Απ΄τα μέτρα του 1989,στα μέτρα του 2010."..το θετικό σενάριο είναι, να βιώσουμε, επί χρόνια, μια «ελεγχόμενη ύφεση», λένε ανερυθρίαστα οι κυβερνητικοί απολογητές. Το αρνητικό, να πιάσουμε πάτο στην ανάπτυξη μέσα από έναν παρατεταμένο στασιμοπληθωρισμό.."
Τον Νοέμβριο του 1989, η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα, με τη συναίνεση όλων των κομμάτων, εξήγγειλε τα παρακάτω οικονομικά μέτρα:
ανατιμήσεις σε τιμολόγια ΔΕΚΟ,
αυξήσεις τιμών και ειδικών φόρων κατανάλωσης κατά 20-30% σε καύσιμα, τσιγάρα και ποτά,
έκτακτη εισφορά 5% στα μεγάλα εισοδήματα.
Ως κοινωνικό αντιστάθμισμα της μονομερούς επιβάρυνσης των μισθωτών προτάθηκε η αναδιαμόρφωση του φορολογικού συστήματος για δικαιότερη κατανομή βαρών, περιορισμό της φοροδιαφυγής και επιβολή τεκμηρίων διαβίωσης!
Σήμερα, 21 χρόνια μετά, η..συνταγή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ είναι ακριβώς η ίδια. Νεοφιλελεύθερη και στη θεωρία και την πράξη.
Απλώς τώρα, στην ομολογημένη αποτυχία του πολιτικού συστήματος να διαχειριστεί τις αδυναμίες του ελληνικού οικονομικού μοντέλου προστέθηκαν και οι επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης.
Το θετικό σενάριο είναι, να βιώσουμε, επί χρόνια, μια «ελεγχόμενη ύφεση», λένε ανερυθρίαστα οι κυβερνητικοί απολογητές. Το αρνητικό, να πιάσουμε πάτο στην ανάπτυξη μέσα από έναν παρατεταμένο στασιμοπληθωρισμό.
Ακόμη και το περίφημο φορολογικό νομοσχέδιο, που θα αποκαθιστούσε δήθεν την κοινωνική δικαιοσύνη, αφήνει απ' έξω αδήλωτα εισοδήματα χρόνων και το «μαύρο χρήμα» που αποθησαύρισαν οι «επενδυτές». Στα πρόθυρα μιας προαναγγελθείσης χρεοκοπίας επιχειρείται απροκάλυπτα από την κρατική εξουσία μια ακόμη πιο βάναυση και άδικη αναδιανομή εισοδήματος. Ομως, η επώδυνη αλλά αναγκαία, όπως μας λένε, προσαρμογή, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει ανεξέλεγκτη. Γιατί μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες για το σύστημα παρενέργειες, αλλάζοντας άρδην το εσωτερικό κοινωνικό τοπίο.
Καθώς τα οικονομικά μέτρα θίγουν πλέον ολόκληρη την κοινωνία, οι διογκωμένες ανισότητες προβλέπεται να οξυνθούν. Τα ανεκτά επίπεδα διαβίωσης αναμένεται να κατεβούν, το συνολικά παραγόμενο προϊόν θα μειωθεί, οι απολύσεις και η ανεργία θα εκτοξευθούν.
Τα νοικοκυριά σχεδιάζουν ήδη περικοπές σε καταναλωτικά έξοδα για να αντεπεξέλθουν στη συνεχή συμπίεση των αποδοχών τους. Η αναμενόμενη κατακόρυφη πτώση των λιανικών πωλήσεων και της κατανάλωσης εν γένει θα συμπαρασύρει προς τα κάτω τον δείκτη ευημερίας ολόκληρης της κοινωνίας και φυσικά της μέσης ελληνικής οικογένειας.
Και ενώ οι χαμηλόμισθοι έχουν μάθει να διαχειρίζονται κουτσά-στραβά τη «φτώχεια», δεν συμβαίνει το ίδιο με τα μεσοστρώματα, το μεγάλο μικροαστικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό, για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια οικονομικής και κοινωνικής ανόδου, απειλείται με ταχεία κοινωνική και οικονομική κάθοδο.
Στην Ελλάδα της σαθρής παραγωγικής δομής, η ιδιότυπη, κρατικότροπη καπιταλιστική ανάπτυξη δεν ωφέλησε μόνο τους «αεριτζήδες», τους προμηθευτές του Δημοσίου, τους μεγαλοεργολάβους και όσους «συνεργάστηκαν» επιχειρηματικά με το κράτος. Μαζί με τα «τζάκια» αυτά ανέβηκε και το status όλων όσων κινούνται στον περίγυρό τους.
Μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και έμποροι, αυτοαπασχολούμενοι επαγγελματίες, μικροϊδιοκτήτες, καταστηματάρχες, τεχνοκράτες πάσης φύσεως (δικηγόροι, μηχανικοί), ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων, τραπεζών και χρηματιστηριακών εταιρειών συγκρότησαν μετά το 1980 αυτό που πολιτικά προσδιορίζουμε ως τη νέα μεσαία τάξη της χώρας. Είναι αυτή που άλλοτε με νόμιμα και άλλοτε με παράνομα μέσα, πότε με χαριστικό τρόπο και σχεδόν πάντα μη πληρώνοντας φόρους, κέρδισε προνόμια, χρήματα και ανέσεις.
Τα ανώτερα στρώματα της τάξης αυτής, ανεβαίνοντας οικονομικά και κοινωνικά, με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, στήριξαν, όπως κάνουν παραδοσιακά, τις πολιτικές που τα ευνοούσαν. Δηλαδή, τον εκσυγχρονισμό του Κ. Σημίτη, την ιδέα των Ολυμπιακών Αγώνων, τις αλχημείες Καραμανλή. Κοινός παρονομαστής, η ελπίδα για ακόμη καλύτερες οικονομικά μέρες.
Σήμερα, οι ελπίδες τους αυτές διαψεύδονται δραματικά. Για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια η πορεία τους διαγράφεται καθοδική. Οι εποχές της αρπαχτής και του εύκολου πλουτισμού είναι παρελθόν, κυρίως γιατί δεν υπάρχει διαθέσιμο κρατικό χρήμα για κάτι τέτοιο. Η αρνητική προοπτική ήταν όμως πάντοτε το σημείο κρίσης για τους μικροαστούς. Η απώλεια προνομίων, θέσης και πρεστίζ ίσως αποτελέσει τη θρυαλλίδα ευρύτερων κοινωνικών ανακατάξεων, τις ακριβείς διαστάσεις των οποίων ουδείς γνωρίζει σήμερα επακριβώς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης φαίνεται να χάνουν τον προνομιακό χώρο αναφοράς και στήριξής τους. Και πολιτικά και κοινωνικά.
Χρ.Ζέρβας
enet.gr
