Ελπίδες από τις αγορές εταιρικών ομολόγων,τα κοινοτικά κονδύλια, τις δημόσιες επενδύσειςκαι τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια.Κεφάλαια ύψους 10 δισ. ευρώ απαιτούνται για να πάρει μπροστά η ελληνική οικονομία και να επιστρέψει σε διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Με το εγχώριο τραπεζικό σύστημα όμως να αδυνατεί να ρίξει στην αγορά τα πρόσθετα αυτά κεφάλαια, αναζητούνται...εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης της οικονομίας. Ελπίδες για το 2014 δημιουργούνται από τις αγορές εταιρικών ομολόγων, τα κοινοτικά κονδύλια, αλλά και τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια που έχουν αρχίσει να κοιτάζουν τη χώρα.
Οπως επισημαίνεται στην ενδιάμεση έκθεση νομισματικής πολιτικής που κατέθεσε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος, οι ιδιωτικές επενδύσεις που γίνονται και χρηματοδοτούνται σήμερα αντιστοιχούν μόλις σε 11,2% του ΑΕΠ, ποσοστό που είναι πολύ χαμηλό και το οποίο, όπως επισημαίνεται, θα πρέπει να αυξηθεί σταδιακά στο 16%-18% του ΑΕΠ ώστε να επανέλθει η οικονομία σε διατηρήσιμη αναπτυξιακή τροχιά. Πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ένα κενό χρηματοδότησης που διαμορφώνεται σε 9-12 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση για να μπορέσει η οικονομία να επιστρέψει σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι από πού θα μπορούσαν να προέλθουν τα κεφάλαια αυτά. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, το 2014 θα είναι «χρονιά των εταιρικών ομολόγων». Οπως αναφέρουν, «η ζήτηση για έκδοση εταιρικών ομολόγων αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, ιδιαίτερα αν η χώρα επιστρέψει στις αγορές, κάτι που αναμένεται να συμβεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους». Σύμφωνα όμως με την Τράπεζα της Ελλάδος, για να δοθεί ώθηση στη δημιουργία μιας εγχώριας αγοράς εταιρικών ομολόγων θα πρέπει να αναθεωρηθεί το νομικό πλαίσιο. «Ιδιαίτερη σημασία έχει η ενίσχυση της προστασίας των δικαιωμάτων των ομολογιούχων έναντι της διοίκησης και των μετόχων των εταιρειών» τονίζεται στην έκθεση της κεντρικής τράπεζας.
Πρόσθετη χρηματοδότηση μπορεί να προέλθει και από τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. «Τα private equity funds, με διαθέσιμα κεφάλαια που υπολογίζονται στα 800 δισ. δολάρια, έχουν ήδη τοποθετηθεί σε Ισπανία και Ιταλία και έχουν αρχίσει να βλέπουν και την Ελλάδα» αναφέρει ο κ. Ν. Σταθόπουλος, βασικός μέτοχος και managing partner της BC Partners. Είναι προφανές ότι, αν η χώρα μπορούσε να προσελκύσει ένα μικρό κομμάτι των προς επένδυση κεφαλαίων που έχουν στη διάθεσή τους τα private equity funds, η ώθηση στην ανάκαμψη θα ήταν σημαντική.
