O φόβος της χρεοκοπίας θα βελτιώσει τον ρόλο του κράτους;

Η κοινωνική πολιτική που έχει ασκηθεί καθ’ υπέρβαση του ορίου που μπορούσε να αναλάβει το κράτος σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγικότητα του δημοσίου, επιστρέφει τελικά το λογαριασμό στις περισσότερο ευπαθείς ομάδες που θεωρητικά θα έπρεπε να είχαν προστατευθεί...

Η Ευρώπη το τελευταίο διάστημα υπό το πρίσμα των σοβαρών οικονομικών προβλημάτων έχει αρχίσει να λαμβάνει μέτρα μείωσης του κράτους με στόχο τον περιορισμό των δημοσίων εξόδων.
Η ανάγκη μείωσης των δημοσίων δαπανών οδηγεί αναπόφευκτα στον επαναπροσδιορισμό του ρόλου του κράτους. Η Ελλάδα –με τη «βοήθεια» και τις...αιματηρές θυσίες του ΔΝΤ- κινείται με ακόμα μεγαλύτερους ρυθμούς στη συρρίκνωση του ρόλου του κράτους υπό το φόβο της χρεοκοπίας της.
Ο ευρύτατος –αναλογικά- δημόσιος τομέας όπως τον γνωρίζουμε σήμερα στην Ελλάδα, επέδρασε αρνητικά στην επιχειρηματικότητα και κατ’ επέκταση στην ευημερία της χώρας, δεδομένου ότι η έκτασή του δημιούργησε αυξημένες ανάγκες για χρηματοδότησή του χωρίς το ίδιο το κράτος να χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη παραγωγικότητα και ανταποδοτικότητα. (π.χ. οι τελικές δαπάνες για την υγεία ανά πολίτη είναι σημαντικά μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες που θα πλήρωνε ένας ιδιώτης για καλύτερες παροχές στον Ιδιωτικό Τομέα). Οι άπειρες τέτοιου είδους στρεβλώσεις οδήγησαν σε αυξημένη φορολογία και αυτή σε αύξηση της παραοικονομίας.
Πέραν του μεγέθους του κράτους το οποίο θα ισορροπήσει με την ολοκλήρωση των σκληρών και άδικων πολλές φορές μέτρων του ΔΝΤ, ζητούμενο είναι και κατά πόσον θα επιτευχθεί η βελτίωση της λειτουργίας του. Σημειώνεται ότι η χώρας μας είναι από τις πρώτες στον ΟΟΣΑ σε δαπάνες για δημόσια διοίκηση, αλλά από τις τελευταίες όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά της. Αποτέλεσμα αυτού είναι το διοικητικό βάρος που επιφέρει το κράτος στις επιχειρήσεις να είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών στης ΕΕ-27. Τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου από φόρους ανήλθαν μόνο στο 20% μόνο του ΑΕΠ –με συνεχή καθοδική πορεία τη τελευταία δεκαετία-, σε σχέση με το μέσο όρο του 29% της ΕΕ-27.
Η απασχόληση αυξήθηκε στο 55% των εσόδων από φόρους το 2009 (από 38% το 2000) σε σχέση με το μέσο όρο του 37% της ΕΕ-27. Εκτιμάται ότι ένας στους δέκα Έλληνες έχει εργασιακή σχέση με το δημόσιο, είτε ως μόνιμος υπάλληλος, είτε ως συμβασιούχος όταν σε ανάλογες ευρωπαϊκές χώρες με καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών η αναλογία είναι 0,15 ή 0,3 στους 10.
Συμπερασματικά, η κοινωνική πολιτική που έχει ασκηθεί καθ’ υπέρβαση του ορίου που μπορούσε να αναλάβει το κράτος σε συνδυασμό με τη χαμηλή παραγωγικότητα του δημοσίου, επιστρέφει τελικά το λογαριασμό στις περισσότερο ευπαθείς ομάδες που θεωρητικά θα έπρεπε να είχαν προστατευθεί. Αποτελούν τη λύση του προβλήματος οι απολύσεις? Προφανώς και όχι. Λύση είναι η αναδιοργάνωση του κράτους, μέσα από ένα ισορροπημένο μέγεθος κοντά στον πολίτη και με σαφώς πιο ποιοτικά, απλά και αποτελεσματικά χαρακτηριστικά, που θα οδηγήσει ξανά την Ελλάδα στην ανάπτυξη.
*Γpηγόρης Σκαλιστήpας,
Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης,
ΜΒΑ με συμβουλευτική εμπειρία στον Ιδιωτικό και ευρύτερο Δημόσιο Τομέα.
Skai