Διαλέξτε:1)"Το μνημόνιο είναι η τελευταία μας ευκαιρία…"
Όλα τα πράγματα στη ζωή θέλουν υπομονή, αλλά έχουν και την υπομονή τους.
Και η υπομονή των δυτικών εταίρων μας αλλά κυρίως των δυτικών δανειστών μας χάνεται.
Τα μνημόνια Ι και ΙΙ δεν έχουν σκοπό την άμεση σωτηρία της Ελλάδας, δεν έχουν στόχο την ανάπτυξη στην Ελλάδα, έχουν ως... στόχο όμως τη βιωσιμότητα του χρέους μας, την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, την εξυπηρέτηση του χρέους μας με όρους ευνοϊκότατους σε σχέση με την τρέχουσα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, από τη στιγμή μάλιστα όπου η παγκόσμια οικονομική κρίση μας έβγαλε έξω από τις αγορές. Είναι μονόδρομος το μνημόνιο ΙΙ όπως μονόδρομος είναι και η παραμονή μας στο ευρώ.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση με στόχο την Ελλάδα, και έπειτα την Πορτογαλία, την Ιρλανδία κτλ., έχουμε αναφέρει σε άρθρο μας ότι μπορεί να είναι και το αντίπαλον δέος για τη μη κατάρρευση του αμερικανικού δολαρίου (…της υποτιμητικής κερδοσκοπίας κατά του ευρώ, η οποία στάθηκε αντίβαρο στο πολύ ασθενές νόμισμα που είναι πλέον το δολάριο. Η υποτίμηση του δολαρίου θα φανεί στο άμεσο μέλλον…).
Μπορεί η αυστηρότητα και η μη επιστημονική ερμηνεία των μνημονίων για μέτρα υφεσιακά και αντιαναπτυξιακά να ερμηνεύονται από ύπαρξη τιμωρίας από την πλευρά των δυτικών στην καλοπέραση των Ελλήνων, στην απειθαρχία των Ελλήνων, μπορεί να είναι και απωθημένο της Γερμανίας, μπορεί να είναι επίδειξη ισχύος, μπορεί να είναι μαστίγιο και καρότο, μπορεί να είναι ένας τρόπος επιβολής διαφορετικός από τους 2 παγκόσμιους πολέμους, μπορεί να είναι παραδειγματισμός για να μην κάνουν τα ίδια άλλοι λαοί, μπορεί να είναι για εσωτερική κατανάλωση στα κοινοβούλια των δυτικών λαών, μπορεί, μπορεί, μπορεί…
Το θέμα είναι ότι είναι μονόδρομος. Μέσα στην Ε.Ε. και μέσα στην ΟΝΕ η Ελλάδα θα βρει ευκαιρίες. Η Ευρώπη θα βγάλει ευρωομόλογο, η Ευρώπη θα αναγκαστεί να πάρει μέτρα μετακεϊνσιανά και θα σταματήσει τη μονεταριστική της διακυβέρνηση και τότε η Ελλάδα θα ανασάνει οριστικά. Αλλά θα πρέπει να είναι εντός της ΟΝΕ για να ανασάνει, θα πρέπει να έχει θυσιάσει πράγματα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Η χρεοκοπία και η πιθανότητα χρεοκοπίας είναι υπαρκτή και όχι χάρτινη. Δεν είναι μπλόφα και φυσικά είμαστε από τους αισιόδοξους οικονομολόγους ίσως και γραφικούς που εδώ και 2 - 2,5 χρόνια λέμε ότι η Ελλάδα σίγουρα ΔΕΝ θα χρεοκοπήσει γιατί δεν συμφέρει τους δυτικούς.
Συνεχίζουμε να το λέμε, αλλά λέγαμε ότι φοβόμαστε τα αυτογκόλ της ελληνικής κυβέρνησης και των ελληνικών πολιτικών και ότι φοβόμαστε την αυτοεκπληρούμενη προφητεία που λέγε, λέγε, λέγε θα τη χρεοκοπούσαμε την Ελλάδα και επίσης λέγαμε και για τους Αυτιάδες και τους Λαζοπουλαίους και για όλους τους έγκριτους δημοσιογράφους και οικονομολόγους που τρομολαγνούν και χρεοκοπολαγνούν πάνω στα εκατομμύρια των Ελλήνων που έχουν ως μοναδικό μέσο ενημέρωσης την τηλεόραση και τις εφημερίδες (δείτε το άρθρο στις 12/3/11 με τίτλο Φτάνει πια η τρομολαγνεία & η χρεοκοπολαγνεία!).