Επίσης, όπως τόνισε σε ομιλία του ο κ. Αλ. Τουρκολιάς, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, το 2014 αναμένεται σημαντική ενίσχυση της ρευστότητας από τις δημόσιες επενδύσεις και τα κοινοτικά κονδύλια. «Η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων, η ομαλή υλοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (συμπεριλαμβανομένων των εισροών από ΕΕ και ΕτΕπ), η ομαλοποίηση της χρηματοδοτικής στήριξης από το ΕΤΕΑΝ - με εξασφάλιση και της αναγκαίας συνεισφοράς από ιδιωτική χρηματοδότηση και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα -, σε συνδυασμό με την εξόφληση του υπολοίπου των οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, ισοδυναμούν με "καθαρή" διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία άνω των 10 δισ. ευρώ ως τα τέλη του 2014» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ερχονται επενδύσεις με μακροπρόθεσμο ορίζοντα
«To 2014 η Ελλάδα θα προσελκύσει εκτός από hedge funds και επενδυτικά κεφάλαια μακροπρόθεσμου ορίζοντα» εκτιμά μιλώντας στο «Βήμα της Κυριακής» ο κ. Ν. Σταθόπουλος, βασικός μέτοχος και managing partner της BC Partners, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ιδιωτικών κεφαλαίων (private equity funds) με έδρα την Αγγλία. Ο κ. Σταθόπουλος εν μέσω κρίσης κατάφερε και «σήκωσε» 6,5 δισ. ευρώ τον Φεβρουάριο του 2012 και συνέστησε το επενδυτικό κεφάλαιο BC European Capital IX. Από τότε ως σήμερα έχει πραγματοποιήσει επτά εξαγορές σε Ευρώπη και ΗΠΑ, που μαζί με τη μόχλευση ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ.
«Η βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών και το θετικό πρόσημο που θα έχει το ΑΕΠ της Ελλάδας θα ωθήσουν πολλούς επενδυτές στη χώρα. Είμαι αισιόδοξος ότι θα δούμε μεγάλες συναλλαγές το επόμενο διάστημα. Ηδη οι τράπεζες χρηματοδοτούν ως και τα 2/3 μεγάλων συναλλαγών. Τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια ήταν ιδιαίτερα ενεργά το 2013, κάτι που αναμένεται να διατηρηθεί και το 2013» επισημαίνει ο ίδιος.
Το BC European Capital κατάφερε να βγει νικητής από τον διαγωνισμό για την εξαγορά του παρόχου χρηματοοικονομικών δεδομένων Mergermarket από την Pearson Plc (που ελέγχει τους Financial Times) αντί 450 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του χρέους.
Η Μergermarket ήταν η έβδομη εξαγορά του BC European Capital μέσα σε περίπου δύο χρόνια. Είχαν προηγηθεί η σουηδική Com Hem (καλωδιακή τηλεόραση) αντί 1,8 δισ. ευρώ, η αμερικανική Suddenlink αντί 6,6 δισ. δολαρίων, η επίσης αμερικανική βιομηχανία Hamilton Sundstrand (η εξαγορά έγινε μαζί με την Carlyle Group αντί 3,5 δισ. δολαρίων), η γερμανική φαρμακοβιομηχανία Αenova, η γαλλική Allflex που εξειδικεύεται σε προϊόντα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης εκτρεφόμενων ζώων έναντι 1,3 δισ. ευρώ και ο γερμανικός εκδοτικός ομίλος Springer Science + Business Media με τίμημα 3,3 δισ. ευρώ.
Για τις παραπάνω εξαγορές το BC European Capital IX έχει ξοδέψει το μισό κεφάλαιο από τα 6,5 δισ. ευρώ, καθώς το υπόλοιπο ποσό του κεφαλαίου που χρειάστηκε για τις εξαγορές καλύφθηκε με δανεισμό. Ετσι διαθέτει ακόμη μία δύναμη πυρός πάνω από 3 δισ. ευρώ, που μαζί με τη μόχλευση μπορεί να ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ.
Ανάκαμψη χωρίς δανεισμό
Είναι εφικτή, αλλά πιο αργή σε σχέση με την ύπαρξη πιστωτικής επέκτασης
Μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάκαμψη χωρίς τραπεζικό δανεισμό; Στο εύλογο ερώτημα που προκύπτει από την περιορισμένη δυνατότητα των τραπεζών να δίνουν νέα δάνεια εξαιτίας της μείωσης των καταθέσεων, των μεγάλων καθυστερήσεων στην αποπληρωμή των υφιστάμενων δανείων και της δυσκολίας άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές χρήματος, προσπαθεί να απαντήσει η Τράπεζα της Ελλάδος στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική, που κατατέθηκε στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα.
