«Περισσότερος χρόνος, περισσότερα λεφτά, ευνοϊκότεροι όροι», η συνταγή για άρση του αδιεξόδου.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προσπαθεί να επιβάλει στους κατόχους ελληνικών ομολόγων PSI με χαμηλό επιτόκιο. Ζητά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, να μετάσχει στην... αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Και από την Άνγκελα Μέρκελ, να συμφωνήσει σε μεγαλύτερο δανεισμό προς την Ελλάδα. Μα τι συμβαίνει στην Ουάσιγκτον; Πώς γίνεται να έρχονται από το οχυρό του νεοφιλελευθερισμού οι πιο ευνοϊκές προτάσεις, για τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης;
H εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις για το PSI προκλήθηκε κυρίως, λόγω της άρνησης των ιδιωτών πιστωτών, να αποδεχθούν χαμηλότερα του 5% επιτόκια. Διεθνή ειδησεογραφικά δίκτυα μετέδωσαν ότι η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ πρότεινε 3,5%-4%.
Ενώ η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ επέμενε στο 2%, με το επιχείρημα ότι διαφορετικά δεν θα γίνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Νωρίτερα, είχε υποδείξει μεγαλύτερο του 50% «κούρεμα» ή, διαφορετικά, υψηλότερο ποσό δανεισμού, πέραν των 130 δισ. ευρώ που «κλείδωσαν» στη Σύνοδο Κορυφής της 26ης Οκτωβρίου.
Η συνταγή του ΔΝΤ για την άρση του ελληνικού αδιεξόδου είναι «περισσότερος χρόνος, περισσότερα λεφτά, ευνοϊκότεροι όροι αποπληρωμής». Με άλλα λόγια, το Ταμείο προτείνει ό,τι εύχεται η ελληνική πλευρά. Και η αιτία δεν βρίσκεται σε ανομολόγητα φιλελληνικά αισθήματα, αλλά στον τεχνοκρατικό ρεαλισμό.
Ενδεδειγμένη λύση
Εδώ και μήνες, οι εμπειρογνώμονες του Ταμείου, που ασχολούνται με το ελληνικό ζήτημα, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα που ακολουθείται «δεν βγαίνει». Μάλιστα, ένας από τους αρχιτέκτονες του πρώτου μνημονίου, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν, έχει δεχθεί κριτική από προϊσταμένους και συναδέλφους του για έλλειψη διορατικότητας και ανεπεξέργαστες προτάσεις.
Η φιλοσοφία του οργανισμού είναι ότι δεν πετάει λεφτά σε βαρέλι χωρίς πάτο. Με άλλα λόγια, δεν θέλει να συμμετέχει σε προσπάθειες, των οποίων η αποτυχία είναι προδιαγεγραμμένη. Η κυρία Κριστίν Λαγκάρντ έχει μεταφέρει στους Ευρωπαίους συνομιλητές της, και στον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο, την άποψη ότι ακόμη και η πλήρης εφαρμογή των αποφάσεων της 26ης Οκτωβρίου δεν θα είναι αρκετή, για να βγάλει ο ναυαγός το κεφάλι του πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Για τον λόγο αυτό, πρότεινε είτε μεγαλύτερο κούρεμα, είτε μεγαλύτερο δάνειο, έχοντας στον χαρτοφύλακά της εκτιμήσεις κατά τις οποίες: χρειάζονται επιπλέον 20 δισ. ευρώ, είτε με τον έναν (μέσω της χρηματοδότησης) είτε με τον άλλο (μέσω της αναδιάρθρωσης) τρόπο. Η άποψη αυτή σόκαρε αρχικά τους Ευρωπαίους εταίρους, αλλά στη συνέχεια άρχισε να κερδίζει έδαφος και να εξετάζεται σοβαρά ακόμη και από το Βερολίνο. Αλλά ούτε στο σημείο αυτό σταματούν οι πρωτοβουλίες του ΔΝΤ, υπέρ μιας λύσης του ελληνικού προβλήματος, με καρότο σε ποσότητες ανάλογες του μαστιγίου.
Η Κριστίν Λαγκάρντ δίνει μάχη στο παρασκήνιο για τη μείζονα παρέμβαση, τη συμμετοχή της ΕΚΤ στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ο μεγαλύτερος κάτοχος ελληνικών κρατικών ομολόγων, με την -ονομαστική- αξία των τίτλων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της να ανέρχεται, σύμφωνα με έγκυρες εκτιμήσεις, σε 45 με 50 δισ. ευρώ. Οι επιτελείς της αρνούνται πεισματικά να πάρουν μέρος στο «κούρεμα», με τον φόβο ότι, σε μια τέτοια περίπτωση, θα πάρουν σειρά και άλλες προβληματικές χώρες, για την υποστήριξη των οποίων έχουν γίνει μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων από τη Φρανκφούρτη.
Φοβού το φιάσκο
Το ΔΝΤ επιμένει, αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της ύφεσης στην ελληνική προσπάθεια παραγωγής πρωτογενών πλεονασμάτων και διαπιστώνοντας ότι αν δεν φύγει μεγάλο μέρος του χρέους από την πλάτη του ελληνικού λαού, μεσοπρόθεσμα δεν θα υπάρξει σωτηρία. Άρα και οι δανειστές θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα τεράστιο φιάσκο. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ΔΝΤ αντιμετωπίζει με επιείκεια την ελληνική διαχειριστική ανεπάρκεια και τη μεταρρυθμιστική δυστοκία. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κα Λαγκάρντ έχει εκφράσει στον κ. Παπαδήμο απευθείας τη μεγάλη απογοήτευσή της για τις ελληνικές επιδόσεις, χωρίς να κρύβει τις αμφιβολίες της, για τις πραγματικές δυνατότητες βελτίωσης στην εφαρμογή του προγράμματος.
Οι θέσεις της πρώην υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Σαρκοζί δεν απέχουν από εκείνες που διατύπωνε, από το ξέσπασμα της κρίσης, ο προκάτοχός της Σοσιαλιστής Ντομινίκ Στρος Καν. Ο πολιτικός που θα γινόταν πρόεδρος της Γαλλίας, αν δεν υπέκυπτε στον πειρασμό μιας γρήγορης ερωτικής πράξης, στο Σοφιτέλ της Νέας Υόρκης, είχε από την αρχή ταχθεί υπέρ της διαμόρφωσης ισχυρών αμυντικών μηχανισμών στην Ευρωζώνη, όπως είναι το ευρωομόλογο και η λειτουργία της ΕΚΤ ως δανειστή εκτάκτου ανάγκης.
Η προσέγγισή του δεν κυριάρχησε μεταξύ των δανειστών. Και συνέβη το παράδοξο, να παράγει η Κομισιόν περισσότερο νεοφιλελευθερισμό από το ΔΝΤ. Υπουργοί που συνομιλούσαν με τους εκπροσώπους της τρόικας, από την ώρα της υπαγωγής της χώρας στον μηχανισμό στήριξης, υποστηρίζουν ότι συνήθως ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ ήταν πιο ήπιος από τον εκπρόσωπο της Επιτροπής. Ο οποίος, άλλωστε, φέρεται να έθεσε το ερώτημα πίσω από κλειστές πόρτες «αν η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να πουλήσει νησιά».
Αγγ.Σπανού
