Δραματικές διαστάσεις αποκτά, μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές, το ενδεχόμενο ενός νέου γύρου ακυβερνησίας ή ενός αδύναμου και ανίσχυρου κυβερνητικού σχήματος την πιο κρίσιμη ώρα για τη χώρα, καθώς αντιμετωπίζει το φάσμα της χρεοκοπίας με «φόντο» τη νέα φάση επιδείνωσης της κρίσης στην Ε.Ε.
Οι ανησυχίες επιτείνονται.... καθώς:
-Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν υπάρχει περίπτωση αυτοδυναμίας και συνεπώς το ενδεχόμενο συνεργασιών προβάλλει ως μονόδρομος.
-Η διαφορά ανάμεσα στη Ν.Δ. και το ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να παραμένει οριακή, τροφοδοτώντας σενάρια πολιτικής αβεβαιότητας, με εναλλασσόμενες τις πιθανότητες για την πρωτιά.
-Τα φαινόμενα αποσύνθεσης της κρατικής μηχανής επιτείνονται ενώ η έλλειψη ρευστότητας οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις και ελλείψεις.
-Η κοινωνία βρίσκεται στα πρόθυρα εκρήξεων, την ώρα που ο νηφάλιος διάλογος παραχωρεί τη θέση του σε θλιβερά κρούσματα τηλεβίας, με πρωταγωνιστή τον εκπρόσωπο της Χρυσής Αυγής.
-Τα σενάρια εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη κλιμακώνονται σε καθημερινή βάση.
Οι επικείμενες δραματικές αλλαγές στην Ευρώπη βρίσκουν την Ελλάδα σε έναν παρατεταμένο προεκλογικό κύκλο, χωρίς ουσιαστική εκπροσώπηση και παρέμβαση στα κέντρα λήψης αποφάσεων, με μια ανίσχυρη υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Κι ενώ η κρισιμότητα των περιστάσεων ενισχύει την ανάγκη για ανάδειξη κυβέρνησης ικανής να διαχειριστεί μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, τα πολιτικά κόμματα πορεύονται προς την κάλπη σε συνθήκες έντονης αντιπαράθεσης, αλληκοκατηγοριών, μικροϋπολογισμών μακριά από την ανάγκη εξεύρεσης ενός κοινού παρονομαστή συναίνεσης.
Η αίσθηση μιας ασύμπτωτης πορείας των κομματικών σχηματισμών μετά τις εκλογές παραμένει κυρίαρχη, παρά τον εξορκισμό από όλες σχεδόν τις πλευρές του αδιεξόδου που προέκυψε από την κάλπη της 6ης Μαΐου. Ο εφιάλτης μιας ανούσιας ανταλλαγής εντολών σχηματισμού κυβέρνησης θα είναι αυτή τη φορά δρόμος χωρίς επιστροφή για τη χώρα.
... και οι άλλοι
Σε ένα οξύ αντιμνημονιακό κρεσέντο επιμένουν οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες», θεωρώντας και αυτοί σίγουροι για το σχηματισμό κυβέρνησης χωρίς όμως αυτούς που υπέγραψαν τα Μνημόνια. Η ΔΗΜ.ΑΡ. εξακολουθεί να υποστηρίζει με τη σειρά της την ανάγκη να κυβερνηθεί ο τόπος, μένει όμως να δοκιμαστεί η συνοχή της από τους «πειρασμούς» και διλήμματα που θα θέσει το πρώτο κόμμα- είτε η Ν.Δ. είτε ο ΣΥΡΙΖΑ. Όσο για τη συμμαχία Μάνου-Τζήμερου, τυχόν είσοδός της στη Βουλή, θα σηματοδοτεί μια ομάδα οκτώ βουλευτών, που μπορεί να παίξει ένα συμπληρωματικό ρόλο στην συνοχή μιας κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής, με προτεραιότητα στις διαρθρωτικές αλλαγές.
