- Οι κατευθυντήριες οδηγίες για το τεστ Παπανικολάου προκάλεσαν έντονη δημόσια συζήτηση, ωστόσο τα στοιχεία είναι απογοητευτικά: λιγότερο από το 30% των Ελληνίδων υποβάλλεται στην εξέταση σε τακτική βάση.
Eίναι η μόνη αναγνωρισμένη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας εξέταση για την πρόληψη του καρκίνου. Εχει..πατέρα «Ελληνα». Και αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ. Είναι το τεστ Παπανικολάου για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, μία εξέταση που παρά την αποδεδειγμένη αξία του, ένα μικρό ποσοστό των Ελληνίδων (λιγότερο από 30%) κάνει σε τακτική βάση.
Τις τελευταίες ημέρες το τεστ Παπανικολάου έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση στη χώρα μας.
Αιτία είναι οι κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε το υπουργείο Υγείας και ο ΕΟΠΥΥ σύμφωνα με τις οποίες η εξέταση ενδείκνυται σε γυναίκες ηλικίας από 21 έως 65 ετών ανά τριετία, κάτι που ήρθε να ανατρέψει την εδραιωμένη -και λανθασμένη σύμφωνα με τους επιστήμονες- αντίληψη ότι γίνεται με την έναρξη της σεξουαλικής ζωής και σε ετήσια βάση. Οι οδηγίες δεν είναι περιοριστικές για τους γιατρούς. Αλλωστε ο κανονισμός παροχών του ΕΟΠΥΥ προβλέπει την αποζημίωση του τεστ κάθε χρόνο. Ωστόσο όσοι σε τακτική βάση δεν ακολουθούν τις οδηγίες θα ελέγχονται.
«Το τεστ Παπανικολάου είναι άκρως απαραίτητο», τόνισε στην «Κ» ο καθηγητής Κυτταρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Κυτταρολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Διαγνωστικής Κυτταρολογίας στο «Αττικόν» κ. Πέτρος Καρακίτσος εξηγώντας: «Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι η μόνη αναγνωρισμένη εξέταση πρόληψης του καρκίνου. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε προκαρκινωματώδεις αλλοιώσεις, η θεραπεία των οποίων οδηγεί σε πλήρη ίαση. Ολες οι άλλες εξετάσεις όπως μαστογραφία, PSA έχουν ως στόχο να αναγνωρίσουν σε αρχόμενα στάδια τον καρκίνο. Αυτό είναι μία σοβαρή διαφορά του ΠΑΠ τεστ και των άλλων εξετάσεων κι εκεί έγκειται η μεγάλη του αξία και σημασία».
Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι σε χώρες με οργανωμένα προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε γυναίκες που είτε αρνούνται εκ πεποιθήσεως την εξέταση είτε έχουν τεθεί εκτός συστήματος υγείας λόγω κρίσης.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν χαλάρωσε το σχετικό πρόγραμμα και «κόπηκε» η τηλεφωνική υπηρεσία υπενθύμισης της εξέτασης, μέσα σε πέντε χρόνια αυξήθηκε η εμφάνιση κρουσμάτων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Κάθε χρόνο στην Ελλάδα επισήμως αναφέρονται περί τα 600 νέα κρούσματα της νόσου αν και εκτιμάται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι μεγαλύτερος. Ωστόσο μόλις το 25%-30% των γυναικών ελέγχονται συστηματικά με ΠΑΠ τεστ. Η πλειονότητα των γυναικών δεν κάνει την εξέταση γιατί είτε δεν γνωρίζει τι είναι, είτε φοβάται, είτε ακόμα επειδή ντρέπεται.
Ενδεικτικά είναι και τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ: το 2012 πραγματοποιήθηκαν 142.411 τεστ Παπανικολάου σε ασφαλισμένες, συνολικής δαπάνης 948.457 ευρώ. Πέρυσι, έγιναν 187.136 τεστ Παπανικολάου (δαπάνη 1.246.325 ευρώ) και εφέτος έως και τον Αύγουστο 129.820 (864.601 ευρώ).
Σύμφωνα με τον κ. Καρακίτσο, όλες οι γυναίκες άνω του 21ου έτους ηλικίας τους πρέπει να κάνουν τεστ Παπανικολάου.
