Η έκταση και το βάθος της παγκόσμιας κρίσης έφεραν στην επικαιρότητα τις «ξεχασμένες» έννοιες της ρύθμισης, του προστατευτισμού και των κρατικοποιήσεων.Του κ.Χ.Καλαμπόκη,
Οικονομολόγου.
.
Η έκταση και το βάθος της παγκόσμιας κρίσης έφεραν στην επικαιρότητα τις «ξεχασμένες» έννοιες της ρύθμισης, του προστατευτισμού και των κρατικοποιήσεων. Εννοιες που οι φιλελεύθεροι μονεταριστές εμφάνιζαν την τελευταία τριακονταετία ως ταμπού.
Πάνω από 3 δεκαετίες ζήσαμε με την ιδεοληψία των αυτορρυθμιζόμενων δυνάμεων της αγοράς. Όμως οι θιασώτες της ιδεολογίας αυτής ξεχνούσαν ένα βασικό στοιχείο της μονεταριστικής θεωρίας του Friedman ότι «businesses should be allowed to fail if they cannot compete».
Να θυμίσουμε ενδεικτικά τις παρεμβάσεις...για τη σωτηρία των ''Savings and Loans'' στις ΗΠΑ και των ''Building Societies'' στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δεκαετία του 90 και ιδιαίτερα πρόσφατα τις κρατικοποιήσεις ομίλων όπως των Fannie Mae, Freddie Mac, AIG στις ΗΠΑ, των Royal Bank of Scotland, Northern Rock κ.α. στην Αγγλία, της Hippo Real Estate Holding στην Γερμανία. Επίσης τη διάσωση πολλών άλλων ομίλων σε όλους τους κλάδους με ενισχύσεις που τελικά πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης.
Οι ισχυροί έχτισαν τείχη στην προσπάθειά τους να ξορκίσουν την ανεργία και να κρατήσουν τα κέρδη των πολυεθνικών εντός των τειχών τους. Παράλληλα ενίσχυσαν το ΔΝΤ για να δανείσει τις αναδυόμενες και υποανάπτυκτες οικονομίες. Έτσι στήριξαν τις εξαγωγές τους και συγχρόνως τις άμεσες επενδύσεις των πολυεθνικών τους. Το θέμα της επαναρρύθμισης των αγορών και βασικά του χρηματοπιστωτικού συστήματος συνεχώς συζητείται και αναβάλλεται, υπό την πίεση των συμφερόντων των golden boys και ισχυρών ομίλων που εκμεταλλεύονται τους φορολογικούς παραδείσους.
Το σημερινό σύστημα οικονομικής και κοινωνικής διακυβέρνησης που λειτουργεί σαν αστική αναρχία και απληστία δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν πρεσβεύει την αναβίωση μορφών κεντρικού σοβιετικού τύπου σχεδιασμού της οικονομίας. Κατέρρευσαν ανεπιστρεπτί τη δεκαετία του 80 υπό το βάρος των εσωτερικών δογματικών τους αντιφάσεων.
Σήμερα οφείλουμε να δούμε την κρίση σαν ευκαιρία για μια νέα αποτελεσματική και βιώσιμη παγκόσμια οικονομική και κοινωνική διακυβέρνηση. Το θέμα δεν είναι «κράτος ή αγορά» αλλά ποια αγορά και ποιο κράτος θα έχουμε. Ο ρόλος του στρατηγικού κράτους είναι σήμερα πιο επίκαιρος παρά ποτέ. Στρατηγικό κράτος σημαίνει κράτος με ισχυρό και προσδιορισμένο με σαφήνεια ρυθμιστικό ρόλο. Δημιουργία συνθηκών, μέσω διαφανών κινήτρων, για τη συσσώρευση και ανάπτυξη των παραγωγικών συντελεστών, του φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου και της σύγχρονης τεχνολογίας.
Ο ρυθμιστικός ρόλος μπορεί να σημαίνει και άμεση συμμετοχή σε στρατηγικούς ? εθνικούς παραγωγικούς τομείς. Προϋπόθεση η απεξάρτηση από πολιτικές πελατειακές σχέσεις. Δύσκολο; Όχι αν ο ρυθμιστικός ρόλος επιβάλλει τον έλεγχο, όχι αυτοέλεγχο, των πολιτικών δομών και των πολιτικών με ισονομία, θέμα άλλωστε ιδιαίτερα επίκαιρο για την Ελλάδα.
