Έλλειψη ρευστότητας όχι μόνο στην αγορά αλλά και σε όλες σχεδόν τις ελληνικές τράπεζες

Σε άτυπη στάση πληρωμών έχει πλέον οδηγηθεί μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων και νοικοκυριών λόγω αποκλεισμού τους από την τραπεζική χρηματοδότηση.

Ο κλοιός έλλειψης ρευστότητας σφίγγει συνεχώς τις τελευταίες εβδομάδες γύρω από τις ελληνικές τράπεζες, με αποτέλεσμα... οι τελευταίες να έχουν προχωρήσει σε πλήρη παύση των χρηματοδοτήσεων προς την πραγματική οικονομία. Την ίδια στιγμή η διαδικασία απομόχλευσης των χαρτοφυλακίων τους είναι συνεχής και οδηγεί σε δραστικό περιορισμό των νέων δανείων που πέφτουν στην αγορά.

Είναι ενδεικτικό ότι τον Ιούλιο οι νέες πιστώσεις προς τον ιδιωτικό τομέα (ιδιώτες και επιχειρήσεις) ανέρχονταν μόλις στα 13 εκατ. ευρώ ενώ προς τους ιδιώτες η ροή ήταν αρνητική κατά 497 εκατ. ευρώ.

«Για τον λόγο αυτό», τονίζει στην «Ε» επικεφαλής χορηγήσεων ιδιωτικής τράπεζας, «ο ρυθμός μεταβολής των δανειακών υπολοίπων, που διαμορφώνεται στο -1,2%, είναι πλασματικός καθώς η πιστωτική επέκταση είναι αρνητική τουλάχιστον κατά 5%». «Καθυστερήσεις, ρυθμίσεις και δάνεια σε ελβετικό φράγκο “κρατούν” πλασματικά τα υπόλοιπα σε σχεδόν σταθερό επίπεδο, τη στιγμή που οι νέες εκταμιεύσεις είναι εξαιρετικά περιορισμένες», καταλήγει ο έμπειρος τραπεζίτης.


Εξαφανίζονται και οι επιταγές

Την ίδια στιγμή, το πλέον προσφιλές εργαλείο ρευστότητας των επιχειρήσεων, οι επιταγές, αποτελούν τους τελευταίους μήνες είδος υπό εξαφάνιση, καθώς οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε κάθετη μείωση των νέων μπλοκ επιταγών που χορηγούν σε επιχειρήσεις, ενώ και οι τελευταίες, φοβούμενες ότι δεν θα μπορούν να καλύπτουν στην ώρα τους τις επιταγές, έχουν μειώσει κάθετα την έκδοσή τους.

Ως εκ τούτου, εκπρόσωποι του εμπορικού κόσμου τονίζουν ότι στην αγορά είναι ήδη εμφανής η μείωση των κυκλοφορούντων επιταγών καθώς καταγράφεται μεγάλη δυσκολία στη συγκέντρωσή τους προκειμένου εν συνεχεία να κατατεθούν στις τράπεζες με αντάλλαγμα ρευστότητα. Μάλιστα και αυτή η συναλλακτική διαδικασία, που έδινε μεγάλες ανάσες ρευστότητας τους προηγούμενους μήνες, έχει με απόφαση των τραπεζών «παγώσει» καθώς οι τελευταίες αρνούνται πλέον να προεξοφλούν επιταγές.

Η μικρή ζήτηση, η περιορισμένη ρευστότητα, τα αυστηρά πιστοδοτικά κριτήρια που εφαρμόζουν οι τράπεζες δίνουν το στίγμα της πιστωτικής επέκτασης, ενώ η παρέμβαση της BlackRock αναμένεται καθοριστική καθώς θα αλλάξει έτι περαιτέρω την πολιτική χρηματοδότησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων. Oπως εκτιμούν τραπεζικά στελέχη που γνωρίζουν την αγορά, για τα επόμενα χρόνια η χρηματοδότηση θα είναι δύσκολη, πιέζοντας έτσι και τις αναπτυξιακές δυνατότητες της οικονομίας.

Μάλιστα οι οικονομολόγοι τονίζουν ότι η ραγδαία απομόχλευση εμπεριέχει σοβαρούς κινδύνους για την ανάπτυξη. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Eurobank, η μείωση των τραπεζικών χορηγήσεων κατά 5% θα επιφέρει αρνητική επίδραση στον πραγματικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης σε ποσοστό από 1,5% ως 2% την επόμενη διετία. H διαθεσιμότητα χρηματοδότησης για επιχειρήσεις και ιδιώτες είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιστροφή της οικονομίας σε ανάπτυξη.


Πρόβλημα και στις τράπεζες

Δραματικές είναι πάντως οι συνθήκες ρευστότητας και για τις ίδιες τις τράπεζες, που βλέπουν να χάνουν τη μία μετά την άλλη όλες τις δυνατότητες για κεφαλαιακή ενίσχυση.

Η δεξαμενή καταθέσεων –παρά τη μικρή παρένθεση του Αυγούστου– συρρικνώνεται με σταθερό ρυθμό τον τελευταίο 1,5 χρόνο, ενώ η μοναδική, τους τελευταίους μήνες, πηγή άντλησης ρευστότητας, η ΕΚΤ έναντι εγγυήσεων «στερεύει» συνεχώς, καθώς τα ενέχυρα (εγγυήσεις του Δημοσίου, ομόλογα, τραπεζικές εκδόσεις κ.ά.) που καταθέτουν οι τράπεζες εκπίπτουν συνεχώς, λόγω απαξίωσης.

Μοναδική, αλλά ιδιαίτερα ακριβή λύση, είναι η προσφυγή στον ELA (Emergency Liquidity Assistance) στον έκτακτο μηχανισμό άντλησης ρευστότητας από την Τράπεζα της Ελλάδος έναντι ενεχύρων που δεν γίνονται αποδεκτά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Ενδεικτικό του κλοιού περιορισμένης ρευστότητας που σφίγγει γύρω από τις ελληνικές τράπεζες είναι το γεγονός ότι μέσα στην εβδομάδα και τρίτη, μεγάλη, ιδιωτική τράπεζα προσέφυγε στον ELA, στην προσπάθειά της να καλύψει τρέχουσες λειτουργικές ανάγκες. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι στιγμής οι τρεις τράπεζες έχουν δανειστεί περί τα 7 δισ. ευρώ, με τη «δύναμη πυρός» του μηχανισμού να τοποθετείται στα 20 - 30 δισ. ευρώ περίπου.

Και μπορεί ο ELA να αποτελεί τη δεδομένη χρονική στιγμή τη μοναδική λύση ανάγκης για τις ελληνικές τράπεζες, πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι είναι και μια «ακριβή» λύση, καθώς όσοι προσφεύγουν δανείζονται με επιτόκιο ελαφρώς υψηλότερο του 3,5%, όταν αντίστοιχα από την ΕΚΤ ανέρχεται στο 1,5%.
πηγή Εξπρές