Η γνωστή πιπίλα «η Τρόικα και το Μνημόνιο φταίνε για την ύφεση» δεν επιβεβαιώνεται από κανένα ουσιαστικό αποδεικτικό στοιχείο.
Όχι μόνο επειδή η Ελλάδα είχε μπει σε ύφεση πολύ πριν ψηφιστεί το Μνημόνιο.Αλλά και από τους δείκτες οικονομικής ανάπτυξης που δημοσίευσε προχθές η Εurostat.
Σύμφωνα λοιπόν με αυτούς τους δείκτες , η Ιρλανδία, η οποία επίσης βρίσκεται σε καθεστώς μνημονίου, καθώς πέρυσι τερμάτισε τη χρονιά με έλλειμμα 34% και οι... τράπεζές της βρίσκονται σε κακά χάλια, δεν είναι καν σε ύφεση, σήμερα.
Το ΑΕΠ της αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2011 κατά 1,3% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και έμεινε σταθερό σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ελλάδα ήταν 0,2 και -5,5% (!!).
Ανάλογη είναι η εικόνα και για την Πορτογαλία, η οποία δημοσίευσε στοιχεία και για το Β' Τρίμηνο και επίσης βρίσκεται οριακά σε ύφεση (0% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και -0.9% σε σχέση με πέρυσι).
Γιατί αυτοί λοιπόν και όχι εμείς;
Προφανώς επειδή οι οικονομίες τους είναι ανταγωνιστικές (και όχι στην 90η θέση της παγκόσμιας κατάταξης όπως η δική μας) και δεν στηρίζονται αποκλειστικά στην ιδιωτική κατανάλωση και τα δημόσια έργα για να επιβιώσουν.
Επίσης, Ιρλανδοί και Πορτογάλοι δεν ρίχνουν, ως φαίνεται, το βάρος στις διαρκείς αυξήσεις φόρων για να επιτύχουν την επιθυμητή δημοσιονομική προσαρμογή. Εξ ου και περνάνε αέρα-πατέρα τις αξιολογήσεις.
Στην έκθεση της Τρόικας για την Ιρλανδία που δημοσιεύθηκε χθες, οι «κακοί» επιτηρητές επισημαίνουν: «η ισχυρή εφαρμογή του προγράμματος συνεχίζεται, καθώς όλοι οι δημοσιονομικοί στόχοι που είχαν τεθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου επιτεύχθηκαν, ενώ οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και οι παρεμβάσεις στο τραπεζικό σύστημα προχωράνε με ταχείς ρυθμούς». Αν λοιπόν τα μνημόνια δεν είναι εφαρμόσιμα, τότε γιατί η Ιρλανδία πέτυχε όλους, μα όλους τους στόχους της; Προφανώς έχουμε να κάνουμε με έλλειμμα ικανότητας της πολιτικής μας ηγεσίας και της κρατικής μηχανής της Ελλάδας. Οπότε, ας το παραδεχθούμε επιτέλους, δεν φταίει το Μνημόνιο, το ξερό μας το κεφάλι φταίει.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat είναι ότι η παγκόσμια οικονομία φρενάρει – χωρίς να αποκλείεται μία νέα ύφεση, καθώς και ένα κύμα στασιμοπληθωρισμού στον αναπτυσσόμενο κόσμο, λόγω της μείωσης των εξαγωγών στη χειμαζόμενη Δύση.
Γιατί φρενάρουν όμως;
Φταίει η λιτότητα;
Όμως, ούτε η Γερμανία, ούτε η Αμερική, ούτε η Ιαπωνία, εφαρμόζουν προγράμματα λιτότητας.
Κι όμως, είδαν τους ρυθμούς ανάπτυξής τους να μειώνονται δραματικά από το Α' στο Β' τρίμηνο του 2011. Τις πταίει; Πρώτον, είναι σαφές ότι το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας.
Επίσης, η υπερχρέωση των κρατών της Δύσης, δημιουργεί πρόβλημα φερεγγυότητας, ενώ έχει κλονίσει και την εμπιστοσύνη των πολιτών (ιδιωτών επενδυτών, καταναλωτών, κλπ.), στη βιωσιμότητα του συστήματος. Και όταν η εμπιστοσύνη κλονίζεται, εξανεμίζονται ταυτόχρονα και οι ρυθμοί ανάπτυξης.
Παρότι επομένως κανείς δεν αμφισβητεί ότι η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική έχει επιπτώσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης, ας βγάλουμε την καραμέλα του να ρίχνουμε το φταίξιμο για όλα τα δεινά του κόσμου στη λιτότητα.
Και ας αναλογιστούμε τι εμπιστοσύνη εμπνέει ένα τραπεζικό σύστημα και μία κοινωνία κρατών χρεωμένη μέχρι τα αυτιά. Το να προτείνουμε, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, περαιτέρω επεκτατική πολιτική, δηλαδή διεύρυνση των χρεών, δεν είναι λύση, είναι αυτοκτονία.
Και για όσους θα επικαλεστούν πάλι, χωρίς να έχουν διαβάσει, τον Κέινς, να θυμίσω ότι, παρά το Νιου Ντίαλ, η Αμερική μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Και πως η οικονομία της βγήκε από την Ύφεση μόνο αφότου οι Ιάπωνες βομβάρδισαν το Περλ Χάρμπορ.
Η ιστορική αυτή παρατήρηση μας υπενθυμίζει άλλωστε και τους γεωπολιτικούς κινδύνους που εγκυμονεί η σημερινή οικονομική συγκυρία..
Ν.Μαλεβίτης
