.
Του Ν.Κωσταντάρα.
.
Ο«ελληνικός Δεκέμβρης» τείνει να γίνει για την παγκόσμια ύφεση ό,τι ο «γαλλικός Μάης» συμβολίζει για την αφύπνιση τη
ς γενιάς του ’60. Οπου ανεβαίνει η ένταση λόγω οικονομικών δυσπραγιών, κυβερνήσεις φοβούνται μην τους προκύψει καμιά εξέγερση όπως αυτή των νέων της Αθήνας. Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, μάλιστα, φαίνεται να ζει με αυτόν τον εφιάλτη: πρώτα πάγωσε τα σχέδια για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και τώρα σπεύδει να ικανοποιήσει τους εξεγερμένους εργάτες και ανέργους στη μακρινή Γουαδελούπη, για να προλάβει την επέκταση των ταραχών στη Γαλλία.Στην Ελλάδα γνωρίζουμε το περίεργο μείγμα κοινωνικής απειθαρχίας, ανοχής προς τη νεανική βία και κρατικής αφασίας, που συνέπραξαν στην πυρπόληση του κέντρου της πρωτεύουσας και άλλων πόλεων. Το γεγονός ότι η νέα γενιά δεν προσβλέπει σε ρόδινο μέλλον έπαιξε ρόλο αλλά όχι τον κυρίαρχο. Στο εξωτερικό, όμως, οι ταραχές εμφανίστηκαν ως ένα ξέσπασμα οργής και απελπισίας λόγω των οικονομικών δυσκολιών, που από τον Δεκέμβριο όλη η Ευρώπη ανέμενε. Εκτοτε, είδαμε ταραχές, απεργίες και κυβερνητικές κρίσεις σε πολλές χώρες. Τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση της Ισλανδίας έπεσε εν μέσω λαϊκής οργής. Μεγάλες διαδηλώσεις ή απεργίες έγιναν σε Βρετανία, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Λεττονία, Λιθουανία, Μαυροβούνιο και Ρωσία. Σχεδόν πάντα, οι ανταποκρίσεις αναφέρουν τις ταραχές της Αθήνας ως μια πρώιμη εκδήλωση του φαινομένου της κοινωνικής έντασης.
Ενδεικτική του βάθους του φόβου στην Ευρώπη είναι...συνέντευξη κορυφαίου συμβούλου του Σαρκοζί, του Ανρί Γκουενό, στην εφημερίδα Le Monde την Τρίτη, ενώ η Γαλλική Καραϊβική συγκλονιζόταν από βίαιες διαδηλώσεις. «Εάν δεν θεσπίσουμε από κοινού λογικούς κανόνες προστασίας ή και παρέμβασης, εάν μείνουμε εγκλωβισμένοι σε δόγματα, τότε διατρέχουμε τον κίνδυνο να υποστούμε τον πλέον παράλογο προστατευτισμό, τον λαϊκισμό και την ξενοφοβία», είπε ο Γκουενό. «Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τον κίνδυνο αυτό. Κοιτάξτε τι έγινε στην Ισλανδία, κοιτάξτε το ρήγμα που δημιουργήθηκε ανάμεσα στον λαό και την ιθύνουσα τάξη, τους κυβερνώντες! Δείτε τις απεργίες των Βρετανών εργαζομένων στον τομέα της ενέργειας, απεργίες που στρέφονται εναντίον των εποχικών προσλήψεων Ισπανών ή Ιταλών! Δείτε τι έγινε και στην Ελλάδα! Η κρίση αυτή εξαντλεί όλα τα κεφάλαια του εγχειριδίου οικονομικής πρακτικής. Ας πάρουμε τα μέτρα μας, ώστε να μην εξαντληθούν και τα κεφάλαια του εγχειριδίου Ιστορίας». Με άλλα λόγια: εξαντλήσαμε τα όσα ξέρουμε για την οικονομία, τώρα φοβόμαστε ανεξέλεγκτες καταστάσεις στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο (της Ιστορίας, δηλαδή).
Η Γουαδελούπη έχει και ξεχωριστό ενδιαφέρον, στο ότι είναι μέρος της Γαλλίας (διοικητικό διαμέρισμα) το οποίο μπορεί πολύ εύκολα να μεταδώσει την ταραχή στην ίδια τη «μητρόπολη». Μέρος αυτού του κινδύνου είναι ότι η εξέγερση στην Καραϊβική εγείρει και έντονα σημεία φυλετικών διαφορών: η πλειονότητα των μαύρων είναι φτωχοί, ενώ οι πλούσιοι και οι Αρχές είναι, επί το πλείστον, λευκοί. «Μια κλίκα κρατάει την οικονομική εξουσία και κάνει κατάχρηση», είπε βουλευτής της γειτονικής Γουιάνα, η Κριστιάν Τομπιρά, προσθέτοντας ότι δεν απέχει πολύ «από το κοινωνικό απαρτχάιντ». Ενα από τα συνθήματα των απεργών είναι: «Η Γουαδελούπη είναι δική μας, δεν ανήκει σ’ αυτούς», εννοώντας τους λευκούς. Οι απεργοί ζητούν αύξηση 200 ευρώ στον χαμηλότερο μηνιαίο μισθό των 900 ευρώ (ενώ στην Ελλάδα ο κατώτερος μισθός είναι 701 ευρώ).
Πολλές κυβερνήσεις φοβούνται πως οι οικονομικές δυσκολίες θα προκαλέσουν εντάσεις με απρόβλεπτες κοινωνικές εξελίξεις. Τα γεγονότα της Αθήνας έδειξαν τι συμβαίνει όταν μια ομοιογενής κοινωνία δεν μπορεί να εξελιχθεί και να διαχειριστεί τις εντάσεις μέσα της. Η Γουαδελούπη δείχνει πόσο εύκολα βγαίνουν στην επιφάνεια πολύπλοκες κοινωνικές εντάσεις, που μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη οπισθοδρόμηση. Είναι σαφές ότι δεν πρέπει να αφεθεί καμία χώρα να βυθιστεί κάτω από τα προβλήματά της. Το κακό είναι μεταδοτικό. Αυτό θα παίξει ρόλο στην προσπάθεια των δυνατότερων ευρωπαϊκών χωρών να βοηθήσουν τις ασθενέστερες. «Δείτε τι έγινε στην Ελλάδα», θα λένε.
