Ισπανία και η Ιταλία οφείλουν 2,5 τρισ. ευρώ! Αν αίφνης οι αγορές θέσουν στο στόχαστρο το Βέλγιο και τη Γαλλία;"Γράφει ο Economist:
"Τόσο βαριά, τόσο απειλητική, τόσο ανεξέλεγκτη έχει γίνει η κρίση του ευρώ που ακόμα και οι συζητήσεις περί διάσωσης πυροδοτούν αυξανόμενο πυρετό. Οι επενδυτές έχουν καταλάβει πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες μοιάζουν απρόθυμοι να κάνουν αρκετά. Ομως.. αν οι πολιτικοί δεν δράσουν τάχιστα ώστε να πείσουν τον κόσμο πως η επιθυμία τους να σώσουν το ευρώ είναι μεγαλύτερη από την ικανότητα των αγορών να στοιχηματίσουν εναντίον του, το κοινό νόμισμα θα καταρρεύσει. Και υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν κινδυνεύει μόνο το ευρώ, αλλά και το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η ευρωστία της παγκόσμιας οικονομίας.
Μια διάσωση θα πρέπει να κάνει γρήγορα τέσσερα πράγματα. Πρώτον, να ξεκαθαρίσει ποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θεωρούνται αφερέγγυες και ποιες όχι, προσφέροντας απεριόριστη στήριξη στις φερέγγυες αλλά αναδιαρθρώνοντας το χρέος εκείνων που δεν θα μπορέσουν ποτέ να το εξοφλήσουν. Δεύτερον, να στηρίξει τις ευρωπαϊκές τράπεζες ώστε να αντέξουν την πτώχευση ενός κράτους. Τρίτον, να στρέψει τη μακροοικονομική ατζέντα της Ευρωζώνης από την εμμονή στις δημοσιονομικές περικοπές στην αναπτυξιακή ατζέντα. Και τέλος, να ξεκινήσει τη διαδικασία σχεδιασμού ενός νέου συστήματος που θα εμποδίσει τη δημιουργία τέτοιου χάους στο μέλλον.
Το τέταρτο θα χρειαστεί πολύ χρόνο για να ολοκληρωθεί. Θα αφορά νέες συνθήκες και έγκριση από κοινοβούλια και ψηφοφόρους. Τα υπόλοιπα πρέπει να αποφασιστούν τάχιστα (σε ένα Σαββατοκύριακο, όταν οι αγορές θα είναι κλειστές) με σαφή στόχο να δράσουν μαζί οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και η ΕΚΤ για να δώσουν τέλος στον σημερινό φαύλο κύκλο πανικού, όπου η αδυναμία των κρατικών οικονομικών, το εύθραυστο των τραπεζών και οι φόβοι για την ανάπτυξη αλληλοτροφοδοτούνται.
Προς το παρόν, η αντίδραση της Ευρωζώνης στηρίχθηκε υπερβολικά σε δύο πράγματα: τη λιτότητα και την προσποίηση. Η δραστική μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων υπήρξε προτεραιότητα, εξ ου και οι αυξήσεις φόρων και οι περικοπές δαπανών. Ομως, η συλλογική τεράστια δημοσιονομική συρρίκνωση είναι καταστροφική. Οδηγώντας τις εξασθενημένες οικονομίες στην ύφεση απλώς αυξάνει τους φόβους τόσο για τα κρατικά χρέη όσο και για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Και μόνες τους οι δημοσιονομικές περικοπές δεν αντιμετωπίζουν την πραγματική αιτία του προβλήματος, που είναι η απώλεια αξιοπιστίας.
Τίποτα δεν θα λειτουργήσει αν οι Ευρωπαίοι δεν δημιουργήσουν αντιπυρική ζώνη γύρω από τις φερέγγυες κυβερνήσεις. Η Ισπανία και η Ιταλία οφείλουν 2,5 τρισ. ευρώ. Αν αίφνης οι αγορές θέσουν στο στόχαστρο το Βέλγιο και τη Γαλλία; Η ΕΚΤ πρέπει να δηλώσει ότι στηρίζει το κυβερνητικό χρέος όλων των φερέγγυων χωρών και είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει απεριόριστους πόρους για να καθησυχάσει τον πανικό των αγορών. Ομως ακόμα και αυτό είναι τεράστιο βήμα. Οι Γερμανοί αξιωματούχοι της ΕΚΤ παραιτούνται στο πλαίσιο διαμαρτυρίας έστω και για το περιορισμένο σημερινό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Φοβούνται όχι μόνο πως ένας τόσο νεαρός θεσμός κινδυνεύει με απώλεια αξιοπιστίας αλλά και πως η ΕΚΤ μπορεί να εμπλακεί στις πολιτικές αποφάσεις. Αμφότεροι οι κίνδυνοι είναι πραγματικοί, όμως ωχριούν μπροστά στην ανάγκη να αποφευχθεί η καταστροφή.