«Αυτό γίνεται γιατί ο μέσος όρος έναρξης της σεξουαλικής ζωής για τις γυναίκες στον δυτικό κόσμο θεωρείται το 16ο έτος της ηλικίας και το ΠΑΠ τεστ δεν πρέπει να γίνεται αργότερα από τα 7 έτη από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής. Π.χ. στην Ελλάδα εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκα μικρότερη των 29 ετών δεν έχουμε».
Οπως επισημαίνει ο καθηγητής, οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν ψηφιστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ορίζουν ότι θα πρέπει να ξεκινάει στα 25 έτη ο έλεγχος. «Ο ΕΟΠΥΥ συντάχθηκε με την πιο πρόσφατη έκδοση των αμερικανικών οδηγιών που αναφέρει το 21ο έτος. Το θεωρώ πάρα πολύ σωστό». Αναφορικά με τη συχνότητα με την οποία πρέπει να γίνεται το τεστ ο κ. Καρακίτσος σημειώνει «δεν υπάρχει χώρα με πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου που να λέει ότι πρέπει να γίνεται πιο συχνά από τριετία. Αλλά πιστά ανά τριετία».
Η προσπάθεια στην Ελλάδα για την οργάνωση σχετικού προγράμματος, έγινε το φθινόπωρο του 2011 σε 150 δήμους στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τον Καρκίνο. Σε ένα χρόνο είχαν εξεταστεί 50.000 γυναίκες, και σε τουλάχιστον 250 περιπτώσεις πρόλαβαν εγκαίρως την εμφάνιση του καρκίνου.
«Το πρόγραμμα δεν ατόνησε», σημειώνει ο κ. Καρακίτσος, μέλος της Ομάδας Εργασίας του προγράμματος, «απλά αφέθηκε στην φιλοπατρία των Ελλήνων». Οπως αναφέρει ο καθηγητής, «το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο είχε το 2011 ένα βασικό πρόβλημα: τα ασφαλιστικά Ταμεία δεν είχαν αναγνωρίσει επίσημα το ΠΑΠ τεστ για να το αποζημιώνουν.
Αυτό με τον ΕΟΠΥΥ άλλαξε. Ούτε η Ε.Ε. ούτε η τρόικα μπορεί να έρθει σήμερα και να αμφισβητήσει ότι μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε πρόγραμμα πληθυσμιακού ελέγχου για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στην Ελλάδα. Αρκεί να το αποφασίσουμε. Το κόστος για το πρόγραμμα δεν είναι απαγορευτικό. Το σύνολο των γυναικών που πρέπει να κάνουν τεστ Παπανικολάου με βάση την απογραφή είναι 2,5-3 εκατομμύρια, και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες κάθε χρόνο θα κάνουν την εξέταση περίπου ένα εκατομμύριο γυναίκες.
Το κόστος του τεστ είναι περίπου 14 ευρώ, οπότε μιλάμε για ένα κόστος της τάξης το πολύ 14.000.000 ευρώ.
»Αρκεί να το δομήσουμε σωστά. Με την οργάνωση Κέντρων Αναφοράς, πιστοποιημένων Κέντρων Κολποσκόπησης και πιστοποιημένων Παθολογονανατομικών εργαστηρίων. Σύμφωνα με τον κ. Καρακίτσο, με τη σωστή οργάνωση σε 10 χρόνια θα μπορούμε να μειώσουμε κατά τουλάχιστον 70% την εμφάνιση κρουσμάτων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
«Και το αποτέλεσμα είναι πολλαπλασιαστικό. Μία γυναίκα που έχει ξεκινήσει στα 21 τεστ Παπανικολάου πολύ ευκολότερα θα κάνει αυτοεξέταση στον μαστό, θα υποβληθεί στα 40 σε μαστογραφία και θα αποδεχθεί να κάνει κολονοσκόπηση στα 50. Γιατί από μικρή ηλικία έχει μπει στη λογική της πρόληψης. Ετσι με ένα σμπάρο πιάνουμε πολλά, κακά, τρυγόνια».
Πηγή Καθημερινή