Νέα Δημοκρατία
Γραμμή πλεύσης σε άγνωστα νερά
Η νίκη της Ν.Δ. μπορεί να αποδειχτεί πύρρειος, καθώς η αναζήτηση συμμάχων για μια ευρύτερης αποδοχής κυβέρνηση μόνο εύκολη υπόθεση δεν θα είναι. Ήδη ο Α. Σαμαράς μιλώντας προχτές στο διαδίκτυο δήλωσε έτοιμος να συνεργαστεί με όποιο κόμμα δεσμεύεται για παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη και, ταυτόχρονα, επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου. Οι πιθανοί εταίροι δεν κατονομάζονται επισήμως, αλλά η Ντόρα Μπακογιάννη δήλωσε πως αυτοί μπορεί να είναι το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜ.ΑΡ. και «αυτονόητα» όχι ο ΣΥΡΙΖΑ, που θέτει θέμα ακύρωσης του μνημονίου και των εφαρμοστικών νόμων.
Η μετεκλογική στρατηγική της Ν.Δ. αλλά και οι κινήσεις της στις διαβουλεύσεις που θα ακολουθήσουν την εκλογική αναμέτρηση παραμένουν προς το παρόν σε δεύτερο πλάνο, όχι ευδιάκριτα φανερές, καθώς όλη η ενέργεια στη Συγγρού συγκεντρώνεται στην κατάκτηση της πρωτιάς «έστω και μια μία ψήφο διαφορά από το ΣΥΡΙΖΑ», κατά τα λεγόμενα πρωτοκλασάτου στελέχους. Αν όμως προεξοφλείται νίκη με βραχεία κεφαλή ποια θα είναι τα «ατού» της Ν.Δ. για μια ισχυρή κυβέρνηση; Η συμμαχία με το ΠΑΣΟΚ «δεν είναι δεδομένη» κατά τα λεγόμενα του Ευάγγ. Βενιζέλου ενώ και ο Φ. Κουβέλης θέτει γενναίους στόχους επαναδιαπραγμάτευσης μετεκλογικά, που είναι αμφίβολο αν είναι ρεαλιστικοί. Η ίδια η Ν.Δ. θα πρέπει άμεσα να βρει τα ισοδύναμα για τα 18 μέτρα που έχει εξαγγείλει ενώ αδυνατεί να προβάλει πρόσωπα πολιτικά που θα αναλάβουν τις βαριές ευθύνες στα νευραλγικά έστω υπουργεία. Όσο για την επαναδιαπραγμάτευση -που ακόμα δεν έχουν καθοριστεί οι όροι και το πλαίσιο, ο πρόεδρος της Ν.Δ. προτάσσει πλέον την παράταση χρόνου για την εξεύρεση 11,7 δισ. ευρώ της νέας προσαρμογής που απαιτεί η τρόικα.
Κι ενώ η αποστολή αυτή προδιαγράφεται υψηλού ρίσκου και χαμηλής απόδοσης, τα προβλήματα στο εσωτερικό μέτωπο μπορεί να αποδειχτούν παραλυτικά για την όποια κυβερνητική δράση. Στη Συγγρού προεξοφλούν ότι ενδεχόμενη ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση θα έχει ως αποτέλεσμα να μεγαλώσει ο βαθμός δυσκολίας ακόμα και απαραίτητων διαρθρωτικών μέτρων για τη συνέχιση της δανειοδότησης όπως οι αποκρατικοποιήσεις. Η αντιπαράθεση «μνημόνιο αντιμνημόνιο» θα εξακολουθεί να κυριαρχεί-αν στο μεταξύ η χώρα δεν κηρύξει στάση πληρωμών... Ήδη η αναφορά στην ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ από τον πρόεδρο της Ν.Δ. κατά την εξαγγελία των 18 σημείων, προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ στον ΟΣΕ αλλά και της ΔΑΚΕ. Ανήσυχος ο Νίκος Δένδιας από την επανάληψη των γνώριμων σκηνικών, δήλωνε: «Δεν συγκρουστήκαμε είτε με τους συνδικαλιστές που περιγράφετε ακριβώς τώρα είτε με μια σειρά από άλλα κατεστημένα συμφέροντα εν μέρη ανήκοντα και στον δικό μας χώρο. Ερώτημα λοιπόν. Έχουμε πια το περιθώριο να μη συγκρουστούμε; Εάν δεν συγκρουστούμε η χώρα θα καταρρεύσει είτε με Ν.