Ποιά επιχειρήματα χρησιμοποιούν τα δύο "στρατόπεδα".
Σε δύο "στρατόπεδα" έχουν χωριστεί αναλυτές, επενδυτές, fund managers, κεντρικοί τραπεζίτες και αρθρογράφοι σχετικά με τα οφέλη μίας πιθανής αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, την ώρα που τα σενάρια για την "προβληματική" Ελλάδα καταμέτρούνται τέσσερα.
Οι μεν πιέζουν για άμεση.. αναδιάρθρωση και οι δε κάνουν λόγο για επικείμενη καταστροφή σε περίπτωση που η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση, την ώρα που το ελληνικό spread και τα 5ετή ελληνικά CDS σπάνε όλα τα "κοντέρ", με το πρώτο να "σκαρφαλώνει" στις 1.200 μβ και το δεύτερο στις 1.480 μβ, αντίστοιχα.
Bloomberg
"Aναδιαρθρώστε το χρέος όσο είναι καιρός", αναφέρει σημερινό δημοσίευμα του πρακτορείου Βlοomberg, την ώρα που η Ελλάδα κάθεται σε "αναμμένα κάρβουνα" περιμένοντας τα στοιχεία για το έλλειμμα του 2010, το οποίο η Eurostat το τοπουθετεί πάνω κάτω στο 10,5% του ΑΕΠ.Ειδικότερα, σύμφωνα με τον αρθρογράφο του Βloomberg, Μάθιου Λύν η Ελλάδα έχει ήδη καθυστερήσει να αναδιαρθρώσει το χρέος της και όσο πιο γρήγορα προχωρήσει προς αυτή την κατεύθυνση τόσο καλύτερο για την ελληνική οικονομία, τονίζοντας ότι η καλύτερη λύση θα ήταν ένα haircut της τάξεως του 50% με την επιβολή τριετούς αναστολής των πληρωμών τόκων για τα δάνεια που θα παραμείνουν σε εκκρεμότητα.
Ο ίδιος εκφράζει την παραπάνω άποψη επικαλούμενος την εκτίναξη των ελληνικών spread και CDS πάνω από τις 1000 μονάδες βάσης, γεγονός το οποίο αυξάνει τις πιθανότητες χρεοκοπίας της χώρας.«Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα θα έπρεπε να είχε γιορτάσει την επέτειο του πακέτου διάσωσης με διαφορετικό τρόπο - με την αναγγελία ότι θα αποχωριστεί μέρος των χρεών της», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Λυν. Όταν γίνει αποδεκτή η πρώτη πτώχευση στην Ευρωζώνη, τότε θα μπορεί να ξεκινήσει μια λογική συζήτηση για το πώς θα ισχυροποιηθεί το ενιαίο νόμισμα», αναφέρει ο αρθρογράφος του Bloomberg.
Ακόμη, υποστηρίζει ότι κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας οι τιμές στην αγορά κατέδειξαν ότι οι περισσότεροι επενδυτές έχουν ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ελληνική αναδιάρθρωση είναι τελειωμένη υπόθεση. Αναφερόμενος, δε, σε αξιωματούχους σε Αθήνα και Βρυξέλλες που αρνούνται την αναδιάρθρωση, τονίζοντας πως δεν αποτελεί επιλογή, ο Λυν υποστηρίζει πως «θα πρέπει να σταματήσουν να υποκρίνονται».
Kεντρικοί τραπεζίτες
Κανένα όφελος για την Ελλάδα δεν "βλέπουν" κεντρικοί τραπεζίτες από την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη της Φιλανδίας η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν θα βοηθούσε τη χώρα να αποκτήσει την απαιτούμενη οικονομική ισχύ ή να δημιουργήσει πλεόνασμα, εκτιμά ο Κεντρικός Τραπεζίτης της Φινλανδίας, Erkki Liikanen.
Στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στην γερμανική Frankfurter Allgemeine, ο Liikanen, που είναι επίσης μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε ότι η πλειοψηφία των Φινλανδών στηρίζει το ευρώ, παρά την αντιπαράθεση γύρω από το ζήτημα χρηματοδότησης των πακέτων στήριξης που δίνονται σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Ο ίδιος πρόσθεσε πως η χώρα επεβίωσε πολλαπλών οικονομικών σοκ τη δεκαετία του '90.
Σταρκ
Μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα πυροδοτούσε τραπεζική κρίση που θα επισκίαζε ακόμα και αυτήν που έζησε η υφήλιος μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, δήλωσε το Σάββατο ο επικεφαλής οικονομολόγος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Juergen Stark.