Ο στρατηγικός ρυθμιστικός ρόλος του κράτους οφείλει να αγκαλιάζει όλες τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτισμική αναβάθμιση και στην Πράσινη Ανάπτυξη, ώστε ο κόσμος εκτός από δικαιότερος να γίνει και βιώσιμος. Στα πλαίσια αυτά πρέπει να δούμε και τις εξαγγελίες του κου Παπανδρέου για ισχυρό «πυλώνα» στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, καθώς και την παρουσία του κράτους σε στρατηγικούς τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια.
Πάνω από 3 δεκαετίες ζήσαμε με την ιδεοληψία των αυτορρυθμιζόμενων δυνάμεων της αγοράς. Όμως οι θιασώτες της ιδεολογίας αυτής ξεχνούσαν ένα βασικό στοιχείο της μονεταριστικής θεωρίας του Friedman ότι «businesses should be allowed to fail if they cannot compete».
Να θυμίσουμε ενδεικτικά τις παρεμβάσεις...για τη σωτηρία των ''Savings and Loans'' στις ΗΠΑ και των ''Building Societies'' στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δεκαετία του 90 και ιδιαίτερα πρόσφατα τις κρατικοποιήσεις ομίλων όπως των Fannie Mae, Freddie Mac, AIG στις ΗΠΑ, των Royal Bank of Scotland, Northern Rock κ.α. στην Αγγλία, της Hippo Real Estate Holding στην Γερμανία. Επίσης τη διάσωση πολλών άλλων ομίλων σε όλους τους κλάδους με ενισχύσεις που τελικά πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης.
Οι ισχυροί έχτισαν τείχη στην προσπάθειά τους να ξορκίσουν την ανεργία και να κρατήσουν τα κέρδη των πολυεθνικών εντός των τειχών τους. Παράλληλα ενίσχυσαν το ΔΝΤ για να δανείσει τις αναδυόμενες και υποανάπτυκτες οικονομίες. Έτσι στήριξαν τις εξαγωγές τους και συγχρόνως τις άμεσες επενδύσεις των πολυεθνικών τους. Το θέμα της επαναρρύθμισης των αγορών και βασικά του χρηματοπιστωτικού συστήματος συνεχώς συζητείται και αναβάλλεται, υπό την πίεση των συμφερόντων των golden boys και ισχυρών ομίλων που εκμεταλλεύονται τους φορολογικούς παραδείσους.
Το σημερινό σύστημα οικονομικής και κοινωνικής διακυβέρνησης που λειτουργεί σαν αστική αναρχία και απληστία δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν πρεσβεύει την αναβίωση μορφών κεντρικού σοβιετικού τύπου σχεδιασμού της οικονομίας. Κατέρρευσαν ανεπιστρεπτί τη δεκαετία του 80 υπό το βάρος των εσωτερικών δογματικών τους αντιφάσεων.
Σήμερα οφείλουμε να δούμε την κρίση σαν ευκαιρία για μια νέα αποτελεσματική και βιώσιμη παγκόσμια οικονομική και κοινωνική διακυβέρνηση. Το θέμα δεν είναι «κράτος ή αγορά» αλλά ποια αγορά και ποιο κράτος θα έχουμε. Ο ρόλος του στρατηγικού κράτους είναι σήμερα πιο επίκαιρος παρά ποτέ. Στρατηγικό κράτος σημαίνει κράτος με ισχυρό και προσδιορισμένο με σαφήνεια ρυθμιστικό ρόλο. Δημιουργία συνθηκών, μέσω διαφανών κινήτρων, για τη συσσώρευση και ανάπτυξη των παραγωγικών συντελεστών, του φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου και της σύγχρονης τεχνολογίας.
Ο ρυθμιστικός ρόλος μπορεί να σημαίνει και άμεση συμμετοχή σε στρατηγικούς ? εθνικούς παραγωγικούς τομείς. Προϋπόθεση η απεξάρτηση από πολιτικές πελατειακές σχέσεις. Δύσκολο; Όχι αν ο ρυθμιστικός ρόλος επιβάλλει τον έλεγχο, όχι αυτοέλεγχο, των πολιτικών δομών και των πολιτικών με ισονομία, θέμα άλλωστε ιδιαίτερα επίκαιρο για την Ελλάδα.
Ο στρατηγικός ρυθμιστικός ρόλος του κράτους οφείλει να αγκαλιάζει όλες τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στην πολιτισμική αναβάθμιση και στην Πράσινη Ανάπτυξη, ώστε ο κόσμος εκτός από δικαιότερος να γίνει και βιώσιμος. Στα πλαίσια αυτά πρέπει να δούμε και τις εξαγγελίες του κου Παπανδρέου για ισχυρό «πυλώνα» στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, καθώς και την παρουσία του κράτους σε στρατηγικούς τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια.
