Οσο προχωρούν οι ανασκαφές, τόσο πιο κοντά έρχεται η λύση του μεγάλου μυστικού του τάφου. Αλίμονο, όμως.
Ενα μυστικό που -κατά πάσα πιθανότητα- βρίσκεται καλά κρυμμένο σε κάποιο υπόγειο θάλαμο.
Μάλιστα, τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι ο μοναδικός αυτός μακεδονικός τάφος μοιάζει με τούνελ ορυχείου, γεγονός που... καθιστά το εγχείρημα της εξερεύνησής του ακόμη πιο περίπλοκο και απαιτητικό. Προς το παρόν, οι αρχαιολόγοι που εργάζονται στις ανασκαφές της Αμφίπολης εστιάζουν την προσοχή τους στις πανέμορφες Καρυάτιδες αλλά και στον -όπως όλα δείχνουν- υπόγειο τέταρτο θάλαμο του τάφου. Οι Κόρες που βρέθηκαν σε εξαιρετική κατάσταση, μελετώνται ενδελεχώς προκειμένου να διαπιστωθεί η ηλικία τους και να «σφραγιστεί» έτσι και η ηλικία του μνημείου, η οποία από τους περισσότερους αρχαιολόγους έχει χρονολογηθεί στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
Σε κάθε περίπτωση, η τεχνοτροπία που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των Καρυάτιδων, το λεγόμενο «ελληνικό πόδι» τους (το δεύτερο δάχτυλο του ποδιού τους είναι μεγαλύτερο από το πρώτο και τα υπόλοιπα ακολουθούν όντας το ένα μικρότερο από το άλλο μέχρι το τελευταίο) καθώς και τα βάθρα πάνω στα οποία βρίσκονται, αναμένεται ότι θα «μιλήσουν» για τη χρονολογία του τάφου. Και, βέβαια, το κύριο μέλημα είναι να βρεθεί ο νεκρικός θάλαμος και τα κτερίσματα του νεκρού, εφόσον φυσικά ο τάφος δεν έχει συληθεί. Αν και πλέον οι αρχαιολόγοι είναι αρκετά αισιόδοξοι ότι οι τυμβωρύχοι που προσπάθησαν στο παρελθόν να μπουν στο εσωτερικό του τάφου αποθαρρύνθηκαν: Πριν από τον τέταρτο θάλαμο, έσπασαν τον τοίχο σφράγισης, είδαν τα χώματα και απογοητεύτηκαν εγκαταλείποντας την προσπάθειά τους.
Πάντως, εικασίες μπορούν να γίνουν και για το ποιος τελικά θα μπορούσε να είναι ο αρχιτέκτονας ενός τόσο σπουδαίου μνημείου. Μια πρώτη εκτίμηση αναφέρει ότι θα μπορούσε να είναι ο Δεινοκράτης, εξαιτίας της πολυπλοκότητας και του πλούτου που χαρακτηρίζει τα έργα του. Για την Ιστορία, ο Δεινοκράτης ο Ρόδιος (περίπου 4ο αι. π.Χ.) ήταν αρχιτέκτονας και τεχνικός σύμβουλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Γνωστός για πολλά έργα, όπως για τον σχεδιασμό της πόλης της Αλεξάνδρειας, τη νεκρική πυρά του Ηφαιστίωνα και την ανακατασκευή του Ναού της Αρτέμιδας της Εφέσου, ο Δεινοκράτης εργάστηκε για τη δημιουργία ταφικού μνημείου και για τον πατέρα του Αλέξανδρου, Φίλιππο Β', το οποίο όμως δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Σχεδίασε, επίσης, αρκετές πόλεις και ναούς όπως των Δελφών και της Δήλου. Οπως φαίνεται καθαρά ο Τύμβος επιφυλάσσει ακόμη πολλά μυστικά που περιμένουν την αρχαιολογική σκαπάνη να τα αποκαλύψει. Με βάση τα αποτελέσματα της σεισμικής τομογραφίας δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει το γεγονός ότι αποτυπώνονται σκιές που προδιαθέτουν τη φαντασία για εντυπωσιακά οικοδομήματα θαμμένα κάτω από τον λόφο. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί από την ανασκαφή είναι αν όλα αυτά που φαίνονται στην αποτύπωση είναι μέρος του ταφικού μνημείου που γίνεται τώρα η ανασκαφή ή ανεξάρτητες κατασκευές εντός του τύμβου - κάτι που σημαίνει και άλλα ταφικά μνημεία!
Στο μεταξύ, με αφορμή τη σημασία της αρχαιολογικής ανασκαφής του τύμβου της Αμφίπολης δημοσιεύονται, σε χθεσινό άρθρο της ιταλικής εφημερίδα «Λα Στάμπα», δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού Κωνσταντίνου Τασούλα. Το άρθρο τιτλοφορείται «το μέλλον της Ελλάδας ξεκινά και πάλι από έναν τύμβο» με αναφορά στην πορεία των ανασκαφών της Αμφίπολης. «Η αρχαιολογική ομάδα της οποίας ηγείται η Αικατερίνη Περιστέρη εφαρμόζει την επιστημονική δεοντολογία και ενημερώνει τους Ελληνες αλλά και το διεθνές κοινό, σχετικά με την πρόοδο της όλης έρευνας», τονίζει ο υπουργός Πολιτισμού, προσθέτοντας ότι «δεν πρόκειται μόνο για άσκηση γνώσης αλλά και υπομονής»...
Του κ.Γ.Βαϊλάκη
