Διανύουμε εβδομάδα κορύφωσης των διαβουλεύσεων για τη διασύνδεση Great Sea Interconnector με το μέτωπο να εστιάζεται πρωτίστως στις ρυθμιστικές εκκρεμότητες που υπάρχουν από κυπριακής πλευράς.
\
Πρόκειται για εκκρεμότητες που παρά την πίεση που ασκείται από ελληνικής πλευράς, συνεχίζουν να υφίστανται απειλώντας τη βιωσιμότητα και κατ᾽ επέκταση την υλοποίηση του κομβικού έργου για την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου. Σε αυτήν την κατεύθυνση, εκτιμάται ότι κατά τις επαφές και τις διαβουλεύσεις που θα γίνουν τις επόμενες ημέρες "θα τεντωθεί το σχοινί όσο δεν παίρνει" προκειμένου να ξεκαθαρίσει οριστικά το τοπίο.
Στο επίκεντρο βρίσκεται βεβαίως το κομβικό ζήτημα της εξασφάλισης της ανάκτησης του κόστους του έργου από την πρώτη μέρα της κατασκευαστικής περιόδου, δηλαδή από τις αρχές του 2025 και όχι από την εμπορική λειτουργία όπως επιδιώκει η ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου).
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την τελευταία τηλεδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων πλευρών (ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ, ΑΔΜΗΕ, Κομισιόν) διαπιστώθηκε εκ νέου ότι η κυπριακή πλευρά συνεχίζει να εμμένει στις θέσεις της, γεγονός που δεν επιτρέπει να υπάρξει σύγκλιση.
Εκτός από το θέμα της ανάκτησης του κόστους, θα πρέπει να σημειωθεί ότι απόσταση υπάρχει και για το ζήτημα της ανάληψης από Κυπριακής πλευράς του γεωπολιτικού ρίσκου που της αναλογεί. Δηλαδή σε περίπτωση που για κάποιο λόγο το έργο ακυρωθεί, χωρίς να ευθύνεται ο διαχειριστής, τότε θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα ανακτηθούν οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί έως τότε. Θα πρέπει να τονιστεί πάντως ότι το έργο έχει εξασφαλίσει διπλωματική ασπίδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία με επιστολή της προς τα εμπλεκόμενα μέρη, αναφέρει ότι η Κομισιόν θα χρησιμοποιήσει όλα τα διπλωματικά μέσα προκειμένου να διασφαλίσει το πρότζεκτ από το γεωπολιτικό ρίσκο. Στην ίδια επιστολή το έργο χαρακτηρίζεται ως υψίστης σημασίας έργο, το οποίο υπενθυμίζεται ότι έχει εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση για έργο κοινού ενδιαφέροντος PCI ύψους 657 εκατ. ευρώ.
Πολλαπλά οφέλη
Η ηλεκτρική διασύνδεση Great Sea Interconnector παρουσιάζει πολλαπλά οφέλη καθώς θα προσφέρει στην Κύπρο αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια, πιο "πράσινο" μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και φθηνότερη ενέργεια για όλους τους Κύπριους καταναλωτές. Σύμφωνα, με τον ΑΔΜΗΕ, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ θα άρει την ενεργειακή απομόνωση του τελευταίου μη διασυνδεδεμένου κράτους της ΕΕ συμβάλλοντας στην επίτευξη των υψηλών στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για διείσδυση ΑΠΕ μέχρι το 2040. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται ήδη όλες οι χώρες της ΕΕ, προχωρώντας σταδιακά στη διασύνδεση των νησιωτικών περιοχών τους τις τελευταίες δεκαετίες.
Ειδικά για το θέμα του κόστους για τους κύπριους καταναλωτές που αναδεικνύεται ως προτεραιότητα εκ μέρους της κυπριακής πλευράς, η σύγκλιση της κυπριακής με την ελληνική αγορά αναμένεται να έχει ευεργετικές επιπτώσεις με σημαντική μείωση των χονδρεμπορικών και λιανικών τιμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές της Κύπρου στη λιανική κυμαίνονται στα επίπεδα των 33 λεπτών όταν στην Ελλάδα έχουν σταθεροποιηθεί στα 15 λεπτά με πτωτική τάση όσο θα αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ.
Τα οφέλη από την υλοποίηση της διασύνδεσης αναδεικνύει και η πρόσφατη μελέτη που διενεργήθηκε από την εταιρεία Exergia σε συνεργασία με το Μετσόβειο Πολυτεχνείο, σύμφωνα με την οποία ένα μέσο νοικοκυριό θα ωφεληθεί ετησίως 425 ευρώ από τη μείωση των τιμών, όφελος υπερδιπλάσιο από την επιβάρυνση κατά τα 5 έτη κατασκευής του έργου (150 ευρώ)./πηγή capital
