Σε πρόσφατο εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank αναφέρονται ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για την πορεία της αγοράς εργασίας στον ιδιωτικό τομέα κατά την περίοδο της κρίσης,
τα οποία θα βοηθήσουν να αποκτήσουμε μια καλύτερη εικόνα ως προς το τι πρόκειται να ακολουθήσει την... επόμενη μέρα
Έχουμε λοιπόν και λέμε:
Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ μειώθηκαν από τα 2,71 εκατ. το 2008 στα... 2,31 εκατ. το 2011 (μείον 400 χιλιάδες άτομα) και εκτιμάται νέα μείωση για φέτος γύρω στα 70.000 άτομα.
Επίσης, οι αποδοχές των εργαζόμενων αυτών στον ιδιωτικό τομέα υποχώρησαν από 34,47 δισ. ευρώ το 2008 στα 30,01 δισ. το 2011 και αναμενόταν (προ της ψήφισης του τελευταίου νόμου) πως θα μειώνονταν στα 26,83 δισ. φέτος.
Επίσης, από τους ελέγχους που έγιναν το 2011, το 30% των απασχολουμένων ήταν ανασφάλιστο (20.467 εργαζόμενοι, εκ των οποίων 8.225 αλλοδαποί και 12.342 ημεδαποί), έναντι 25% που είχε διαπιστωθεί από τους αντίστοιχους ελέγχους του 2010.
Με άλλα λόγια, ο ιδιωτικός τομέας στην Ελλάδα απάντησε μέχρι σήμερα στην κρίση κυρίως με απολύσεις προσωπικού, σε σχετικά μικρότερο βαθμό, με επίσημες μειώσεις αποδοχών και βεβαίως με έξαρση της ανασφάλιστης εργασίας. Μάλιστα, το 40% της ανασφάλιστης εργασίας προέρχεται από αλλοδαπούς (ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από τη συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας).
Ας πάμε τώρα στην... επόμενη μέρα στην αγορά εργασίας, μετά και τη μεγάλη μείωση που αναμένεται πως σημειώθηκε (ακόμη και) στον βασικό μισθό.
Ο πρώτος τομέας που -θεωρητικά τουλάχιστον- θα μπορούσε να επηρεαστεί θετικά από τη μείωση των μισθών είναι των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, με στόχο να αυξηθούν οι εξαγωγές των ελληνικών επιχειρήσεων και να υποκατασταθούν κάποιες εισαγωγές από εγχωρίως παραγόμενη αγορά.
Αυτά όμως θα πρέπει να διαπιστωθούν και στην πράξη, γιατί είναι αμφίβολο αν πολλές υγιείς εξαγωγικές επιχειρήσεις θα μειώσουν τις αποδοχές των εργαζομένων τους, ενώ επίσης πολύ λίγα είναι τα προϊόντα που παράγονται εγχωρίως και θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τα εισαγόμενα λόγω χαμηλότερου μισθολογικού κόστους.
Όσον αφορά τις εταιρείες που απασχολούσαν εργαζομένους με το βασικό ημερομίσθιο, αναμένεται ότι σε μεγάλο βαθμό θα προχωρήσουν σε μειώσεις αποδοχών, χωρίς απαραίτητα να εξαντλήσουν το όριο που τους επιτρέπει ο νέος νόμος.
Μια δεύτερη εξέλιξη είναι το γεγονός ότι το νέο μειωμένο κόστος εργασίας θα έρθει και θα πλησιάσει σε σημαντικό βαθμό το κόστος εργασίας που καταβάλλουν μέχρι σήμερα οι επιχειρήσεις στους ανασφάλιστους και φυσικά στην πλειονότητα των αλλοδαπών. Αν, λοιπόν, δεχτούμε πως οι αποδοχές των σημερινών ανασφάλιστων και αλλοδαπών δεν μπορούν να πέσουν κι άλλο (πιο κάτω και από τα 400 ευρώ μηνιαίως;), τότε θα δούμε:
• Σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων εργαζομένων (και κυρίως νέων) να αμείβεται με… όρους Βουλγαρίας.
• Ένα μέρος των εργοδοτών να μην έχει ισχυρούς λόγους να απασχολεί πλέον αλλοδαπούς, καθώς το όποιο περιορισμένο χρηματικό όφελος δεν θα αντισταθμίζει ίσως τον κίνδυνο του εντοπισμού της παράνομης εργοδότησης.
• Αν σε όλα αυτά κάποιος συνεκτιμήσει πως πολύ περισσότεροι Έλληνες θα ασχοληθούν με επαγγέλματα που μέχρι τώρα σε σημαντικό βαθμό απέφευγαν, τότε εύκολα διαπιστώνει πως στα θύματα της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα θα συμπεριληφθούν και οι οικονομικοί μετανάστες, και μάλιστα οι φτωχότεροι εξ αυτών.
Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει στην αποχώρηση ορισμένων αλλοδαπών από την Ελλάδα επειδή θα βλέπουν τις θέσεις εργασίας που κατείχαν να τις πιάνουν τώρα νεόπτωχοι Έλληνες;
Θα αποθαρρύνει κάποιους άλλους μελλοντικούς να εισέλθουν παράνομα στη χώρα;
Θα οδηγήσει σε πρόσθετες κοινωνικές εντάσεις από ανθρώπους που θα δεν θα βρίσκουν δουλειά ούτε για… μια μπουκιά ψωμί;
Θα οδηγήσει πολύ περισσότερους Έλληνες πολίτες στο εξωτερικό για μόνιμη εργασία;
Θα δούμε συνδυασμό όλων των παραπάνω;
Καθόλου εύκολη η απάντηση σε ένα ζήτημα που σίγουρα δεν επηρεάζεται μόνο από οικονομικούς παράγοντες…
Στ.Κοτζαμάνης