Έλεγετο 90% -95% των Έλλήνων και όσοι ασχολούνταν με την Ελλάδα ότι η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει και θα γυρίσει στη δραχμή. Έλεγαν ότι ίσως είναι και καλύτερα να γυρίσουμε στη δραχμή, έλεγαν ότι ήδη έχουμε χρεοκοπήσει και δεν διαφέρει τίποτα αυτό που ζούμε από μια ενδεχόμενη χρεοκοπία. Με όλο το σεβασμό, δεν ξέρουν όλοι αυτοί τι σημαίνει χρεοκοπία.
Έχοντας ζήσει το 1997 στη Βουλγαρία, γνωρίζω ως ένας απλός φοιτητής - υποψήφιος διδάκτορας κάνοντας ως case study τη Βουλγαρία για λογαριασμό βρετανικού πανεπιστημίου τη διδακτορική έρευνά μου και αναγκαστικά βιώνοντας από πρώτο χέρι τι σημαίνει κυριολεκτικά χρεοκοπία. Και να με συγχωρούν όλοι αυτοί οι οικονομολόγοι που ομιλούν για χρεοκοπία της Ελλάδας υπάρχουσας ή μελλοντικής. Όπως ταπεινά θα ήθελα να συμβουλεύσω και όλους τους οικονομολόγους Έλληνες ή μη του εξωτερικού που ομιλούν εύκολα για χρεοκοπία τη Ελλάδας και ότι θα ήταν λύση ελκυστική σε σχέση με αυτό που ζούμε. Ίσως θα ήταν ελκυστικό γι' αυτούς για να επενδύσουν μετά τη χρεοκοπία στην Ελλάδα.
Όπως θα ήθελα να αναφερθώ και στη λύση που κυκλοφορεί για χρεοκοπία της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης ότι θα ήταν ένα ελκυστικό σενάριο γιατί δεν υπάρχει μηχανισμός εξόδου από την ΟΝΕ. Θα έλεγα προς το παρόν πως όντως δεν υπάρχει, όμως με αλλαγή συνθηκών πολύ εύκολα θα βγαίναμε από την Ε.Ε. και αυτομάτως από την ΟΝΕ, αφού μη μέλος της Ε.Ε. δεν μπορεί να είναι της ΟΝΕ. Και ούτε θα ήταν ελκυστικό να είχαμε κάνει στάση πληρωμών εντος της ΟΝΕ και να ήμασταν φίλοι σε μια παρέα και να είχαμε «φάει» τα λεφτά των «κολλητών» μας.
Όλα αυτά είναι θεωρητικά και στην πράξη θα βιώναμε την απομόνωση έστω και εντός της ΟΝΕ. Και τα επιχειρήματα ότι αγαθά αγοράζουν οι επιχειρήσεις και όχι το κράτος, άρα με νόμισμα το συνάλλαγμα του ευρώ τα πράγματα θα ήταν ρόδινα είναι ουτοπία. Γιατί οι επιχειρήσεις ήδη βιώνουν και θα βίωναν ακόμη παραπάνω τη δυσπιστία και θα έπρεπε να πληρώνουν τα πάντα μετρητοίς για να κάνουν εισαγωγές, άρα θα φτάναμε σε αδιέξοδο.
Θα θέλαμε ένα βιβλίο ολόκληρο να γράψουμε ή να αναγνώσουμε για τα άσχημα που έπονται για τη χώρα μας σε σενάριο επιστροφής στη δραχμή, για τα δραματικά της επιστροφής της δραχμής και εδώ δεν θα διαφημίσουμε τα βιβλία μας ή το βιβλίο μας για να εκμεταλλευτούμε την κρίση προς όφελός μας. Ας ξεχάσουμε τη χρεοκοπία και μακάρι να μην τη ζήσουμε ποτέ.
Η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων ή της Ελλάδας δεν λύνεται με μνημόνια, βελτιώνεται σίγουρα, αλλά δημιουργείται και ύφεση, με αποτέλεσμα να χάνονται οι θυσίες. Όμως ήμασταν και είμαστε υπέρ των μνημονίων και της αυστηρής πειθαρχίας, γιατί μόνο έτσι οι δυτικοί θα μας βοηθήσουν με τα νέα δανεικά τους και την ανακύκλωση του χρέους μας για να εξυπηρετήσουμε το χρέος μας, και φυσικά μόνο έτσι θα δείξουν έστω και με ειρωνικό τρόπο την αλληλεγγύη τους.