Δ. είτε με ΣΥΡΙΖΑ». Δεν είναι τυχαίο πάντως πως ορισμένα στελέχη της Ν.Δ. όχι μόνο δεν αποκλείουν μια πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εκτιμούν ότι «ίσως αυτό να είναι λυτρωτικό για το πολιτικό σύστημα, καθώς θα οδηγήσει σε αποσάθρωση τις βαρύγδουπες εξαγγελίες του Αλ. Τσίπρα»! Μόνο που «ξεχνούν» ότι σε περίπτωση ήττας της Ν.Δ.-δεύτερης σε ένα βραχύ διάστημα-, θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, με θέματα ηθικής, επανίδρυσης της παράταξης, αλλαγής ηγεσίας και τους δελφίνους ήδη να «ακονίζουν μαχαίρια»...
ΣΥΡΙΖΑ
Ζητούνται εταίροι για ακύρωση του Μνημονίου
Ποια θα είναι η κυβέρνηση σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει πρώτο κόμμα; Ο Αλέξης Τσίπρας-που ήδη βαρύνεται με σοβαρές ευθύνες για την ακυβερνησία του «πρώτου γύρου»- την προπερασμένη Παρασκευή σήκωσε ψηλά τον πήχυ, ορίζοντας ως προϋπόθεση την ακύρωση του Μνημονίου- ένα είδος απαγορευτικού για συμμαχίες με όλα σχεδόν τα κόμματα που κινούνται στη λογική της επαναδιαπραγμάτευσης. Το δίλημμα «Μνημόνιο ή ΣΥΡΙΖΑ» εκφράζει την αντιφατικότητα στη γραμμή του Αλ. Τσίπρα. Ορισμένοι αναλυτές πιθανολογούν πως όσο πλησιάζουν οι εκλογές τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα «βάζει νερό στο κρασί του», ερμηνεύοντας μάλιστα και την ομιλία του προέδρου του κόμματος στους διπλωμάτες των G 20 την περασμένη Τετάρτη. Κορυφαία στελέχη πάντως διαψεύδουν κατηγορηματικά τέτοια ολισθήματα, σε βαθμό που κάνουν την Α. Διαμαντοπούλου να αναρωτιέται «αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να κυβερνήσει ή επιδιώκει με τους μαξιμαλιστικούς στόχους που θέτει, να είναι αξιωματική αντιπολίτευση». Το δίλημμα είναι κρίσιμο- με εξαιρετικά αποδυναμωμένο αυτή τη φορά το σενάριο μιας «αριστερής κυβέρνησης». Το ΠΑΣΟΚ αποκλείεται από την Κουμουνδούρου εξ ορισμού λόγω των «μνημονιακών του αμαρτημάτων».
Το ΚΚΕ δεν ενδίδει στις σειρήνες μιας μετεκλογικής συνεργασίας, επενδύοντας στο να κερδίσει το χαμένο έδαφος από μια πιθανή αδιέξοδη πορεία του ΣΥΡΙΖΑ- και δυστυχώς επενδύοντας στο δίλημμα «αντεπίθεση ή εξαθλίωση»... Αλλά και η ΔΗ.ΜΑΡ. επιμένει στη κόκκινη γραμμή επανδιαπραγμάτευης και όχι ακύρωσης του Μνημονίου. Ο Γρ. Ψαριανός, σε τηλεσυζήτηση υψηλών τόνων την περασμένη Δευτέρα, απαντώντας στο κάλεσμα του Δημ. Παπαδημούλη για συνεργασία, τού θύμιζε τα περί «τσόντας του ΠΑΣΟΚ» και «Καρατζαφέρη της Αριστεράς». «Μας βρίζετε και τώρα ζητάτε συνεργασία;» αναρωτήθηκε. Η δυσκολία του ΣΥΡΙΖΑ να απαντήσει στο ερώτημα με ποιους θα κυβερνήσει, δεν αναιρείται ούτε με τα περί ανοχής ψήφου από τους «Ανεξάρτητους Έλληνες» -οι μόνοι που ζητούν ακύρωση του Μνημονίου- ούτε με την προσδοκία, εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ υπερβεί το όριο των 120 βουλευτών, να έχει έστω την ανοχή του ΚΚΕ και άλλων δυνάμεων ώστε να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας.
