Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να αντιμετωπίσει μια χώρα που δεν μπορεί να τυπώσει χρήμα τη χρηματοδότηση του ελλείμματος. Όμως, η παράλληλη κυκλοφορία ενός άλλου νομίσματος δεν είναι πανάκεια...
Η ιδέα της συνύπαρξης δύο νομισμάτων σε μια χώρα δεν είναι κάτι καινούργιο.
Ο Λένιν εισήγαγε ένα νέο μετατρέψιμο νόμισμα υποστηριζόμενο από τον χρυσό, το chervonets, την περίοδο 1922-1924, σε μια προσπάθεια σταθεροποίησης του... sovznac (ρούβλι) που ήταν το κυκλοφορούν νόμισμα μέχρι τότε.
Όμως, σε άλλες περιπτώσεις, το δεύτερο νόμισμα ήταν ομόλογα ή IOUs (χρεόγραφα αναγνώρισης οφειλής), τα οποία δεν έχουν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά με το χρήμα.
Η άσχημη δημοσιονομική κατάσταση της πολιτείας της Καλιφόρνιας την ανάγκασε να πληρώσει με IOUs για δύο μήνες κάπου 100.000 υπαλλήλους της καθώς και άλλους λόγω έλλειψης ρευστού το 1992.
H ίδια πολιτεία αναγκάστηκε να επαναλάβει το ίδιο εγχείρημα, αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα, π.χ. με τις επιστροφές φόρων, το 2009.
Περιφέρειες της Αργεντινής, όπως εκείνη του Μπουένος Άιρες, εξέδωσαν χρεόγραφα, ονόματι patacones και lecops, για να κάνουν πληρωμές λόγω έλλειψης ρευστού πριν από τη χρεοκοπία του 2001.
Το ζήτημα της πληρωμής ενός μέρους των υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου προς τρίτους μέσω της τύπωσης IOUs σε περίπτωση όπου σταματήσει η χρηματοδότηση των πρωτογενών δαπανών της γενικής κυβέρνησης από την τρόικα έθεσαν χθες οι αναλυτές της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank (D.B.).
Οι αναλυτές κατέληξαν σε αυτήν την πρόταση προσπαθώντας να βρουν μια λύση στο ελληνικό παράδοξο που θέλει το 80% περίπου του λαού να επιθυμεί την παραμονή στο ευρώ και το 62% και άνω να αντιτίθεται στην εφαρμογή των πολιτικών του μνημονίου, που αποσκοπεί στην ίδια κατεύθυνση.
Οι αναλυτές θεωρούν πιο πιθανό σενάριο εκείνο που θέλει το ΔΝΤ και η Ε.Ε. να μην αποδέχονται τα αιτήματα της ελληνικής πλευράς για ακύρωση ή επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου.
Κι αυτό γιατί εκτιμούν ότι θα οδηγήσει άλλες χώρες της ευρωπεριφέρειας να κάνουν το ίδιο και θα υπονομεύσει μελλοντικά προγράμματα διάσωσης.
Όμως, αναγνωρίζουν ότι οι συνέπειες μιας καθολικής διακοπής της χρηματοδότησης της Ελλάδας από την Ε.Ε., το ΔΝΤ και την ΕΚΤ θα ήταν καταστρεπτικές και επομένως ανεπιθύμητες.
Η δική τους άποψη, η οποία συμβαδίζει με τη δική μας πληροφόρηση από τις Βρυξέλλες, θέλει η Ε.Ε. να προκρίνει τη χρηματοδότηση της χώρας για την εξυπηρέτηση του χρέους και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά όχι τη χρηματοδότηση των πρωτογενών δαπανών της γενικής κυβέρνησης.
Σε μια τέτοια περίπτωση, και με δεδομένη την ύπαρξη πρωτογενούς ελλείμματος στο προϋπολογισμό, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξει είτε να μην πληρώσει πλήρως μισθούς, συντάξεις και τρίτους είτε να τυπώσει IOUs κατά τα πρότυπα της Αργεντινής, της Καλιφόρνιας κ.ά.
Θεωρητικά, τα συγκεκριμένα χρεόγραφα IOUs ή Geuro, όπως η D.B τα αποκαλεί θα χρησιμοποιηθούν εντός της χώρας για την πραγματοποίηση διαφόρων συναλλαγών, ενισχύοντας δυνητικά τη ρευστότητα.
Επιπλέον, θα μπορούν να μετατραπούν σε ευρώ για την αγορά εισαγόμενων προϊόντων κ.τ.λ., με το νέο νόμισμα να υποτιμάται πολύ έναντι του ευρώ αρχικά.
Θα μπορούσε επίσης να καταστήσει τις τιμές των εξαγωγών σε ευρώ φθηνότερες υπό κάποιες προϋποθέσεις, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Όλα αυτά ίσως ακούγονται ωραία, όμως αποτελούν ένα ακόμη σχέδιο ανάγκης για χώρες που βρίσκονται στο χείλος της καταστροφής.
Σοβαρά ζητήματα όπως ο τρόπος διαμόρφωσης της ισοτιμίας ανάμεσα στο ευρώ και στο νέο νόμισμα εσωτερικής χρήσης θα πρέπει να επιλυθούν χωρίς πιθανόν τη συμμετοχή της ΤτΕ.
Το κόστος της καθιέρωσης του συστήματος με το διπλό νόμισμα στις καθημερινές συναλλαγές, στα συστήματα πληρωμών κ.α. θα είναι επίσης υψηλό.
Επίσης, δεν αποκλείεται να ισχύσει ο νόμος του Gresham που θέλει «το κακό χρήμα να διώχνει το καλό», οπότε η χώρα θα οδηγηθεί συντεταγμένα εκτός ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα του διπλού νομίσματος στο οποίο αναφέρεται η D.B. δεν είναι τόσο ανώδυνο όσο φαίνεται.
Dr. Money
