Όπως ανακάλυψαν οι επιχειρηματίες της δεκαετίας του ’90, το να έχεις στραμμένη πάνω σου την προσοχή πολλών ανθρώπων, δεν σημαίνει αυτόματα πως είναι πρόθυμοι να σου δώσουν τα χρήματά τους.
Tο πρόβλημα του Facebook είναι απλό: από τους εκατομμύρια χρήστες, πόσοι περνούν την ώρα τους στον κόσμο του Facebook;
Την περίοδο της φούσκας των dot.com, από τα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του ’90, οι εταιρείες έλαβαν εκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια εκκίνησης για να προσφέρουν προϊόντα που δεν ήταν ιδιαίτερα καλά –αλλά προσφέρονταν δωρεάν. Οι ... πρωτοπόροι σχεδίαζαν να βγάλουν κέρδος από την μετατροπή του αριθμού των χρηστών σε χρήμα. Το όνειρο των διαφημιστικών εσόδων δεν είχε ακόμη γεννηθεί, οπότε η βασική ιδέα ήταν ότι εάν αυτές οι εταιρείες συγκέντρωναν αρκετούς χρήστες θα μπορούσαν να τους πουλήσουν στο μέλλον τα προϊόντα αυτά. Ωστόσο, δεν υπήρχε πλάνο για να φτάσουν ως εκεί. Χωρίς το «χάρτη» οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες απέτυχαν καθώς τα κεφάλαια εκκίνησης που πυροδότησαν την ανάπτυξή τους στέγνωσαν.
Κάνοντας fast forward έως το 2012, συναντάμε το Facebook που εισήχθη στο χρηματιστήριο διατυμπανίζοντας ότι έχει προσελκύσει 1 δισ. χρήστες και συνεπώς αξίζει εκατοντάδες δισ. δολάρια. Η αρχική αντίδραση στο Facebook, τώρα που έχει διαλυθεί το πέπλο μυστηρίου ήταν απογοητευτική. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στο αλαλούμ της αρχικής δημόσιας εγγραφής αλλά και στην ξαφνική διαπίστωση ότι η «ρευστοποίηση» ενός brand δεν είναι τόσο εύκολη όσο φαίνεται από απόσταση.
Ενώ κρύβονται πολλοί λόγοι πίσω από την ανεπιτυχή IPO του Facebook, ο κυρίαρχος έχει να κάνει με το πώς η εταιρεία «ρευστοποιεί» τους χρήστες της. Όπως ανακάλυψαν οι επιχειρηματίες της δεκαετίας του ’90, το να έχεις στραμμένη πάνω σου την προσοχή πολλών ανθρώπων, δεν σημαίνει αυτόματα πως είναι πρόθυμοι να σου δώσουν τα χρήματά τους. Στην περίπτωση του Facebook και άλλων ιστοσελίδων και κοινωνικής δικτύωσης, η προσδοκία ήταν πως οι καταναλωτές θα ζούσαν σ’ αυτό τον κόσμο και θα εμπιστεύονταν τους διαφημιστές που πληρώνουν πραγματικά μετρητά για να αποκτήσουν πρόσβαση. Στην πραγματικότητα το πρόβλημα του Facebook είναι απλό: από τους εκατομμύρια χρήστες, πόσοι περνούν την ώρα τους στον κόσμο του Facebook; Πολλοί είναι «περαστικοί» -χρήστες που τσεκάρουν τη σελίδα χωρίς πραγματική δέσμευση. Δεν θα με εξέπληττε εάν οι μισοί χρήστες του Facebook ανήκαν σε αυτή την κατηγορία.
Το Facebook αντιμετωπίζει τρία προβλήματα στην προσπάθειά του να δώσει νέα ταυτότητα στο διαδίκτυο ως το μέρος που οι χρήστες ανεβάζουν οικογενειακές φωτογραφίες. Πρώτον, πρέπει να θεωρηθεί ως μία πραγματική εταιρεία με σημαντική πνευματική ιδιοκτησία. Δεύτερον, πρέπει να καταστεί έμπιστος συνεργάτης των καταναλωτών –που αποτελούν το προϊόν του. Τρίτον, το Facebook χρειάζεται να δημιουργήσει μια πλατφόρμα στην οποία ο καταναλωτής θα θέλει να ζει και να εργάζεται. Αυτή θα είναι μια δύσκολη μετάβαση για το Facebook, όπως ακριβώς ήταν για τις εταιρείες του dot.com λιγότερο από δυο δεκαετίες πριν...
Judith Hurwitz
Πηγή businessweek.com
