Καθώς εντείνεται η φημολογία για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, οι επενδυτές αξίζει να εξετάσουν πώς αντιμετώπισαν τις κρίσεις χρέους οι αναδυόμενες οικονομίες.
Mεταδίδει σχετικά το Reuters:
"Με το ελληνικό χρέος στα 340 δισ. ευρώ, το μέγεθος του εγχειρήματος θα ήταν πρωτοφανές. Αλλά η ιστορία δείχνει ότι η αναδιάρθρωση, εάν συνοδεύεται από.. επαρκώς αυστηρές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις, θα μπορούσε να θέσει τέλος στα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας.
Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν θα είναι εύκολο για την Ελλάδα να αντιγράψει τα παραδείγματα αναδιάρθρωσης, έτσι όπως εφαρμόστηκαν στις αναδυόμενες αγορές.
«Ένα δίδαγμα από τις αναδυόμενες αγορές είναι ότι, εάν η αναδιάρθρωση είναι αναπόφευκτη, τότε καλύτερα να γίνεται μια ώρα αρχύτερα», σχολίασε ο Αθανάσιος Βαμβακίδης, επικεφαλής Ευρώπης στο τμήμα στρατηγικής συναλλάγματος G10 της Bank of America-Merrill Lynch. «Αλλά στην περίπτωση που υφίσταται σημαντικός κίνδυνος να μεταδοθεί η κρίση και υπάρχουν και εκτεταμένες, συνδεδεμένες υποχρεώσεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, ίσως να είναι καλύτερο να περιμένει κανείς», συμπλήρωσε.
Ένα χρόνο μετά την εξασφάλιση δανείων σωτηρίας συνολικού ύψους 110 δις ευρώ από το ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους εταίρους της, η Ελλάδα συνεχίζει να βυθίζεται στην ύφεση και να μην πετυχαίνει τους δημοσιονομικούς στόχους που τις είχαν τεθεί ως προϋπόθεση για τη διάσωσή της.
Οι επενδυτές αποκλείουν το ενδεχόμενο πλήρους αναδιάρθρωσης, αλλά πολλοί εκτιμούν ότι η Ελλάδα καλύτερα να ζητήσει αναδιαπραγμάτευση του χρέους της, που αναμένεται να αγγίξει του χρόνου το 160% του ΑΕΠ.
ΣΥΝΤΑΓΗ BRADY
Εκτεταμένα προγράμματα εθελοντικής αναδιάρθρωσης, όπως το σχέδιο Βrady, θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτελέσουν οδηγό και για μία λύση για υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία.
Το σχέδιο Brady εφαρμόστηκε από το 1989 για να βοηθήσει ως επί το πλείστον λατινοαμερικανικές χώρες να ξεφύγουν από το φαύλο κύκλο υπέρογκων δαπανών για την εξυπηρέτηση του χρέους τους και βαθιάς ύφεσης. Το σχέδιο επέτρεπε στους δανειστές να ανταλλάξουν τα ομόλογα χρεωκοπημένων τραπεζών με νέα ομόλογα που είχαν την εγγύηση του αμερικανικού δημοσίου.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η ΕΕ θα μπορούσε να προτείνει ανταλλαγή των ελληνικών κρατικών ομολόγων με νέο χρέος που θα εκδοθεί από τον μηχανισμό διάσωσης της ευρωζώνης -- είτε το προσωρινό ταμείο διάσωσης EFSF, είτε, μετά το 2013, από τον μόνιμο μηχανισμό ESM.
Aλλά ακόμα και αν οι όροι μιας τέτοιας ανταλλαγής φανούν ελκυστικοί για τους περισσότερους επενδυτές, η αναδιάρθρωση αυτή ίσως να μην αποδειχθεί επαρκής για να σταθεί η Ελλάδα και πάλι στα πόδια της.
Πάνω από τις μισές από τις 17 συνολικά χώρες που συμμετείχαν στο σχέδιο Brady μεταξύ του 1989 και του 1997 έχουν πιστοληπτική αξιολόγηση «investment grade». Oι περισσότερες όμως από αυτές συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους εξαγωγείς αγαθών στον κόσμο και τους πήρε τουλάχιστον μία δεκαετία για να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Άλλο εμπόδιο είναι το μεγάλο εύρος της επενδυτικής βάσης του ελληνικού χρέους.
