Ένας από τους λόγους που οδηγηθήκαμε στο σημερινό χάος είναι ότι στην Ελλάδα και οι τρεις εξουσίες τελούν εν συγχύσει, ως προς τους ρόλους τους..
Σύμφωνα με τη γενικώς αποδεκτή αρχή της διάκρισης των εξουσιών, η Βουλή ελέγχει την κυβέρνηση και νομοθετεί, ενώ η κυβέρνηση εκτελεί τις αποφάσεις της Βουλής.
Η δικαιοσύνη, από την πλευρά της, διασφαλίζει ότι το Σύνταγμα εφαρμόζεται και ότι ούτε οι πολίτες, αλλά ούτε και οι άλλες δύο.. εξουσίες, παραβαίνουν τους νόμους που οι ίδιες θέσπισαν και ορκίστηκαν να εκτελούν. Όλα αυτά είναι αυτονόητοι κανόνες του δημοκρατικού πολιτεύματος, η τήρηση των οποίων είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την σύναψη του κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ πολιτείας και πολιτών.
Ένας από τους λόγους που οδηγηθήκαμε στο σημερινό χάος είναι ότι στην Ελλάδα και οι τρεις εξουσίες τελούν εν συγχύσει, ως προς τους ρόλους τους: Η δικαιοσύνη έχει απολέσει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας, εξαιτίας των απαράδεκτων καθυστερήσεων που φτάνουν στα όρια της αρνησιδικίας, τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα, τις πολιτικές παρεμβάσεις στον ορισμό της ηγεσίας της, τις αστοχίες και τις παραλείψεις (π.χ. απόδραση Χριστοφοράκου) και τον ακτιβισμό του ΣτΕ. Οι βουλευτές της συμπολίτευσης δεν ελέγχουν την κυβέρνηση, παρά μόνον όταν θεωρούν ότι δεν δικαιώνονται οι προσωπικές τους φιλοδοξίες. Οι ενστάσεις και οι αντιρρήσεις τους πάντοτε “αίρονται” όταν υπουργοποιούνται, υφυπουργοποιούνται, ή, εν πάση περιπτώσει, τους δίνεται ένα “αξίωμα”. Αρκεί να θυμηθεί κανείς ότι η εσωτερική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Καραμανλή προερχόταν αποκλειστικά σχεδόν από πρώην υπουργούς και υφυπουργούς που “ανασχηματίστηκαν”. Και στη σημερινή κυβέρνηση όμως, οι ίδιοι βουλευτές που ψήφισαν το μνημόνιο αντιδρούν στους νόμους που το ίδιο το κείμενο προβλέπει, πιθανότατα επειδή περίμεναν κάτι καλύτερο για τους εαυτούς τους στον ανασχηματισμό του περασμένου Σεπτεμβρίου. Η έννοια της κομματικής πειθαρχίας (άγνωστη σχεδόν σε άλλες δημοκρατίες, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ), έχει εκφυλίσει την κριτική και τον έλεγχο σε μέσο άσκησης πίεσης για την πολιτική αναβάθμιση ενός εκάστου εκ των εκπροσώπων μας στο κοινοβούλιο.
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στην κυβέρνηση (όχι μόνο στην τωρινή, αλλά και στις προηγούμενες). Τα μέλη της φαίνεται να έχουν παρανοήσει τελείως το συνταγματικό τους ρόλο, θεωρώντας ότι το έργο τους τελειώνει με την ψήφιση ενός νόμου, ενώ η αλήθεια είναι ότι μόλις τότε αρχίζει. Έτσι, οι νόμοι ψηφίζονται, αλλά δεν εκτελούνται, διότι ουδείς ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει την εκτέλεσή τους, ή επειδή αποδεικνύονται για διάφορους λόγους ανεφάρμοστοι. Για παράδειγμα, η Βουλή ψήφισε ένα νόμο για την απαγόρευση του καπνίσματος. Η κυβέρνηση όφειλε να τον εφαρμόσει, ή να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να είναι βέβαιη η εφαρμογή του. Και αν το ζήτημα του καπνίσματος είναι δευτερεύον στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, δεν ισχύει το ίδιο και για το νόμο για την απλοποίηση της ίδρυσης και λειτουργίας επιχειρήσεων. Ο σχετικός νόμος έχει ψηφιστεί από το καλοκαίρι, αλλά δεν εφαρμόζεται. Οι λόγοι που επικαλείται η κυβέρνηση (προβλήματα στην ανάπτυξη του απαραίτητου λογισμικού) δεν αφορούν τον πολίτη, ούτε και τις επιχειρήσεις. Ανάλογα προβλήματα επικαλείται η κυβέρνηση και στην πορεία μηχανογράφησης των νοσοκομείων, τα οποία επίσης δεν μας αφορούν.
Γι' αυτό άλλωστε βρίσκονται στις θέσεις τους οι υπουργοί, για να εκτελούν τους νόμους που ψήφισε η Βουλή, να βρίσκουν λύσεις στα προβλήματα εφαρμογής τους και για να αποτιμούν τα αποτελέσματα τους. Ειδάλλως, αν ο νόμος δεν μπορούσε να εφαρμοστεί, ας μην τον πήγαιναν για ψήφιση. Με την σκανδαλώδη αδυναμία τους στο “follow up”, οι ελληνικές κυβερνήσεις (με την εξαίρεση ίσως εκείνης του Σημίτη, ο οποίος έδωσε μαθήματα follow up με το περίφημο μπλοκάκι του), ρεζιλεύουν τους εαυτούς τους, κλονίζουν ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και δίνουν στο εξωτερικό την εικόνα ενός κράτους για γέλια, στο οποίο η ύπαρξη ενός νόμου δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Για ποιο λόγο να εφαρμόσει άλλωστε ένας πολίτης τον νόμο που τον αφορά, όταν η ίδια η κυβέρνηση δεν μπορεί να εφαρμόσει τους νόμους που αφορούν εκείνη;
Μήπως τελικά, αντί για εξεζητημένα μαθήματα “ηγεσίας” από σοφούς του Harvard, ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να φέρει καθηγητές να διδάξουν στους υπουργούς απλά μαθήματα “πολιτικής αγωγής” και συγκεκριμένα τη διάκριση των εξουσιών και τις προβλέψεις του συντάγματος για το ρόλο των κυβερνήσεων; Πολλοί φαίνεται να έχουν ξεχάσει όσα έμαθαν στο σχολείο...
Ν.Μαλεβίτης
reporter