Σε δηλώσεις του που φιλοξενούνται στην ιστοσελίδα της γερμανικής κρατικής τηλεόρασης ZDF, ο Stark χρησιμοποίησε το παράδειγμα της Lehman Brothers για να υπογραμμίσει την αντίθεση της ΕΚΤ στο ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
"Μια αναδιάρθρωση θα ήταν κοντόφθαλμη επιλογή και θα είχε σημαντικά μειονεκτήματα", είπε. "Στη χειρότερη περίπτωση, η αναδιάρθρωση κράτους-μέλους της ευρωζώνης θα μπορούσε να επισκιάσει τις επιπτώσεις της κατάρρευσης της Lehman Brothers".
Η αναδιάρθρωση θα απέκλειε την Ελλάδα από τις αγορές για ένα απρόβλεπτα μακρύ χρονικό διάστημα, αναγκάζοντας τους εταίρους της να συνεχίζουν να τη στηρίζουν οικονομικά, και θα έσπρωχνε τις ελληνικές τράπεζες στα όρια της χρεωκοπίας, είπε ο Stark.
"Είναι αυταπάτη η αντίληψη ότι μια δημοσιονομική κρίση μπορεί να λυθεί απλά με περικοπή του χρέους". Σύμφωνα με τον Stark, η μόνη διέξοδος είναι η πιστή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων για την εξ ολοκλήρου αποπληρωμή των χρεών. "Εύκολος και ανώδυνος δρόμος δεν υπάρχει".
Στην αντίθετη κατεύθυνση κινούνται οι δηλώσεις βουλευτών των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP), του μικρότερου εταίρου στον κυβερνητικό συνασπισμό της Γερμανίας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Bild, βουλευτές του κόμματος απαιτούν να ελεγχθεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πριν καταβληθεί η επόμενη δόση του Ιουνίου από τα κεφάλαια διάσωσης που λαμβάνει η χώρα με βάση το μνημόνιο.
"Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να ξεπληρώσει τα δάνειά της", είπε στην Bild ο βουλευτής του FDP Oliver Luksic.
Γερμανία
Tην άποψη ότι η Ελλάδα πρέπει να αναδιαρθρώσει το χρέος της συντομότερα αντί για αργότερα εξέφρασε ένας εκ των οικονομικών σύμβούλων της Γερμανίδας καγκελαρίου, κυρίας Άνγκελα Μέρκελ, τονίζοντας ότι η αναδιάρθρωση για τη χώρα είναι έτσι και αλλιώς αναπόφευκτη.
«Δεν νομίζω ότι η Ελλάδα θα πετύχει στην στρατηγική που ακολουθεί χωρίς αναδιάρθρωση», δήλωσε κατηγορηματικά στην τηλεόραση του Bloomberg ο Lars Feld και συμπλήρωσε: «Νομίζω ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να αναδιαρθρώσει (το χρέος της) σύντομα αντί για αργότερα».
Tα τέσσερα σενάρια για την Ελλάδα
Εμμονή στο μνημόνιο, "εθελοντική" μετακύλιση χρέους, αναδιάρθρωση 'λάιτ' ή σκληρή αναδιάρθρωση του χρέους είναι τα τέσσερα σενάρια για την Ελλάδα, σύμφωνα με άρθρο του Reuters, το οποίο μάλιστα υποστηρίζει ότι η ζυγαριά γέρνει , με 50% πιθανότητα, προς την πλευρά της τρίτης επιλογής, δηλαδή της λάιτ αναδιάρθρωσης.Οπως σημειώνεται, η Ελλάδα χρειάζεται να αντλήσει 27 δις ευρώ από τις χρηματαγορές το 2012, αλλά με το χρέος της να φτάνει στο 153% του ΑΕΠ μάλλον θα δυσκολευτεί να το καταφέρει. Οι φορολογούμενοι πολίτες της ΕΕ ίσως αντισταθούν σε μία ακόμα διάσωση ή να απαιτήσουν συμμετοχή και των ιδιωτών ομολογιούχων σε αυτή. Οι πολιτικοί στην ευρωζώνη δεν έχουν και πολλές επιλογές.
Σενάριο 1: Εμμονή στο μνημόνιο
Η Ελλάδα εμμένει στο πρόγραμμα λιτότητας και το σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δις ευρώ κινείται εντός στόχου. Η ανάπτυξη εξελίσσεται σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΔΝΤ και η οικονομία της ευρωζώνης στο σύνολό της πάει καλά. Η Ελλάδα καταφέρνει να αντλήσει τα 27 δις ευρώ που χρειάζεται από τις αγορές, αυξάνοντας ενδεχομένως το ποσοστό του βραχυπρόθεσμου χρέους της. Εάν δεν το καταφέρει από μόνη της, η ευρωζώνη και το ΔΝΤ χορηγούν στην Ελλάδα και νέα κεφάλαια για να καλύψουν τη διαφορά, θεωρώντας ότι το χρέος της Ελλάδας είναι βιώσιμο. Στην ανάγκη μπορεί να αγοράσει ελληνικά ομόλογα και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF).
