Τα σημάδια ότι η Τουρκία επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, με σκοπό να ακυρώσει τα ελληνικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πια πολλά για να τα παρακάμψει ακόμα και η άκρως
«υπομονετική» κυβέρνηση Παπανδρέου.
- Οι ενδείξεις για ύπαρξη φυσικού αερίου μετατόπισαν το κέντρο βάρους της τουρκικής πίεσης από το Αιγαίο στην ανατολική Μεσόγειο.
Κατόπιν αυτού, το ιταλικό σκάφος ζήτησε άδεια και από την Αγκυρα για να... πραγματοποιήσει έρευνες σε θαλάσσια περιοχή, που ανήκει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Λίγες ημέρες αργότερα, η κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας ζήτησε προσφορές από διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες για τη διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση κοιτασμάτων σε 11 οικόπεδα συνολικής έκτασης 20.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη θαλάσσια περιοχή νότια, νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά της Αττάλειας. Ορισμένα από τα 11 θαλάσσια οικόπεδα εισέρχονται βαθιά στις ελληνικές και κυπριακές θαλάσσιες ζώνες, όπως αυτές μπορούν να ορισθούν με βάση την αρχή της μέσης γραμμής.
Για μια ακόμα φορά, η Αθήνα απάντησε με διαβήματα. Η τακτική αυτή, όμως, το μόνο που προσφέρει είναι φύλλο συκής. Οι Τούρκοι προωθούν τις διεκδικήσεις τους με πράξεις, δημιουργώντας πολιτικά τετελεσμένα. Η τακτική αυτή δεν έρχεται σε αντίθεση με τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων. Η Αγκυρα αντιλαμβάνεται την άσκηση στρατιωτικών πιέσεων και τη δημιουργία τετελεσμένων σαν μοχλό για την απόσπαση κερδών στις διαπραγματεύσεις. Πολύ περισσότερο, όταν στο τραπέζι δεν βρίσκεται μόνο το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, αλλά όλα σχεδόν τα ζητήματα.
Αυτό επιβεβαιώνεται από κρυπτογράφημα της αμερικανικής πρεσβείας, που αποκάλυψαν τα WikiLeaks και δημοσίευσε η «Κ». Από τις πρώτες ημέρες της πρωθυπουργικής θητείας του, ο Γ. Παπανδρέου δήλωσε στον Τούρκο ομόλογό του ότι είναι διατεθειμένος να διαπραγματευθεί τα πάντα, εκτός από την κυριαρχία των νησιών.
Κρίνοντας από τις τουρκικές πράξεις είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς ότι οι διαπραγματεύσεις μπορεί να καταλήξουν σε μια συμφωνία, που να σέβεται στοιχειωδώς τα δικαιώματα που παρέχει στην Ελλάδα το διεθνές δίκαιο. Η Αγκυρα, άλλωστε, δεν έχει σταματήσει να ενισχύει με στρατιωτικού τύπου ενέργειες τις διεκδικήσεις της. Στην περίπτωση του σκάφους Explora, ενέγραψε πολιτική υποθήκη για διεκδίκηση της θαλάσσιας περιοχής, νοτίως της γραμμής Καστελλόριζο-Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη. Το περιστατικό δείχνει ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την υφαλοκρηπίδα κανενός νησιού. Γι’ αυτό και εκτείνει τη δική της υφαλοκρηπίδα μέχρι τα έξι μίλια από τις ακτές των ανωτέρω νησιών, από εκεί δηλαδή που τελειώνουν τα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Η μετατόπιση του κέντρου βάρους της τουρκικής πίεσης από το Αιγαίο στην ανατολική Μεσόγειο οφείλεται, βεβαίως, στις ενδείξεις για την ύπαρξη εκεί σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Οι ενδείξεις αυτές και ειδικότερα η ανακάλυψη των κοιτασμάτων Λεβιάθαν και Ταμάρ διαφοροποιούν τη γεωπολιτική της περιοχής. Η στρατηγική συνεργασία Ισραήλ-Κύπρου δεν αφήνει πολλά περιθώρια στην Αθήνα να «πετάει την μπάλα στην κερκίδα».
Η ρήξη με τη νεοοθωμανική Τουρκία στέρησε τους Ισραηλινούς από ένα σύμμαχο, που τους εξασφάλιζε πολύτιμο στρατηγικό βάθος και διάπλατο δρόμο προς την Ευρώπη. Το εβραϊκό κράτος υποχρεώθηκε να επανεκτιμήσει την αξία που έχει η ελεύθερη Κύπρος και η Ελλάδα ως ασφαλής δρόμος προς τη Δύση και να στραφεί προς τον ελληνικό παράγοντα.
Οι Τούρκοι το γνωρίζουν και γι’ αυτό επιχειρούν να πιέσουν την Αθήνα, απειλώντας την ότι θα πραγματοποιήσουν γεωλογικές έρευνες σε σημεία των μη οριοθετημένων ακόμα ελληνικών θαλασσίων ζωνών. Οι Τούρκοι καλλιεργούν τον ελληνικό φόβο και με τη συνεχή αεροναυτική παρουσία τους στην περιοχή. Θέλουν να καταστήσουν σαφές ότι έχουν θέσει υπό το στρατιωτικό έλεγχό τους τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της γραμμής Κρήτης-Ρόδου και Κύπρου. Τον ίδιο σκοπό υπηρετεί και η απαίτηση του Ταγίπ Ερντογάν ο έλεγχος της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Κρήτης και λιβυκών ακτών να δοθεί στον τουρκικό στολίσκο.
*Άρθρο του κ.Στ.Λυγερού,
αναδημοσιεύεται από την εφημερίδα "Καθημερινή"
