Το δίλημμα της χρεοκοπίας

Από την κρίση που βιώνει η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προκύπτει ένα δύσκολο ερώτημα:
Μπορεί να επιτραπεί σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. να χρεοκοπήσει;

Αυτό το ερώτημα διατυπώνει σε άρθρο του στην εφημερίδα "Ναυτεμπορική" ο Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
Οπως λέει ο ίδιος, στην Ευρώπη υπάρχουν δύο απόψεις που προσπαθούν να απαντήσουν στο ερώτημα.
Η μία άποψη θέλει το κράτος ιερό και.. απαραβίαστο και υποστηρίζει ότι η Ενωση οφείλει να παρέμβει και να βοηθήσει το όποιο "αμαρτωλό" μέλος να σταθεί και πάλι στα πόδια του.

Στην περίπτωση της Ελλάδας η άποψη αυτή- που υιοθετεί ο κοινοτικός νότος- υπονοεί ότι η δημοσιονομική κρίση της χώρας είναι αποτέλεσμα μίας υπερβολικής αντίδρασης των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών και δεν υπάρχει θέμα χρεοκοπίας.

Η εναλλακτική άποψη, η λεγόμενη και "βόρεια προσέγγιση" αναφέρει ότι μπορεί ένα κράτος μέλος να μην εφαρμόσει το απαιτούμενο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής και κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για το δημόσιο χρέος της. Με βάση την προσέγγιση αυτή, όταν μια χώρα παραβαίνει τους βασικούς κανόνες της νομισματικής ένωσης, υπάρχει περίπτωση χρεοκοπίας της. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν λαμβάνουν μέρος σε αυτή τη συζήτηση. Έχουν, όμως, άμεσο ενδιαφέρον για την εξέλιξή της και οι αντιδράσεις τους είναι μία πραγματικότητα, την οποία κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει.

Μια ενδεχόμενη μεταρρύθμιση της νομισματικής ένωσης έχει να αντιμετωπίσει ένα σαφές δίλημμα: οι προσπάθειές της θα στοχεύσουν αποκλειστικά και μόνο στην αποτροπή της χρεοκοπίας ή θα πρέπει επίσης να προετοιμάσει τη νομισματική ένωση απέναντι στο ενδεχόμενο πτώχευσης ενός κράτους μέλους, ώστε να απαλυνθούν οι συνέπειες σε περίπτωση που κάτι τέτοιο τελικά συμβεί;

Πρόκειται στην ουσία για το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαίοι ηγέτες: ένα βήμα προς την ολοκλήρωση σε επίπεδο πολιτικών ή ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για τη διαχείριση των επιπτώσεων της αποτυχίας ενός κράτους μέλους να τηρήσει τους βασικούς κανόνες της νομισματικής ένωσης. Η επιλογή αυτή φαίνεται να είναι θέμα πολιτικής βούλησης και ικανότητας και όχι διάθεσης των κατάλληλων κεφαλαίων.