Με τη στρατηγική της πιστής τήρησης της σημερινής πολιτικής, η Ελλάδα αποφεύγει τις επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης και δίνει στις ευρωπαϊκές τράπεζες χρόνο να σχηματίσουν κεφάλαια για να καλύψουν την έκθεσή τους απέναντι στο χρέος της. Ταυτόχρονα, όμως, φορτώνει με περισσότερο ρίσκο τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το ΔΝΤ και καθιστά οδυνηρότερη και πιο επιζήμια ενδεχόμενη αναδιάρθρωση στο μέλλον. Όσο περνάει ο χρόνος μειώνεται το στοκ ιδιωτικού χρέους που θα απορροφούσε τις ζημίες μιας αναδιάρθρωσης -- το ένα τρίτο του ελληνικού χρέους λήγει το 2013.
Επίδραση στη βιωσιμότητα του χρέους: μηδενική
Πιθανότητα σε χρονικό ορίζοντα 12 μηνών: 10%
Σενάριο 2: "Εθελοντική" μετακύλιση χρέους
Η Ελλάδα κινείται σε γενικές γραμμές εντός των στόχων του μνημονίου, αλλά το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων κινείται με αργούς ρυθμούς. Παρόλ' αυτά, η τρόικα επιμένει ότι το χρέος είναι βιώσιμο και ότι δεν χρειάζεται αναδιάρθρωση. Η Ελλάδα αποτυγχάνει όμως να αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές ομολόγων σε λογικές τιμές και οι φορολογούμενοι στις χώρες της ΕΕ αντιστέκονται ολοένα και περισσότερο σε διασώσεις.
Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης πιέζουν τις τράπεζές τους να μετακυλίσουν όσα ελληνικά χρέη λήγουν το 2012, ενδεχομένως με τη σιωπηρή διαβεβαίωση ότι δεν πρόκειται να γίνει αναδιάρθρωση πριν λήξει το νέο χρέος που έχουν αναλάβει. Η ΕΚΤ συνεχίζει να διοχετεύει κεφάλαια προς τις ελληνικές τράπεζες.
Μια και δεν έχει γίνει αναδιάρθρωση, οι τράπεζες (ειδικά οι ελληνικές που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους πάνω από 50 δις σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου) δεν χρειάζεται να αποτιμήσουν τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν με βάση τις χαμηλότερες αξίες της αγοράς.
Επίδραση στη βιωσιμότητα του χρέους: προσωρινή. Η Ελλάδα αγοράζει χρόνο, αλλά συνεχίζει να βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα υπέρογκο χρέος σε επίπεδα άνω του 159% του ΑΕΠ στο τέλτος του 2012, σύμφωνα με το βασικό σενάριο του ΔΝΤ.
Πιθανότητα σε χρονικό ορίζοντα 12 μηνών: 30%
Σενάριο 3: Aναδιάρθρωση 'λάιτ'
Το πρόγραμμα λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων προσκρούει σε ολοένα και μεγαλύτερες αντιδράσεις και επικρατεί αναβρασμός στην κοινωνία. Οι προβλέψεις του ΔΝΤ για πρωτογενή πλεονάσματα το 2012 φαίνονται υπεραισιόδοξες. Οι αγορές ομολόγων αρνούνται να χρηματοδοτήσουν την Ελλάδα, εκτός από έντοκα γραμμάτια τρίμηνης ή χαμηλότερης διάρκειας. Αυξάνονται οι πιέσεις στο εσωτερικό της χώρας για αναπροσαρμογή των πληρωμών προς τους δανειστές. Μια αναδιάρθρωση στο σύνολο του ελληνικού χρέους πέφτει όμως ακόμα βαριά στους πολιτικούς της ευρωζώνης. Δεν θέλουν να κλονίσουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ούτε και να πανικοβάλλουν τις αγορές, επιβάλλοντάς τους μια σκληρή, αναγκαστική αναδιάρθρωση. Παρόλ' αυτά, μια κάποια περικοπή του χρέους θα κατεύναζε την ελληνική κοινή γνώμη και θα προετοίμαζε και ψυχολογικά τους φορολογούμενους στις άλλες χώρες της ευρωζώνης να αποδεχθούν ευκολότερα την παροχή και νέων κεφαλαίων προς την Ελλάδα από το προσωρινό ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, το EFSF.
