Περασμένα μεγαλεία αποτελούν για τις εταιρείες του τηλεπικοινωνιακού κλάδου τα υπερκέρδη των προηγούμενων ετών..
Η ύφεση, ο ανταγωνισμός και η επιβολή φόρων -ειδικά στους λογαριασμούς της κινητής τηλεφωνίας- έχουν οδηγήσει σε κάμψη των συνολικών εσόδων σε ποσοστό που μόνο για το 2011 αναμένεται να ξεπεράσει το... 20%. Η φετινή χρονιά θα είναι η τρίτη διαδοχική κατά την οποία οι οικονομικές επιδόσεις θα βρεθούν στο «κόκκινο». Το -8% του 2009, έγινε -18% το 2010, ενώ ακολουθεί άλλο ένα -20% για το 2011. Πώς αντιδρούν οι εταιρείες αντιμετωπίζοντας την κάμψη των εσόδων τους; Συρρικνώνουν τις δαπάνες τους και ψαλιδίζουν τον αριθμό των εργαζομένων, άλλοτε με προγράμματα εθελουσίας εξόδου και άλλοτε με απολύσεις.
Τα αρνητικά μαντάτα και για την φετινή χρονιά αποτυπώθηκαν στα οικονομικά αποτελέσματα του ΟΤΕ και της Cosmote, που ανακοίνωσαν προ ημερών τις επιδόσεις τους για το πρώτο τρίμηνο του 2011. Ο ΟΤΕ στην Ελλάδα εμφάνισε κάμψη 13,4% στα έσοδα της σταθερής τηλεφωνίας (485 εκατ. ευρώ, από 560 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο, επίσης αρνητικό, τρίμηνο του 2010). Τα έσοδα της Cosmote περιορίστηκαν κατά 18,8% (στα 375 εκατ. ευρώ, από 462 εκατ. ευρώ το 2010).
Τα έσοδα του ΟΤΕ από τη σταθερή τηλεφωνία μειώνονταν μέχρι τώρα εξαιτίας του ανταγωνισμού. Οι βασικοί ανταγωνιστές του (HOL, FORTHnet) εξακολουθούν να αποσπούν μερίδιο, γεγονός που αποτυπώνεται στους ισολογισμούς του 2010: Η FORTHnet αύξησε τα έσοδά της κατά 8,7% και η HOL κατά 25,2% (και οι δύο εταιρείες ναι μεν αύξησαν τα έσοδά τους, αλλά φορτώθηκαν με νέες ζημιές: στα 33 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν οι ζημιές για την HOL και στα 85 εκατ. ευρώ για την FORTHnet). Βέβαια, πέραν του ανταγωνισμού στα οικονομικά αποτέλεσμα του ΟΤΕ (σταθερή) άρχισε να επιδρά και ένας ακόμη παράγοντας: η ύφεση. Συνδρομητές είτε περιορίζουν τις συνομιλίες είτε προχωρούν και σε «κόψιμο» του τηλεφώνου, ειδικά σε εξοχικά και δευτερεύουσες κατοικίες. Το πρώτο τρίμηνο του 2011 ο συνολικός αριθμός συνδέσεων σταθερής τηλεφωνίας του ΟΤΕ έχει μειωθεί κατά 450.000 σε σχέση με πέρυσι.
Πτώση-ρεκόρ στα κινητά
Στην κινητή τηλεφωνία οι συνέπειες της ύφεσης είναι πιο έντονες: το πρώτο τρίμηνο του 2011 αναμένεται να καταγραφούν τα μεγαλύτερα ποσοστά πτώσης τζίρου στην 20ετή ιστορία του κλάδου. Στην Cosmote, που έχει ήδη ανακοινώσει τις επιδόσεις για το πρώτο τρίμηνο, τα έσοδα από την εξερχόμενη κίνηση έχουν μειωθεί κατά 15,5% (οι συνδρομητές καταφεύγουν σε μείωση της κατανάλωσης ή σε αλλαγή του οικονομικού τους πακέτου για να επιτύχουν καλύτερη τιμή), ενώ τα έσοδα από την εισερχόμενη κίνηση (τα τέλη που πληρώνουν τα άλλα δίκτυα στην Cosmote για να διεκπεραιώσουν τις τηλεφωνικές κλήσεις με προορισμό αριθμούς της) έχουν μειωθεί κατά 27%. Αντίστοιχα ή και χειρότερα ποσοστά αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες και από τις άλλες δύο εταιρείες του κλάδου. Συνολικά για το 2011, το ποσοστό της μείωσης στο σκέλος των εσόδων αναμένεται να διαμορφωθεί στο 20%.
Πάντως, παρά την πτώση στον κλάδο που έχει ήδη οδηγήσει σε απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας, το ελληνικό Δημόσιο έχει εναποθέσει πολλές ελπίδες στις εταιρείες του χώρου προκειμένου να τονώσει τα έσοδά του, άμεσα και έμμεσα:
1 Η πώληση του 10% των μετοχών του ΟΤΕ στην Deutsche Telecom μπορεί να αποφέρει περί τα 400-450 εκατ. ευρώ στο Δημόσιο, αν υποτεθεί ότι η πώληση θα γίνει σε τιμές αντίστοιχες με τις σημερινές. Η DT υποχρεούται να αγοράσει τις μετοχές, καθώς σχετική ρήτρα προβλέπεται στη συμφωνία που είχε υπογράψει ο γερμανικός τηλεπικοινωνιακός οργανισμός με το ελληνικό Δημόσιο.
2 Προσδοκά στην είσπραξη περίπου 250 εκατ. ευρώ από την ανανέωση των αδειών κινητής τηλεφωνίας οι οποίες, ειδικά για τις εταιρείες Vodafone και Wind, λήγουν στο τέλος του 2011. Η ανανέωση αναμένεται να γίνει για μια 20ετία.
3 Προτίθεται να αξιοποιήσει το τηλεπικοινωνιακό φάσμα που έχει παραμείνει αδιάθετο. Προς πώληση αναμένεται να βγουν και συχνότητες που μέχρι σήμερα καταλάμβανε για τις δικές του ανάγκες ο στρατός.
4 Περιμένει να εισπράξει από τον ΟΤΕ περί τα 130 εκατ. ευρώ ως αντάλλαγμα για την επιβάρυνση που επήλθε στα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ) από την εθελουσία έξοδο της περιόδου 2005-2006. Η διοίκηση του ΟΤΕ έχει προσφύγει στα δικαστήρια, για να ακυρώσει την καταβολή αυτού του ποσού και η υπόθεση βρίσκεται σε εκκρεμότητα.
Θ.Τσίρος