Οπως αναφέρεται, το φαινόμενο της ανάκαμψης χωρίς τραπεζικό δανεισμό έχει καταγραφεί επανειλημμένα παγκοσμίως και από τη διεθνή εμπειρία προκύπτει ότι είναι εφικτή, πλην όμως είναι πιο αργή σε σχέση με μια ανάκαμψη με πιστωτική επέκταση. Από τη μελέτη του συνόλου των καταγεγραμμένων περιπτώσεων προκύπτει ότι στην ανάκαμψη χωρίς τραπεζικό δανεισμό ο μέσος όρος αύξησης του ΑΕΠ είναι περίπου 30% βραδύτερος σε σύγκριση με τις περιπτώσεις που υποστηρίζονται από αύξηση του τραπεζικού δανεισμού.
Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα ανάκαμψης χωρίς τραπεζικό δανεισμό αναφέρονται η Αργεντινή το 2002, το Μεξικό το 1995 και η Ουρουγουάη το 1985. Πιο πρόσφατες περιπτώσεις, οι οποίες σχετίζονται με τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση, είναι η Ιρλανδία, η Λετονία και η Ισλανδία.
«Τόσο η Ιρλανδία όσο και η Λετονία ανέκαμψαν υποκινούμενες κατ' εξοχήν από την κατακόρυφη αύξηση των εξαγωγών τους, οι οποίες το 2012 έφθασαν σε 108% και 61% του ΑΕΠ, αντιστοίχως» αναφέρουν. Προσθέτουν μάλιστα ότι «στην περίπτωση της Λετονίας, το χαμηλό επίπεδο δημόσιου χρέους επέτρεψε επιπλέον την εφαρμογή λιγότερο περιοριστικής δημοσιονομικής πολιτικής, αμβλύνοντας έτσι σε κάποιο βαθμό την κάμψη της εγχώριας ζήτησης». Οσον αφορά την Ισλανδία σημειώνουν ότι «καταλυτική για την τόνωση των εξαγωγών (59% του ΑΕΠ το 2012) ήταν και η δραστική υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος».
Οι εναλλακτικές πηγές
Ελλείψει τραπεζικού δανεισμού, οι επιχειρήσεις αναζητούν και χρησιμοποιούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης. Ως τέτοιες αναφέρονται:
1. Η άντληση ρευστότητας από τα ίδια κεφάλαια και την καθαρή αποταμίευση των υγιών επιχειρήσεων, δηλαδή η παρακράτηση μεγαλύτερου μέρους των κερδών με την απόδοση μικρότερου μερίσματος στους μετόχους.
2. Η αξιοποίηση της δυνατότητας άντλησης νέων κεφαλαίων από τις κεφαλαιαγορές μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου.
3. Η άντληση ρευστότητας υπό τη μορφή δανειακών κεφαλαίων μέσω της έκδοσης εταιρικών ομολογιακών τίτλων στις διεθνείς χρηματαγορές.
4. Η διεκδίκηση επιπρόσθετων εμπορικών πιστώσεων (trade credit) από τις εταιρείες του εξωτερικού με τις οποίες συναλλάσσονται οι εξαγωγικού προσανατολισμού επιχειρήσεις με μακροχρόνιες και σταθερές εμπορικές συνεργασίες.
5. Η προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων, η οποία συμβάλλει σοβαρά στην ανάκαμψη αλλά και στην αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας, αφού αυτές συνήθως οδηγούν στην εισαγωγή σύγχρονης τεχνογνωσίας και κατευθύνονται σε κλάδους ιδιαίτερα δυναμικούς.
6. Η στοχευμένη φορολογική ελάφρυνση επιλεγμένων κλάδων, για παράδειγμα με εξαγωγικό προσανατολισμό, αφού οδηγεί σε βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας που αυτοί αντιμετωπίζουν.
Από το Βήμα της Κυριακής.
