Κάτι σαν αυτό που σερβίρουν αδιαλείπτως τα μελό τουρκικά σήριαλ.
Και μια και ήρθε η κουβέντα στους Τούρκους, η μετριοπαθής ισλαμιστική κυβέρνηση Ερντογάν ακολούθησε... πριν λίγα χρόνια μία πολιτική ιδιαίτερα φιλική προς το ξένο κεφάλαιο. Ξεπέρασε μεγάλο μέρος των νομικών περιορισμών που δυσκόλευαν τις ξένες επενδύσεις, ενθαρρύνοντας την εξαγορά τουρκικών εταιριών. Εκμεταλλευόμενη ένα ευέλικτο νόμισμα που της επιτρέπει να είναι ανταγωνιστική και βασισμένη σε ένα σχετικά υγιές τραπεζικό σύστημα που αιμοδοτεί με ρευστότητα τον ιδιωτικό τομέα, πέτυχε να προσελκύσει την είσοδο πολυεθνικών στην τουρκική οικονομία με στόχο την εκμετάλλευση της εσωτερικής αγοράς των 80 εκατ. κατοίκων της.
Ας μη ξεχνάμε ότι σε αυτά τα πλαίσια η Εθνική Τράπεζα πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη εξαγορά ελληνικής τράπεζας στο εξωτερικό αγοράζοντας την τουρκική Finansbank, ακολούθησε η Eurobank αποκτώντας την Tekfenbank, ενώ ο όμιλος Υγεία εξαγόρασε τα ιδιωτικά νοσοκομεία Safak. Άλλα από αυτά τα εγχειρήματα δεν περπάτησαν και άλλα σκόνταψαν λόγω ανεπάρκειας κεφαλαιακής ενίσχυσης. Το μονοπάτι όμως το ακολούθησαν και άλλες ελληνικές εταιρείες (Πλαστικά Κρήτης, Ιντραλότ, Χαλκόρ, Τιτάν, Αλουμύλ, Νηρέας, Ευροντρίπ κ.α.) με συνολικές επενδύσεις περίπου 4 δισ. ευρώ.
Τώρα που η Ελλάδα ταλανίζεται από τη βαθύτερη μεταπολεμική κρίση, ενώ η τουρκική οικονομία «τρέχει» με ρυθμούς Κίνας φτάνει για τους γείτονες η ώρα του επενδυτικού ριμπάουντ. Με ζεστά μετρητά. Ήδη παίρνουν ποσοστά στις Ελληνικές μαρίνες, θέλουν να επενδύσουν στη ΣΕΚΑΠ της Ξάνθης και να αγοράσουν προβληματικές ξενοδοχειακές μονάδες στα νησιά του Αιγαίου. Στο κάτω κάτω δεν θα τα πάρουν όλα οι Καταριανοί.
Υπάρχουν βέβαια προβλήματα που αφορούν μια μεγάλη και περίπλοκη γκάμα θεμάτων για τις δύο πλευρές στο Αιγαίο. Το σημαντικό, εν προκειμένω, είναι η οικονομία την οποία προσπαθεί να διαχειριστεί και η διπλωματία χωρίς εθνικιστικές γραφικότητες και εκατέρωθεν μονομέρεια. Καλός ο προβληματισμός και αναγκαίες οι επιφυλάξεις, αλλά η οικονομική προσέγγιση δυο γειτονικών χωρών δεν μπορεί να υπακούει σε εθνικιστική τύφλωση, ρητορική μισαλλοδοξία και μικροπολιτική ωφελιμοθηρία.
Εξάλλου πίσω από τα χαμόγελα, τις χειραψίες και τις φωτογραφίες «σε μια καλή μέρα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις» κρύβονται και αμοιβαία συμφέροντα. Αυτά βέβαια δεν εντοπίζονται στους νέο-οθωμανικούς μεγαλοϊδεατισμούς που σερβίρει στην κοινωνία της μια νεόπλουτη μερίδα της Τουρκικής ελίτ. Ούτε, φυσικά, είναι αποκλειστικό αντικείμενο της μικρόψυχης καχυποψίας εις ανάμνηση περασμένων μεγαλείων μιας εφιαλτικά στενάζουσας οικονομίας, όπως η Ελληνική. Η φάση είναι δυναμική και απαιτεί ρεαλιστικούς στόχους
Εν τούτοις, ο Ερντογάν ο «μεγαλοπρεπής» με την ανατολίτικη αίσθηση ότι έχει το «πάνω χέρι» απευθύνθηκε προς την Ελλάδα με τη φράση « Καζάν-καζάν» που σημαίνει «όλοι κερδισμένοι». Σύμφωνοι, αλλά από το τίποτα δεν είναι κανείς κερδισμένος. Αναπόφευκτα είναι απαραίτητος ένας μπούσουλας επενδυτικής στρατηγικής ώστε η Ελλάδα να αποτελέσει δίοδο του αναμφίβολου οικονομικού δυναμισμού της Τουρκίας προς την Ευρώπη.
Προφανώς, η, από κοινού, επωφελής συνεργασία, στον βαθμό που δεν υπονομεύει κυριαρχικά δικαιώματα, θα αποκαλύψει μερίδιο στα κέρδη των δύο λαών. Όχι μόνο στο οικονομικό, αλλά και στο πολιτικό πεδίο. Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν, αλλά, με όρους τούρκικου σήριαλ, η επενδυτική προσέγγιση των δυο χωρών αποτελεί περισσότερο «Πειρασμό» παρά «Κισμέτ».
Του κ.Δ.Παγαδάκη
