«Η λιτότητα από μόνη της δεν μπορεί να γιατρέψει τις ανεπτυγμένες οικονομίες, που ασθενούν». Κανείς θα περίμενε να ακούσει μια τέτοια διαπίστωση από τα χείλη του Αντώνη Σαμαρά, του υποψηφίου Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ ή τέλος πάντων από κάποια άλλη ευρωπαϊκή φωνή, αντιπολιτευτική προς τις κυβερνήσεις που έως τώρα εφάρμοζαν τη γερμανική συνταγή της λιτότητας.Και όμως...
Η παραδοχή ανήκει στους ίδιους τους εμπνευστές αυτής της συνταγής, τους αξιωματούχους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου!
Ακόμα και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές των.. προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής αναγνωρίζουν τώρα ότι η λιτότητα σκοτώνει τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Οι πρεσβευτές της δημοσιονομικής πειθαρχίας παραδέχονται, έστω και αργά, ότι η τυφλή εμμονή τους με τα ελλείμματα και τις περικοπές εξελίσσεται σε μια επικίνδυνη, σχεδόν αυτοκτονική πολιτική για την Ευρώπη.
Το ΔΝΤ ήταν εκείνο που εισήγαγε στην Ευρωζώνη τις ίδιες συνταγές του αδιεξόδου που είχε εφαρμόσει νωρίτερα και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Κατόπιν, βέβαια, της γερμανικής πρόσκλησης, αφού η Άνγκελα Μέρκελ επέμενε από το πρώτο κιόλας πακέτο διάσωσης, αυτό της Ελλάδας, ότι η Ευρώπη χρειάζεται την τεχνογνωσία ενός οργανισμού που έχει εμπειρία στην αντιμετώπιση ανάλογων κρίσεων. Τώρα, το ίδιο του ΔΝΤ προειδοποιεί κατά των «υπερβολικών» περικοπών. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εφαρμόσουν σταδιακά τα μέτρα για τη μείωση των ελλειμμάτων τους. Να εφαρμόσουν μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις, και όχι βιαστικές περικοπές που στοχεύουν σε άμεσα δημοσιονομικά αποτελέσματα, αλλά προκαλούν μεγαλύτερη ζημιά, ανέφερε η εαρινή έκθεση του ΔΝΤ για την παγκόσμια οικονομία. Η αμηχανία των ειδικών του μπροστά στην αναποτελεσματικότητα των όσων πρεσβεύουν είναι έκδηλη: «Η εξασθένιση των οικονομικών προοπτικών φέρνει τους χαράσσοντες την πολιτική σε μία ευαίσθητη θέση. Εάν η δημοσιονομική προσαρμογή είναι πολύ λίγη, αυτό μπορεί να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές, όμως, εάν είναι υπερβολικά πολλή, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να υπονομευτεί η ανάκαμψη, κάτι που πάλι θα προκαλούσε ανησυχία στις αγορές».
Το ΔΝΤ και οι υπόλοιποι υπερασπιστές της λιτότητας δεν μπορούν παρά να παραδεχτούν ότι η συνταγή τους δεν φέρνει τα αποτελέσματα που διαφήμιζαν, καθώς ακόμα και ο μεγάλος μεταρρυθμιστής Μάριο Μόντι, που κέρδισε και πάλι τη χαμένη αξιοπιστία και την τιμή της Ιταλίας, αποφασίζει να παρεκκλίνει από τις προσταγές των Ευρωπαίων. Ο τεχνοκράτης πρωθυπουργός κέρδισε τα εύσημα των ξένων για το ύψους 20 δισ. ευρώ πρόγραμμα προσαρμογής του και βρέθηκε σε ευθεία σύγκρουση με τα πανίσχυρα ιταλικά συνδικάτα στην προσπάθειά του να το εφαρμόσει. Όμως, αντιμέτωπος με τις επώδυνες επιπτώσεις του προγράμματος αυτού, τις εντεινόμενες αντιδράσεις αλλά και ένα κύμα αυτοκτονιών, αποφάσισε να μετατοπίσει το κέντρο βάρους του προγράμματός του από τη λιτότητα στην ανάπτυξη. Μετέθεσε κατά ένα χρόνο το στόχο του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, στην προσπάθειά του να αποφύγει την περαιτέρω ζημιά στους δυνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης της ιταλικής οικονομίας.
Πλέον, ο Μόντι δεσμεύεται για την επίτευξη ισοσκελισμένου προϋπολογισμού το 2014, αν και το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο στόχος δεν θα επιτευχθεί παρά το 2017. Υπενθυμίζεται ότι και η Ισπανία, η οποία επίσης κερδίζει τα εύσημα των υπόλοιπων Ευρωπαίων για τις δημοσιονομικές της προσπάθειες, αναγκάστηκε να κατεβάσει τον πήχυ σε ό,τι αφορά τους στόχους της για το έλλειμμα. Και σε αυτή την περίπτωση, τα μέτρα λιτότητας δεν φαίνεται να επιτυγχάνουν το επιθυμητό δημοσιονομικό αποτέλεσμα ή έστω να προστατεύουν τη χώρα απέναντι στις δυνάμεις των αγορών.
Κορ.Σαμάρκου