Η Ελλάδα ζητά από τους ιδιώτες ομολογιούχους να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους με νέα χρεόγραφα, με μεγαλύτερες διάρκειες και χαμηλότερα κουπόνια. Η ανταλλαγή γίνεται μεν στις χαμηλότερες τιμές αγοράς (γύρω στο 73% της ονομαστικής αξίας), αλλά περιορίζει τις ζημίες των επενδυτών. Οι κανόνες του EFSF τροποποιούνται έτσι ώστε να μπορεί να εγγυάται το νέο χρέος, παρέχοντας εξασφαλίσεις για την αποπληρωμή του και διαβεβαιώνοντας τους επενδυτές ότι δεν θα υποστούν ακόμα υψηλότερες απώλειες.
Τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης συμφωνούν να επιμηκύνουν για άλλη μια φορά τη διάρκεια των δανείων διάσωσης που έχει ήδη αντλήσει η Ελλάδα (που θα ανέλθουν σχεδόν στα 60 δις ευρώ έως τα τέλη του 2011), μειώνοντας παράλληλα το επιτόκιό τους.
Επίδραση στη βιωσιμότητα του χρέους: σημαντική, αλλά ίσως όχι και επαρκής για να διασφαλιστεί η φερεγγυότητα της Ελλάδας στα μάτια των αγορών. Μια εθελοντική ανταλλαγή στις τρέχουσες τιμές αγοράς συνεπάγεται περικοπή χρέους ('haircut') της τάξης του 30% στην ονομαστική αξία του ελληνικού χρέους. Η Ελλάδα χρειάζεται όμως μάλλον περικοπή της τάξης του 50%. Μερικοί επενδυτές ίσως να μην συμμετάσχουν και οι ελληνικές τράπεζες ίσως θα πρέπει να εξαιρεθούν.
Πιθανότητα σε χρονικό ορίζοντα 12 μηνών: 50%
Σενάριο 4: Σκληρή αναδιάρθρωση
Η δημοσιονομική προσαρμογή εκτροχιάζεται και το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων βαλτώνει. Οι φορολογούμενοι σε Ελλάδα και ευρωζώνη επαναστατούν. Η ελληνική κυβέρνηση πέφτει. Οι τιμές των ελληνικών ομολόγων καταρρέουν και το χρέος της χώρας δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί βιώσιμο, ακόμα και με τις πιο αισιόδοξες παραδοχές και οικονομικές προβλέψεις. Η ευρωζώνη αναγκάζεται να προβεί σε πλήρη αναδιάρθρωση του χρέους για να καθησυχάσει τους πολίτες της και να το καταστήσει βιώσιμο.
Αυτό σημαίνει περικοπή χρέους κατά τουλάχιστον 50% για τους ιδιώτες ομολογιούχους. Παρέχονται και νέα δάνεια διάσωσης με χαμηλότερο επιτόκιο. Στην αναδιάρθρωση συμμετάσχουν και οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι ιδιώτες ομολογιούχοι. Στην ανάγκη, αυτό μπορεί να γίνει μέσω νομοθετικής ρύθμισης που θα επιβάλει σε μειοψηφία των επενδυτών να αποδεχτεί αλλαγές στους όρους αποπληρωμής στις οποίες θα συναινεί η πλειοψηφία. Το EFSF παρέχει κεφάλαια στην ελληνική κυβέρνηση για να μπορέσουν να απορροφήσουν τις ζημίες τους οι τράπεζες της χώρας. Παράλληλα, η ΕΚΤ αυξάνει τις αγορές πορτογαλικών και ιρλανδικών ομολόγων για να αποτρέψει μετάδοση της κρίσης και να στείλει μήνυμα στις αγορές ότι το πρόβλημα σταματάει εδώ.
Παρά τις προσπάθειες που καταβάλει όμως η ευρωζώνη για να περιοριστεί η έκταση της κρίσης, το σενάριο 4 εξακολουθεί να κρύβει κινδύνους. Οι τιμές των ιρλανδικών και πορτογαλικών ομολόγων μπορεί να καταρρεύσουν και να αποσταθεροποιηθεί και πάλι η Ισπανία. Υπάρχει η απειλή της φυγής κεφαλαίων, καθώς σε μία νομισματική ένωση είναι δύσκολο να επιβληθούν έλεγχοι στη ροή κεφαλαίων. Η ευρωζώνη θα επιλέξει το σενάριο 4 μόνο αν δεν έχει άλλη επιλογή και μόνο εάν η κατάσταση σε Ιρλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία είναι εμφανώς καλύτερη από αυτήν στην Ελλάδα.
Επίδραση στη βιωσιμότητα του χρέους: υψηλή
Πιθανότητα σε χρονικό ορίζοντα 12 μηνών: 10%
