε ένα ανατροφοδοτούμενο σκηνικό ιδιότυπης επενδυτικής πυραμίδας, που κατέστησε ελκυστικές τις υπερβολές και τις κάθε είδους αλχημείες. Ανυποψίαστος κόσμος «φυλακίστηκε» στη Σοφοκλέους, χωρίς να το καταλάβει, από κάποιες εμπιστευτικές πληροφορίες…
Οι πληγές παραμένουν
Τα τριτοκοσμικά φαινόμενα του ’99 έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα σημάδια τους έκτοτε στην αγορά. Ακόμη και την περίοδο της παγκόσμιας χρηματιστηριακής ευδαιμονίας του φθινοπώρου του ’07, όταν δείκτες όπως Dow Jones και Xetra Dax έφτασαν σε νέα ιστορικά υψηλά, ο ΓΔ του ΧΑ αρκέστηκε μόνο στο υψηλό των 5.334 μονάδων, δηλαδή 1.000 μονάδες κάτω από τη νιρβάνα του ’99.
Στη συνείδηση σημαντικού μεριδίου πωλητών, το ΧΑ δεν έχει αποενοχοποιηθεί ακόμη από το φόβο νέας πυραμίδας τύπου ’99. Κυρίως στις τάξεις των αδαών του ’99, όσων δηλαδή μπήκαν ως κομήτες στην αγορά χωρίς πρότερο υπόβαθρο, το χρηματιστήριο εξακολουθεί να είναι μια φοβική διαδικασία.
Παράγοντες που συντέλεσαν στη φυγή των επενδυτών
Το… κληροδότημα των όσων τραγελαφικών έλαβαν χώρα την περίοδο του ’99 ήταν να διαμορφωθούν φοβικά σύνδρομα στην εγχώρια επενδυτική κοινότητα, που συνδέονται τόσο με τη χρηματιστηριακή διαδικασία γενικά ως δραστηριότητα όσο κυρίως με τις επενδυτικές επιλογές.
Οι μετοχές μικρότερης κεφαλαιοποίησης – χωρίς ποιοτικούς διαχωρισμούς - στηλιτεύτηκαν συλλήβδην ως εύκολος στόχος των λόμπι, όντας πιο προσιτές στις εκάστοτε διαθέσεις ρετουσαρίσματος, με αποτέλεσμα τη σταδιακή απομάκρυνση του επενδυτικού κοινού από αυτές.
Παράλληλα, το εγχώριο επενδυτικό κοινό αποδυναμώθηκε καθώς μειώθηκε σημαντικά, μιας και από τους 1,1 εκατ. ενεργούς κωδικούς του ’99 πλέον την τελευταία πενταετία πάγια δραστηριοποιούνται μόλις από 60 έως 80 χιλιάδες κωδικοί στο ΧΑ, ενώ όλες οι πρωτοβουλίες των κινήσεων πέρασαν στους ξένους.
Η ρευστότητα των ξένων είναι μεγαλύτερη και ισχυρότερη από αυτή των εγχώριων θεσμικών ή των λιγοστών ιδιωτών επενδυτών, με αποτέλεσμα ένα μεγάλο τμήμα του ταμπλό ήτοι πάνω από 100 μετοχές – το 1/3 του συνόλου – να μένει στο περιθώριο. Συνεπακόλουθα, όλη η ρευστότητα κατευθύνθηκε και σχεδόν «κλειδώθηκε» εν μέσω ενός ανακυκλούμενου σκηνικού σε περίπου 30 έως 40 ισχυρές μετοχές, οι οποίες και αποτελούν κορυφαίες προτεραιότητες – λόγω μεγέθους – των ξένων επενδυτικών σχημάτων.
Μοιραία, υπήρξε απαξίωση των μετοχών που δεν ανήκουν στα projects των ισχυρών διεθνών χαρτοφυλακίων. Η μετατόπιση όλης της ρευστότητας στα υψηλά κλιμάκια σταδιακά έχει αφυδατώσει την υπόλοιπη αγορά και από τις δυνατότητες έλκυσης κεφαλαίων μέσα από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, ή μέσω της πώλησης πακέτων σε θεσμικούς.
Εταιρείες λοιπόν καθ’ όλα αναπτυξιακές, δυσκολεύονται πλέον να βρουν κεφάλαια για να υποστηρίξουν την ανάπτυξή τους που ήταν και ο λόγος που εισήλθαν στο ΧΑ. Όλη η εμπορευσιμότητα και οι ενεργοί τζίροι στρέφονται μονοδιάστατα στα υψηλά κλιμάκια κεφαλαιοποίησης, συντηρώντας τη στρέβλωση, εν μέσω εκθέσεων, αναλύσεων, placement στις μετοχές που αποτελούν τις προτεραιότητες των ξένων.του ε.σκουμπάρη/από την Ισοτιμία.