Είναι μονόδρομος. Και μέσα από τα μνημόνια ας δείξουμε την εργατικότητά μας, ας δείξουμε το φιλότιμό μας και ας δημιουργήσουμε αυτά που δεν κάναμε τα τελευταία 30-40 χρόνια και να αποδείξουμε ότι δεν αξίζαμε τέτοια τιμωρία απλώς και μόνο για να αποδειχθούμε πειραματόζωα και παράδειγμα προς αποφυγή για τους άλλους λαούς. Όμως, θα σωθούμε και δεν θα απομακρυνθούμε από την Ε.Ε. και την ΟΝΕ και εντός της ΟΝΕ θα πετύχουμε πολλά γιατί έπονται σχέδια Μάρσαλ, έπονται προγράμματα ΕΣΠΑ, έπονται μεγάλες επενδύσεις, έπεται κοπή χρήματος, έπεται ευρωομόλογο.
Αξίζει η προσωρινή θυσία γιατί δεν θα διαρκέσει πολύ. Η Ευρώπη και όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει μεγάλο πρόβλημα και όταν θα καταλάβουν ότι το πρόβλημα δεν ήταν η Ελλάδα τότε θα πάρουν τα σωστά μέτρα ανάπτυξης, κοπής χρήματος και έκδοσης ευρωομολόγου (δείτε άρθρο μας στις 18/6/10, όπου τονίσαμε ότι το πρόβλημα άλλων χωρών ήταν και είναι μεγαλύτερο από αυτό της Ελλάδας. Το ίδιο τονίσαμε και στις 26/7/11).
Στο ίδιο μήκος ήταν και το «εύστοχο» άρθρο μας Γιατί "πυροβολούμε" μόνο τα οικονομικά της Ελλάδας; πριν από 2 χρόνια περίπου στις 23/5/2010, στο οποίο τονίζαμε το πρόβλημα του Βελγίου, της Ιρλανδίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας.
Τέλος, εντός της ΟΝΕ σύντομα ή στο μέλλον θα μας δοθούν και «δωράκια» όπως της μείωσης του χρέους μας λόγω της ΕΚΤ (εξόφληση ομολόγων στην αξία αγοράς και όχι στην ονομαστική τους τιμής) στο οποίο είχαμε αναφερθεί εγκαίρως ως πρόταση . Είχαμε αναφερθεί ως πρόταση στις 6/6/11... η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να μας "δωρίσει" κάποια στιγμή τα ομόλογα που έχει αγοράσει στην τρέχουσα αξία στην οποία τα αγόρασε και όχι στην ονομαστική τους αξία (έτσι, 30 - 35 δισ. θα αφαιρεθούν από το συνολικό μας χρέος).
Η ελπίδα μας είναι η ανάπτυξη να έρθει και μέσω χρηματιστηρίου, όταν θα σταθεροποιηθεί το μακροοικονομικό περιβάλλον της Ελλάδας, θα επενδυθούν μεγάλα κεφάλαια από ξένους στο ελληνικό χρηματιστήριο, θα αυξηθούν σημαντικά οι κεφαλαιοποιήσεις των ελληνικών εταιριών, θα ιδιωτικοποιηθούν σε συμφέρουσες τιμές ελληνικές εταιρίες κρατικού χαρακτήρα εισηγμένες στο ελληνικό ΧΑΑ (άρα είμαστε υπέρμαχοι σε ένα πρόγραμμα τύπου ΕΥΡΗΚΑ με ανάπτυξη του ελληνικού χρηματιστήριου), επίσης οι ελληνικές τράπεζες με πολλαπλάσια από τη σημερινή κεφαλαιοποίηση θα μπορούν με αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου να επιστρέψουν τα 30 δισ. στο ελληνικό κράτος λόγω PSI και φυσικά πολλές εταιρίες θα χρηματοδοτήσουν επενδυτικά σχεδία που θα φέρουν ανάπτυξη στην Ελλάδα.
Η ελπίδα μας είναι να έρθουν πολλές και μεγάλες επενδύσεις σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον το οποίο νοσεί, αλλά πρέπει και μπορεί να αλλάξει. Ελπίδα μας είναι ότι θα δημιουργηθούν νέες χιλιάδες θέσεις εργασίας που θα απορροφήσουν τις 500.000 από το 1.000.000 ανέργους μέσα σε βάθος τριετίας - πενταετίας.
Θα κλείσουμε και πάλι με τον ίδιο τρόπο.
Τα καλύτερα έπονται.
Αριστείδης Μπιτζένης
επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών
στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας.
