Ελληνικά προϊόντα που... δεν είναι ελληνικά και ασιατικά που... δεν είναι ασιατικά. Αυτή είναι η πραγματικότητα της νέας παγκόσμιας οικονομίας όσο και αν «ακούγεται» αντιφατική.Κι αυτό γιατί εκατοντάδες προϊόντα που φέρουν τη σήμανση «made in Greece» φτιάχνονται με εξαρτήματα που έχουν κατασκευαστεί αλλού και συναρμολογούνται εδώ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα.
Πότε;
Οταν υπάρχει η σήμανση... «assembled in the EU», δηλαδή «συναρμολογημένα στην Ε.Ε.». Σε άλλες όμως επικρατεί πλήρης σύγχυση. Και γιατί αλλού η παραγωγή και αλλού η συναρμολόγηση;
Το μυστικό βρίσκεται στο περιορισμένο κόστος μεταφοράς, στο ευνοϊκό δασμολογικό καθεστώς και όχι μόνο.
Το φαινόμενο έχει λάβει τέτοιες διαστάσεις, που ο Ευρωπαίος επίτροπος, αρμόδιος για θέματα Εμπορίου, Κάρελ ντε Χουχτ, ανακοίνωσε πρόσφατα πως αν μετρηθεί το διμερές εμπορικό ισοζύγιο Ε.Ε. - Κίνας με βάση το πού κατασκευάζονται τα επιμέρους εξαρτήματα κινεζικών προϊόντων και αντιστρόφως, τότε το εμπορικό έλλειμμα της Ε.Ε. με την ασιατική οικονομία (που το 2011 διαμορφώθηκε στα 155,9 δισ. ευρώ) θα εμφανιζόταν μειωμένο κατά 36% ή 50 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο όλης αυτής της τάσης, καθώς κινεζικές ή άλλες ξένες επιχειρήσεις, που κατασκευάζουν προϊόντα στην Κίνα μπορούν να τα συναρμολογήσουν εδώ χωρίς να καταβάλουν υψηλούς δασμούς. Και έτσι, τα εισάγουν και τα εξάγουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ως made ή assembled in the EU. Και όλα αυτά με τις ευλογίες των Βρυξελλών, οι οποίες βλέπουν δικαιολογημένα ευκαιρίες στο διμερές εμπόριο.
Εκτός των δασμολογικών πλεονεκτημάτων όμως υπάρχει κι ένα ακόμα σημαντικό ατού για όσους αξιοποιούν τη συγκεκριμένη δυνατότητα: αυτό του εμπορικού σήματος.
Μέσω της συναρμολόγησης αποκτάται ευρωπαϊκό περίβλημα.
Η άλλη λύση είναι η εξαγορά δυτικών brands. Μόνο που είναι ακριβή. Η περίπτωση της Lenovo, που εξαγόρασε μονάδα της IBM, είναι χαρακτηριστική. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το τελευταίο διάστημα ολοένα και περισσότερες ασιατικές, κυρίως, εταιρείες αναζητούν βιομηχανικές εκτάσεις στο Θριάσιο και στην ευρύτερη περιφέρεια της Δυτικής Αττικής.
Η λειτουργία του σταθμού εμπορευματοκιβωτίων στον Πειραιά από την Cosco και η πρόσφατη σιδηροδρομική του διασύνδεση με το εθνικό και κατ’ επέκταση τα ευρωπαϊκά δίκτυα, ανοίγει διάπλατα αυτό τον δρόμο που ήδη κάποιοι ακολουθούν σε μικρότερη κλίμακα.
Οι ίδιες πληροφορίες θέλουν να δρομολογείται ένα μοντέλο μεταποίησης, το οποίο θα προβλέπει την εισαγωγή εξαρτημάτων ή μερικώς συναρμολογημένων προϊόντων από την Κίνα και αλλού, τη συναρμολόγησή τους σε τελικό προϊόν στην Ελλάδα και την εξαγωγή τους στις ευρωπαϊκές αγορές με τη σχετική σήμανση assembled ή made in the EU.
Ηδη, εργοστάσιο συναρμολόγησης κινεζικών αυτοκινήτων λειτουργεί στη βόρεια Βουλγαρία. Το άνοιξε πριν από δύο χρόνια η κινεζική Great Wall Motor. Τα αυτοκίνητα εισάγονται σε ημι-συναρμολογημένα τμήματα και ολοκληρώνονται στη βουλγαρική γραμμή παραγωγής. Φέρουν δε τη σήμανση «Made in Lovech» από το τοπωνύμιο της βουλγαρικής περιοχής.
Το επιχειρησιακό αυτό πλάνο δεν είναι μόνο κινεζικό. Και ινδικές επιχειρήσεις τεχνολογίας φέρονται να εξετάζουν την προοπτική. Ετσι εξηγείται και το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από τη Βομβάη για τις παραχωρήσεις λιμένων (Θεσσαλονίκης και Βόλου).
Σημειώνεται ότι πριν από λίγες ημέρες κατατέθηκε στο ελληνικό Κοινοβούλιο τροπολογία με την οποία παρέχονται διευκολύνσεις στις ξένες επιχειρήσεις που εισάγουν εμπορεύματα στην Ελλάδα, με στόχο την επανεξαγωγή τους σε άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. και τρίτες χώρες.
Η λογική της παγκόσμιας αλυσίδας προστιθέμενης αξίας (global value chain) έχει κυριαρχήσει στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Ευρωπαίου επιτρόπου Κάρελ ντε Χουχτ για τα κινητά τηλέφωνα Nokia.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του, το 54% των εξαρτημάτων τους είναι κατασκευασμένο εκτός Κίνας, κυρίως στην Ευρώπη, και όμως στις συσκευές αναγράφεται made in China.
Αλλο παράδειγμα είναι τα iphone της αμερικανικής apple, των οποίων μεγάλο μέρος των εξαρτημάτων είναι κατασκευασμένο στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν..
Του Ηλια Γ. Μπελλου
