«Ποια» ευρωπαϊκή ενοποίηση;

Ο υπό δημιουργία (μόνιμος) Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θεωρείται ότι «ολοκληρώνει» την ΟΝΕ. Θα δανειοδοτεί κράτη-μέλη που «χάνουν την πρόσβαση στις αγορές για το δανεισμό τους», υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσες..

Στην πρόσφατη Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής δρομολογήθηκε η «επίσημη» πορεία Ε.Ε. και Ευρωζώνης για το 2011 στην τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση και κρίση δημόσιου χρέους.
Η «επίσημη» πορεία προβλέπει δημιουργία του μονίμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας έως το Μάρτιο του...2011, για το 2013, νέα -και εγκυρότερα- stress tests για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, αύξηση κεφαλαίου της ΕΚΤ, κ.ο.κ. Ενώ, μεταξύ των άλλων, μαζί με το ιρλανδικό δάνειο θα ποτισθεί, κατά τι, και η διάρκεια του ελληνικού.

Η Ελλάδα θα μπορέσει, σύμφωνα με τη δήλωση Eurogroup και ECOFIN, να επωφεληθεί την (αναγκαία) επιμήκυνση του «μνημονιακού» δανείου των 110 δισ. ευρώ αξιοποιώντας τη διάρκεια του ιρλανδικού. Οι διαφορές, σημειωτέον, τουλάχιστον όσον αφορά το ΔΝΤ, οφείλονται (και) στην επιλογή διαφορετικών «εργαλείων» - «προγραμμάτων» για κάθε χώρα. Για την Ελλάδα λειτουργεί ένα Stand-by Arrangement που, συνήθως, είναι συντομότερης διάρκειας (12-24 μηνών) με περίοδο αποπληρωμής τα 3½ έως 5 έτη.

Για την Ιρλανδία υιοθετήθηκε η Extended Fund Facility (EFF) που, συνήθως, είναι τριετούς διάρκειας, με δυνατότητα επέκτασης σε 4ο έτος, και μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής μεταξύ 4½ έως 10 ετών. Για την Ελλάδα η διάρκεια επιβαρύνει το υπερφορτωμένο «ληξιάριο» υφιστάμενου δημόσιου χρέους το 2014-2015, ενώ το ευρωπαϊκό μέρος του επιτόκιου είναι υψηλό. Υψηλό είναι και το ευρωπαϊκό μέρος του ιρλανδικού δανείου. Το ευρω-ομόλογο θα ήταν λύση γι' αυτά. Όμως η «επίσημη» πορεία της ευρωζώνης δεν το προβλέπει.

Σημαντικότερο στη Σύνοδο είναι ότι η προδιαγεγραμμένη «επίσημη» πορεία Ε.Ε. και Ευρωζώνης το 2011 δείχνει τι ευρωπαϊκή ενοποίηση (θα) έχουμε. Διότι όλα όσα συμβαίνουν μέσω των «μηχανισμών στήριξης» που υφίστανται, ή έρχονται, αποτελούν, απλά, μία ραγδαία επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης: Μιας νομισματικής ένωσης χωρίς δημοσιονομική ένωση, όπου η «διακρατική» μέθοδος διαμόρφωσης πολιτικής αποκτά πρωτοκαθεδρία και υπερκαθορίζει την «κοινοτική», όπου τα «κεντρικά» κράτη ρυθμίζουν οικονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές στα «περιφερειακά».

Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αποκτούν πρωτεύοντα ρόλο. Οι «ελληνικές» όπως περιγράφονται στην πρόσφατη 2η Έκθεση του ΔΝΤ για το Stand-by Arrangement διεκδικούν ρόλο διεθνούς «προτύπου» (ιδίως εκείνες στους Πίνακες 6, 12, 13, 14 και 20). Ο δε Διευθύνων του (προσωρινού) Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θεωρεί ότι η ΟΝΕ των προσαρμογών έχει ήδη βρει το «πρότυπό» της στην (εκτός ευρώ) Λετονία και ότι οι χώρες του (ευρω)Νότου πρέπει να προχωρήσουν με ανάλογες προσαρμογές και πραγματικές (εσωτερικές) υποτιμήσεις.

Ο υπό δημιουργία (μόνιμος) Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θεωρείται ότι «ολοκληρώνει» την ΟΝΕ. Θα δανειοδοτεί κράτη-μέλη που «χάνουν την πρόσβαση στις αγορές για το δανεισμό τους», υπό αυστηρές προϋποθέσεις (conditionalities): μείωση δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω του 3% του ΑΕΠ, αύξηση φόρων - μείωση δαπανών, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τόνωση -διατήρηση της ανταγωνιστικότητας, μεταρρυθμίσεις αγορών εργασίας και συντάξεων, απελευθέρωση υπηρεσιών και επαγγελμάτων, περιορισμό δημόσιου τομέα και δημοσίων επιχειρήσεων.
Χρήστος Α. Ιωάννου