Την καθημερινή κινητικότητα των απασχολούμενων στην Ελλάδα εξετάζει έρευνα που διενεργήθηκε από το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.Ειδικότερα, όπως αναφέρεται από τις Μαρί-Νοέλ Ντυκέν και Στ. Κακλαμάνη, σύμφωνα με τα δεδομένα της τελευταίας απογραφής πληθυσμού, η κινητικότητα, εκφραζόμενη ως ποσοστό των απασχολουμένων ενός δήμου που εργάζονται σε διαφορετικό δήμο απ' αυτόν που κατοικούν, αφορά περίπου το 27% των εργαζομένων της χώρας, δηλαδή 1,100 εκατ. άτομα!
Στις...περισσότερες περιπτώσεις, η απόσταση που διανύουν είναι σχετικά μικρή δεδομένου ότι, μόνο το 8,5% των απασχολουμένων που μετακινούνται δήλωσε ότι εργάζεται σε δήμο αρκετά απομακρυσμένο από τον τόπο διαμονής του.
Η συστηματική επεξεργασία των δεδομένων σε επίπεδο δήμου δείχνει ότι, η κινητικότητα εκτός των ορίων της περιφέρειας- με εξαίρεση ορισμένους δήμους που βρίσκονται στα όρια δύο περιφερειών - αποτελεί σπάνιο φαινόμενο και αφορά 104.085 εργαζομένους (9,4% της συνολικής κινητικότητας).
Αντίθετα, η αλληλεξάρτηση (εισροές και εκροές) μεταξύ Αττικής και δήμων, σε άμεση εγγύτητα μ' αυτήν, είναι ιδιαίτερα έντονη. Έτσι, διαπιστώνουμε- εξηγούν οι ερευνητές- ότι η κινητικότητα προς την Αττική των διαμενόντων στο νομό Βοιωτίας φτάνει το 21% της συνολικής κινητικότητάς τους (ήτοι επί 100 ατόμων που διαμένουν στη Βοιωτία και εργάζονται εκτός του νομού αυτού, οι 21 απασχολούνται στο νομό Αττικής), ενώ για τους νομούς Κορινθίας και Εύβοιας τα αντίστοιχα ποσοστά είναι της τάξης του 17% και 14%.
Αρκετοί δήμοι της Βοιωτίας, της Εύβοιας και της Κορινθίας παρουσιάζουν πραγματικά υψηλό ποσοστό κινητικότητας προς την Αττική, γεγονός που επιβεβαιώνει την όλο και μεγαλύτερη επέκταση της περιαστικής ζώνης επιρροής της πρωτεύουσας.
Πιο αναλυτικά, όπως αναφέρουν οι παραπάνω καθηγητές, τόσο στο εσωτερικό των περιφερειών όσο και στο εσωτερικό των νομών, η ένταση της κινητικότητας παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις. Αν και στις περιφέρειες των δύο μεγαλύτερων μητροπολιτικών κέντρων της χώρας, η κινητικότητα του πληθυσμού στο πλαίσιο της εργασίας είναι ιδιαίτερα έντονη, στις υπόλοιπες περιφέρειες περιορίζεται σημαντικά.
Ειδικότερα δε, στα νησιά του Αιγαίου, στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη και τη Δυτική Ελλάδα, κάτι που υποδηλώνει μια σχετική αυτονομία των περισσότερων τοπικών αγορών εργασίας των δήμων των τριών αυτών σχετικά απομακρυσμένων περιφερειών.
Ο υψηλότερος βαθμός αυτονομίας των τοπικών αγορών εργασίας εμφανίζεται στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη (91%), όταν για την Αττική και την Κεντρική Μακεδονία, ανέρχεται αντιστοίχως σε 61% και 75%.
Όπως προκύπτει, επίσης, η ένταση της κινητικότητας - σε επίπεδο περιφέρειας - συσχετίζεται άμεσα και με την κατανομή της απασχόλησης κατά περιφέρεια, δηλαδή με το ποσοστό των απασχολούμενων της κάθε περιφέρειας στο σύνολο των απασχολουμένων στη χώρα.
Η ανάλυση επιτρέπει ταυτόχρονα- τονίζουν οι δύο ερευνητές- να αναδείξουμε και τις σημαντικές διακυμάνσεις στο εσωτερικό ορισμένων περιφερειών, τις έντονες δηλαδή διαφορές της έντασης της κινητικότητας μεταξύ των νομών τους.
Το εύρος αυτών των διαφορών μπορεί να προσεγγιστεί μέσω ενός δείκτη, του σταθμισμένου συντελεστή μεταβλητότητας (WCV). Όσο υψηλότερος είναι ο δείκτης αυτός για μια περιφέρεια, τόσο περισσότερο διαφέρει η συμπεριφορά των νομών της ως προς την ένταση της κινητικότητας (τόσο περισσότερο δηλαδή διαφέρει το ποσοστό των καθημερινώς μετακινουμένων εργαζομένων ανάμεσα στους νομούς της), ενώ, αντιθέτως, όσο μικρότερες τιμές λαμβάνει ο δείκτης αυτός τόσο μικρότερη είναι και η απόκλιση μεταξύ των νομών της περιφέρειας αυτής, υποδηλώνοντας έτσι μια τάση σύγκλισης στη συμπεριφορά τους.
Με βάση τους υπολογισμούς, η μεγαλύτερη ανομοιογένεια εντοπίζεται στην Κεντρική Μακεδονία (δείκτης μεταβλητότητας > 45%) και ακολουθούν τα νησιά του Αιγαίου και η Στερεά Ελλάδα η οποία εμφανίζει έντονα χαρακτηριστικά αντίθεσης μεταξύ των νομών που γειτνιάζουν με τον Ν. Αττικής και των πιο απομακρυσμένων Νομών, ενώ η Αττική, με δείκτη μεταβλητότητας <10%,>