Συζητιέται και αυτό στην Κουμουνδούρου, μόνο που δεν απαντιέται έτσι το ερώτημα, με ποια πολιτική ευρύτητα και κοινωνική συνοχή θα επιχειρήσει ακύρωση του μνημονίου και επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής- χωρίς μάλιστα να «ενδίδει» στις εξ ορισμού πιέσεις της τρόικας για αποκρατικοποιήσεις και κρίσιμες διαρθρωτικές αλλαγές, που ο ΣΥΡΙΖΑ εξορκίζει. Και σε μια τέτοια περίπτωση, πού θα βρεθούν τα χρήματα ώστε να καλυφθεί το κενό από τη διακοπή της ευρωχρηματοδότησης; Να γιατί σε ορισμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ελλοχεύει ο φόβος να εκδηλωθεί «συμβάν» και στάση πληρωμών στις μέρες μιας «αριστερής κυβέρνησης»...
ΠΑΣΟΚ
Τόπο στον τρίτο πόλο
Στην πραγματικότητα, Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ συνθέτουν ένα ιδιότυπο «δίπολο» που υπογραμμίζει αυτά που χωρίζουν παρά ενώνουν τους πολίτες. Μια λύση που θα προωθεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας υποστηρίζει ως αντίβαρο στην πόλωση αυτή ο Ευάγγ. Βενιζέλος. Το ΠΑΣΟΚ που έχει δεχτεί βαριά πλήγματα στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση, επιχειρεί να αυτοκαθορίζεται πλέον ως ένας διακριτός τρίτος πόλος στο πολιτικό σύστημα, που όχι μόνο θα αντιστέκεται στις εκατέρωθεν πιέσεις περαιτέρω συρρίκνωσής του αλλά θα επιβάλλεται ως απαραίτητος εγγυητής συνοχής του όποιου κυβερνητικού σχήματος ανακύψει. Αν και η πλατφόρμα του ΠΑΣΟΚ δεν αποκλείει σύμπραξη με τη Ν.Δ.-όχι απαραίτητα με τη συμμετοχή υπουργών από το ΠΑΣΟΚ-, ο Ευάγγ. Βενιζέλος επιμένει να προσδιορίζει τη θέση του στο μέσο του πολιτικού φάσματος, που μπορεί να επιβάλει «και το εύρος και την προοδευτική κεντροαριστερή κατεύθυνση αυτής της συνεργασίας.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιμένει στα έξι σημεία για την επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου-κάτι που αυτόματα εξαιρεί τον ΣΥΡΙΖΑ από τις τυχόν συμμαχίες. Ή μήπως όχι; Ο Ευάγγ. Βενιζέλος τονίζει πως δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες ότι μετά τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει αποποιηθεί των ευθυνών του για το αδιέξοδο στη χώρα, οχυρωμένο στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση έκανε και ο Π. Ευθυμίου, τονίζοντας πως αν ο πολιτικός κόσμος κατορθώσει να συμπτύξει ένα εθνικό μέτωπο επαναδιαπραγμάτευσης, δεν βλέπει το λόγο γιατί να μη συμμετέχει σε αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ ή έστω ένα κομμάτι του, που διατηρεί πιο μετριοπαθή πολιτικό λόγο.