«Το ελληνικό χρέος είναι διεσπαρμένο σε μεγάλο αριθμό επενδυτών, σε σχέση με το χρέος των αναδυόμενων αγορών, όπου μπορούσε κανείς να διαπραγματευτεί με τους μεγαλύτερους κατόχους του», είπε ο Kommer van Tright, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην ολλανδική εταιρία Robeco.
Eίναι επίσης ειρωνεία το ότι η παρουσία της ΕΕ ως αρωγού της Ελλάδας αποτρέπει τους δανειστές από το να συμμετάσχουν σε μια αναδιάρθρωση.
«Ένα κίνητρο που είχαν οι δανειστές να συμμετάσχουν στο σχέδιο Brady ήταν ότι οι αναδυόμενες οικονομίες είχαν απλά σταματήσει να εξυπηρετούν το χρέος τους», είπε ο Phil Poole, επικεφαλής μακροοικονομικής και επενδυτικής στρατηγικής στο τμήμα διαχείρισης αξιών της HSBC.
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΒΙΕΝΝΗΣ
Εάν παρ' όλα αυτά ικανός αριθμός δανειστών πειστεί να συμμετάσχει στην αναδιάρθρωση, η ΕΕ θα πρέπει να μην πανικοβάλλει τις αγορές για τη φερεγγυότητα άλλων περιφερειακών χωρών της.
Οι αναδυόμενες αγορές χρειάστηκαν καιρό για να διώξουν από πάνω τους το μαύρο σύννεφο της πιθανής μετάδοσης της κρίσης. Η ανακοίνωση της κυβέρνησης του Μεξικού το 1982 ότι αδυνατούσε πλέον να εξυπηρετήσει το εξωτερικό χρέος της πυροδότησε ευρύτερη κρίση χρέους σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Η κατάρρευση του ταϊλανδέζικου νομίσματος, του μπαχτ, το 1997 παρέσυρε σε δίνη ολόκληρη την Ασία.
Ο όγκος του ελληνικού χρέους, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρώ, σημαίνουν ότι η μετάδοση της κρίσης ίσως πάρει πρωτοφανή έκταση. Οποιαδήποτε αναδιάρθρωση με περικοπή χρέους (haircut) ή αναγκαστική μείωση του κεφαλαίου του χρέους θα έπληττε τους ομολογιούχους, μεταξύ των οποίων ευρωπαϊκές τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους περίπου 154 δισ. ελληνικού χρέους, σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Τράπεζας Διακανονισμών (BIS).
Εάν ξεκινήσει αναδιάρθρωση, η ΕΕ θα πρέπει να παράσχει κάποιο είδος εγγύησης στις τραπεζικές καταθέσεις της ευρωζώνης για να αποφευχθεί ο πανικός που είχε ξεσπάσει στην Αργεντινή το 2001, όταν η απόπειρα της κυβέρνησης της χώρας να ανταλλάξει το χρέος της κατέληξε στην μεγαλύτερη πτώχευση που έχει ποτέ καταγραφεί και η οποία ξεπέρασε τα 90 δισ. δολάρια.
«Στις αναδυόμενες αγορές, η αναδιάρθρωση έγινε σε συνδυασμό με κατάρρευσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας και αυτό βοήθησε τις χώρες να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητά τους», είπε ο κ. Βαμβακίδης, που εργάστηκε στο ΔΝΤ από το 1997 έως το 2010. «Αυτό δεν είναι επιλογή για την Ελλάδα», συμπλήρωσε.
Προς το παρόν, μια λύση στο ελληνικό δίλημμα θα μπορούσε να προέλθει από τις αναδυόμενες οικονομίες της ίδιας της Ευρώπης. Όταν η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 έφτασε στο απόγειό της, οι ιθύνοντες της ΕΕ έπεισαν τις τράπεζές τους να μην αποσύρουν εσπευσμένα και άτακτα τα κεφάλαιά τους από την ανατολική Ευρώπη. Η κίνηση αυτή έγινε γνωστή και ως «Πρωτοβουλία της Βιέννης».
«Κάποια 'εθελοντική' μετακύλιση του υφιστάμενου ελληνικού χρέους στο μοντέλο της "Πρωτοβουλίας της Βιέννης"… δεν μπορεί να αποκλειστεί», ανέφερε σε έκθεσή της η Deutsche Bank.
Πηγή: Reuters
